Even geen doorpakker

Wanneer de heffing dan wél ingevoerd wordt, wilde Eurlings niet zeggen; het besluit daarover zal waarschijnlijk pas door een volgend kabinet genomen worden. De voortekenen waren al enige tijd ongunstig. Uitgerekend de oud-ministers van Verkeer en Waterstaat Peijs, Kroes, Maij-Weggen, Jorritsma en Netelenbos voorspelden eind vorig jaar dat de plannen zoals die er toen lagen, zouden sneuvelen door gebrek aan politieke steun en door acties van de autolobby.

De voorgangers van Eurlings betitelden het systeem als ‘veel te complex’, met heffingen die afhankelijk zijn van tijd, plaats en milieukenmerken van voertuigen. De kritiek leek de minister die - getuige zijn spoedwet wegverbreding - van doorpakken houdt, niet te deren. Wel erkende hij de risico’s. De eerste testen werden aangekondigd en het aanbestedingstraject voor het systeem was al ingezet.

Met een beetje kwade wil konden de uitlatingen van de oud-bewindslieden bovendien worden afgedaan als jaloezie, omdat zij zelf keer op keer hebben gefaald om de hervormingen van de belasting op personenauto’s (bpm) op de rails te krijgen. Waarom is deze ‘doorpakker’ dan toch van gedachten veranderd?

Eurlings lijkt bang te zijn geworden door de kostenoverschrijdingen rond de aanleg van de HSL en de grote problemen bij de invoering van de OV-chipkaart. De faalkans is ook bij dit project groot, gezien de strenge eisen die in de begroting zijn opgenomen. De kosten voor het heffingsstelsel mogen niet meer bedragen dan 5 procent van de opbrengst, terwijl van vergelijkbare bestaande systemen bekend is dat die kosten kunnen oplopen tot veertig procent.

Of het uitstel door de voorzichtige houding van Eurlings (‘laf’ volgens oppositiepartij VVD) ook leidt tot afstel is nog niet te zeggen. Wel kan vastgesteld worden dat het milieu voor de tweede keer in korte tijd het kind van de rekening is. Sneuvelde eerst de vliegtaks, nu is ook de kilometerheffing verder weg, terwijl die juist beschouwd wordt als een niet onbelangrijk middel om het gebruik van milieuvriendelijke auto’s te stimuleren.

Een klap in het gezicht van minister Cramer, zoals GroenLinks-Kamerlid Kees Vendrik opmerkte. En een streep door de rekening voor al diegenen die de hoop uitspraken dat de crisis door het kabinet zou worden aangegrepen om definitief de weg in te slaan naar een duurzamere maatschappij.