‘Gladheid bestrijden ondankbare taak’

In Groningen wil de Stadspartij een ‘sneeuwdebat’. De partij vraagt zich af of de gladheidbestrijding gelijke tred houdt met de uitbreiding van het bus- en wegennet. Het strooibeleid kon nauwelijks als verrassing komen, zegt Peter Duzink van de Groninger Milieudienst. ‘In ons winterdienstboek staat het complete scenario, met kaarten en al. Onze mensen zijn al weken dag en nacht in touw, met strooiwagens, sneeuwschuivers en borstels.’ Volgens Duzink zijn burgers ongeduldiger. ‘4,5 dagen mag het duren, dan moet alles normaal zijn.’

In Hoogeveen slaan de zoutstrooiers woonwijken over, zegt Jetze Dam van Area, dat Hoogeveen en Emmen sneeuw- en ijsvrij moet houden. Area houdt hoofdwegen en de doorgaande (fiets)routes bij. Het zout raakt op, en nieuwe aanvoer is er mondjesmaat. Veel gemeenten voeren een identiek beleid. In Hellendoorn dacht de fractie Burgerbelang dat de gemeente beknibbelt op strooien. Nee, zegt gemeentewoordvoerster Karin Zomer. Hellendoorn stapte over op een nieuw systeem, vergelijkbaar met dat van Hoogeveen.

‘Voorheen strooiden wij met droog zout. Eerst hoofdwegen en belangrijke fietsverbindingen. Daarna de straten die wijken ontsluiten. Incidenteel werd in overige straten gestrooid. Nu strooien we als het kan preventief, met “nat” zout, dus voordat het glad is. De prioriteit ligt op hoofdwegen. Als die onder controle zijn, wordt eventueel een secundaire route gestrooid, van ontsluitingswegen naar scholen en bejaardencentra.’

Bezuinigden gemeenten te straf? Directeur Albert van Ommen van marktleider Eurosalt kan zich niet aan de indruk onttrekken. Hij beweert dat gemeenten te zwaar vertrouwen op leveranciers: ‘Ze schroefden hun begrotingen terug. Ze schuiven het bestellen van zout voor zich uit. Hun eigen opslag zou best groter mogen.’

Onzichtbaar

Bezuinigingen op winterse dienstverlening worden door gemeenten ontkend. Maar, zegt Dam van Area, ‘gladheidbestrijding is een ondankbaar onderwerp. Duur materieel, dat een groot deel van het jaar stilstaat. Een investering die ook nog deels onzichtbaar blijft, want het meeste strooiwerk gebeurt ’s nachts. Dan is de discussie in gemeenteraden: kan het niet goedkoper? Veel zout in de opslag hebben gemeenten liever niet. Dat levert geen rente op, geld op de bank wel. De discussie slaat om zodra de eerste sneeuwvlokken vallen. Politiek en burgers gaan dan mopperen.’

Preventief strooien is een stuk zuiniger dan curatief strooien, zegt Van Ommen. ‘7 gram preventief per vierkante meter tegen 20 gram curatief. Even effectief en milieuvriendelijker.’ Nadeel: bij ‘nat’ strooien gaat de kost voor de baat uit, want de zoutstrooiers moeten vaak worden aangepast. Eurosalt verkocht de laatste 14 dagen net zoveel zout als normaal in een heel jaar,´ zegt Van Ommen. ‘Door het extreme weer, maar ook doordat met Kerst en de jaarwisseling de productie stil lag.’

Zijn bedrijf tracht overal nog partijen zout vandaan te slepen, maar veel levert dat niet op. ‘Heel West-Europa heeft een tekort aan zout. Onze prioriteit ligt bij levering aan Rijkswaterstaat en provincies. Gemeenten komen daar achteraan. Dus als een gemeente bij schaarste zegt: breng 100 ton, dan leveren we 30. Bel terug als het op is, melden we dan.’

Ommens advies: ‘Eerder sneeuwschuiven en dan preventief strooien. Als er veel sneeuw is heb je geen andere keus dan droog strooien. Prioriteiten stellen, door te kiezen voor de hoofdwegen. En als het niet genoeg is, mengen met zand.’