Gemeenten gevrijwaard van kosten kabels

Gemeenten draaien niet langer op voor de kosten van het verplaatsen van kabels en leidingen bij een bestemmingsplanwijziging. Als de gemeente zelf voldoet aan alle voorschriften uit de Telecommunicatiewet, kan de rekening worden neergelegd bij de eigenaar van het ondergrondse netwerk. De OPTA (Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit) publiceert vandaag in de Staatscourant nieuwe beleidsregels waaruit dit kan worden opgemaakt.

Het uitgangspunt ‘eens gedoogd, altijd gedoogd’ is niet langer van toepassing. Op basis van een bestemmingsplanwijziging kan een gemeente eisen dat kabels worden verlegd. In de praktijk ontstond tot nu toe vaak onenigheid als een gemeente het bestemmingsplan veranderde en bijvoorbeeld grond wilde verkopen aan een projectontwikkelaar. Telecombedrijven en andere ‘aanbieders van openbare elektronische communicatienetwerken’ weigerden dikwijls om te betalen voor het verplaatsen van hun kabels.

Dit leidde dan tot jarenlange juridische touwtrekkerij. Met de vandaag gepubliceerde beleidsregels hoopt OPTA een eind te maken aan de onduidelijkheden.

‘Het kan gemeenten en andere overheden heel veel tijd, geld en moeite besparen als ze zich in de nieuwe beleidsregels verdiepen’, zegt OPTA-woordvoerster Marilène Eijgenraam in een toelichting.

Proportioneel

Van gemeenten wordt wel een actieve houding verwacht. De wet spreekt niet meer van het ‘verplaatsen’ van kabels, maar van ‘het nemen van maatregelen’. Soms zijn er meer mogelijkheden dan alleen het uitgraven en elders weer ingraven van kabels.

Daarom moeten gemeenten in voorkomende gevallen ‘meedenken over de proportionaliteit van (alternatieve) maatregelen’ en ‘zich actief inspannen om te voorkomen dat onnodig kosten worden gemaakt’. Als de aanbieder kan aantonen dat het goedkoper had gekund, dan moet de gemeente de te veel gemaakte kosten terugbetalen.

Gedoogplicht

Volgens Eijgenraam krijgen overheden met steeds meer verschillende partijen te maken als het gaat om ondergrondse infrastructuur. Voorheen ging het in de praktijk vooral om aanbieders van telefonie, omroep en internet, maar die tijd is voorbij. Om die reden wordt in de nieuwe beleidsregels expliciet melding gemaakt van nieuwe partijen die zich op de markt begeven, zoals bedrijven die uitsluitend eigenaar zijn van een kabelnetwerk of een ondergronds stelsel van lege buizen. Voor hen gelden dezelfde regels: mits de gemeente aan alle wettelijke vereisten voldoet, draaien bij bijvoorbeeld bouwactiviteiten de bedrijven op voor de kosten van het verplaatsen van hun kabels of buizen.

De aanpassing van de beleidsregels vloeit voort uit een wijziging van hoofdstuk 5 van de Telecommunicatiewet, waarin alle aansprakelijkheden rondom de aanleg en verplaatsing van ondergrondse netwerken zijn vastgelegd. De ‘gedoogplicht’ maakt hier deel van uit. De Telecommunicatiewet bepaalt in dit verband dat gemeenten zonder geld in rekening te brengen grond beschikbaar moeten stellen voor de aanleg van kabels voor communicatiedoeleinden. Essentie van de Telecommunicatiewet was en is dat de grondbezitter te allen tijde vrij over zijn terrein moet kunnen beschikken.

De wetswijziging en de beleidsregels zorgen er volgens OPTA voor dat dit eenvoudiger wordt. Als grond in aanmerking komt voor bebouwing of bijvoorbeeld de aanleg van een weg, moet de eigenaar van het ondergrondse kabel- of leidingnetwerk ‘maatregelen nemen’. Als het aangekondigde bouwplan later niet van de grond komt, moet de gemeente de gemaakte kosten aan het bedrijf terugbetalen.

Ook mag een gemeente niet eisen dat een eenmaal verplaatst netwerk binnen vijf jaar opnieuw wordt omgelegd. In dat geval draait de gemeente zelf voor de kosten op. Uit de wetswijziging vloeit eveneens voort dat gemeenten niet zelf mogen participeren in netwerken, of diensten voor bijvoorbeeld telefonie en internet mogen aanbieden.

Zie voor verdere bijzonderheden www.opta.nl