Corona zit verduurzaming gemeente in de weg

Nederlandse gemeenten zijn vanaf 2014 4,4% gestegen in hun totale duurzaamheidsscore. Met de stevige duurzaamheidsopgaven die gemeenten hebben, is die stijging niet hard genoeg. De sociaaleconomische gevolgen van de coronacrisis maken het alleen maar moeilijker. Dat concludeert onderzoeksbureau Het Pon & Telos in de jaarlijkse Nationale Monitor Duurzame gemeenten.

Kapitalen

De duurzaamheidsscore wordt door Het Pon & Telos berekent door de combinatie van drie onderliggende kapitalen: economische, sociaal-cultureel en ecologisch kapitaal, in samenhang met People, Planet, Profit uit de duurzame ontwikkelingsleer. Per gemeenten is een inventarisatie gemaakt.

Het economische kapitaal van gemeenten (profit) is weliswaar gemiddeld sinds 2014 sterk gegroeid, maar het sociaal-culturele (people) en ecologische kapitaal van gemeenten staat onder druk.

Ombuigen

Die dalende trend moet worden omgebogen, stellen de onderzoekers, maar de grote sociaal-economische gevolgen van de coronacrisis en de toenemende financieel kwetsbare positie van gemeenten wordt dat niet makkelijk. ‘Bewoners en bedrijven kunnen mogelijk de wrange vruchten plukken van deze kwetsbare positie in de vorm van een schraler wordend voorzieningenaanbod, hogere OZB en een slecht onderhouden buitenruimte. Zonder extra middelen zullen gemeenten gedwongen worden om pijnlijke keuzes te maken, waarbij de kans groot is dat de balans tussen People, Planet, Profit uit evenwicht raakt.’

Bovenaan

De gemeente Bloemendaal staat bovenaan de lijst van duurzaamste gemeenten, net als vorig jaar. Wageningen blijft tweede, maar de nummer drie, Leusden, stijgt zeven plaatsen. Midden-Delfland, vorig jaar nog op drie, zakt naar plek 5. De gemeente Pekela staat op de laatste plaats. Bovenaan de lijst staan voornamelijk kleinere gemeenten. Van de grote en middelgrote steden staat alleen Nijmegen in de top-25 (plek 25). Van de G4 staat Utrecht op plek 57. Amsterdam, Den Haag en Rotterdam staan in het ‘rechterrijtje’ van de ranglijst.

Gezonde Stad

Nijmegen doet het toevallig ook goed in de Gezonde Stad Index die ingenieurs- en adviesbureau Arcadis maandag publiceerde. Daarin wordt gekeken naar de twaalf hoofdsteden van provincies en de acht grootste steden die geen provinciehoofdstad zijn. Hierbij speelt de fysieke inrichting in combinatie met de voorzieningen in de stad een grote rol. Arcadis rangschikte de steden op basis van kenmerken die aangeven in hoeverre de fysieke inrichting bijdraagt aan de gezondheid van haar inwoners, onderverdeeld in een gezond milieu, gezonde mobiliteit, gebouwde omgeving, buitenruimte en een gezonde gemeenschap. Groningen kwam als gezondste naar voren, gevolgd door Nijmegen en Maastricht. Ook in deze lijst scoren de grote steden relatief laag: Utrecht is de gezondste G4-stad.