Leren van de geschiedenis
Dat is een hele mond vol en daarin ligt het mooie, maar tegelijkertijd het problematische van dit boek. Het mooie is dat er veel informatie is te vinden over hoe het stond met materiele welvaart en welzijn in 1850, en in de navolgende perioden 1850- 1910, 1910-1970, en 1970-2010. Dat geldt voor armoede, landbouw, volkshuisvesting, en energiegebruik. Aan de hand daarvan wordt een ‘monitor brede welvaart’ samengesteld voor elk van de perioden.
Het is nogal een opgave die de auteurs zich hebben gesteld. Het boek staat vol met weetjes, bijvoorbeeld over de ontwikkeling van stoommachines in de 19e eeuw, de omlooptijden van grote projecten in dezelfde periode, en de omvang en verdeling van gemeentelijke uitgaven in die tijd. Je krijgt inzicht in de beroerde omstandigheden waarin mensen woonden en hoe dat langzaam veranderde. Voor latere perioden wordt bijvoorbeeld inzicht gegeven in het gebruik van biogrondstoffen en delfstoffen, CO2- en SO2-emissies.
Het nadeel van het produceren van wétjes is dat er minder aandacht is voor de verklaring van de geschetste grote lijnen. Het wordt niet duidelijk waarin de genoemde perioden concreet van elkaar verschillen. Waarin de verklaring voor wat er gedurende die periodes gebeurde verschilt, of zelfs waarom deze perioden worden onderscheiden. Gegeven het grote onderzoeksprogramma met meer dan 80 onderzoekers afkomstig uit 12 universiteiten, van waaruit dit boek voortkomt, is dat ondanks alle leuke feiten die erin worden genoemd, toch een gemiste kans. Het boek eindigt nu met een pleidooi voor een circulaire economie waarin de verschillende aspecten van kwaliteit van leven in balans zijn. Liever had ik een hoofdstuk gezien waarin met een theorie over langetermijnontwikkelingen.
Eeuwige worsteling met duurzaamheid
Het boek De kwetsbare welvaart van Nederland is geschreven voor mensen die geïnteresseerd zijn in hoe ons land zo welvarend…
Citaat uit het boek
‘De circulaire economie is een breed thema. Het gevaar bestaat van een weinig zeggend containerbegrip met een hoog ‘knuffelgehalte’ en weinig daadkracht.’
Dde kwetsbare welvaart van Nederland: 1850-2050; naar een circulaire economie door: Harry Lintsen, Frank Veraart, Jan Pieter Smits en John Grin; Uitgeverij Prometheus, 2018 560 pagina’s, 39,99 euro
