'Leegstand gaat niet over gebouw, maar over hele stad'

‘We moeten leegstand niet langer benaderen als “wat doen we met dit lege gebouw”, maar als een ruimtelijke opgave: wat betekenen al die lege panden voor een stad?’

Hergebruik als bouwopgave

Hergebruik is de nieuwe bouwopgave, aldus het College van Rijksadviseurs (CRA). Dinsdag presenteerde het CRA de werkagenda voor de komende vier jaar, 'De techniek van het verbinden'. Daarin staan tien thema’s die de komende jaren leidend zijn voor de adviezen van het college aan het kabinet.

Voorraad kantoren en bedrijven

Eric Luiten, Rijksadviseur Landschap en Water, licht namens het college toe welke thema’s het meest urgent zijn. ‘Gezien de actualiteit sprint het thema Herpakken er uit: Hoe gaan we om met de voorraad kantoren, bedrijven en woningen die we de afgelopen veertig jaar hebben opgebouwd? We hebben een halve eeuw geïnvesteerd in de BV Nederland. Een deel daarvan is afgeschreven, een ander deel wordt niet meer afgenomen. En daarvan is de grote vraag of er een tweede leven voor is en wat daarvoor nodig is.’

De kans van herbestemming

Bij het antwoord op die vraag gaat het niet meer over dat ene gebouw, zegt Luiten, maar over de vitaliteit van de hele stad. ‘In elke herbestemming ligt kans om de monocultuur te doorbreken van kantoren-, bedrijven- en woonwijken pur sang.’

Verbinding

In die opgave wil het CRA een verbindende rol spelen, zegt Luiten. In de ruimtelijke ordening zijn immers steeds meer soorten initiatiefnemers en opdrachtgevers en ontwikkelingen op diverse schaalniveaus. En: ‘Iedereen vindt er wat van, maar wie neemt initiatief? Wij zetten onze deskundigheid in om al die meningen bijeen te brengen tot initiatieven.’

Nieuwe aanpak gemeenten

Van gemeenten vraagt de nieuwe fase in ruimtelijke ontwikkeling vooral oog voor kwaliteit, zegt Luiten. ‘Welstand is op de schop gegaan. We zien dat veel gemeenten een nieuwe aanpak uitproberen. Stadsarchitecten, stadsbouwmeesters, supervisoren, daar willen we ze graag bij helpen.’

Waterhuishouding

Een tweede thema dat eruit springt, is volgens Luiten Een betere Delta. Het kabinet neemt de komende jaren belangrijke besluiten over waterveiligheid en zoetwatervoorzieningen. Daarbij hoort ook een visie op wonen, werken, recreëren en natuur in Nederland, vindt het CRA. ‘Je kunt niet de waterhuishouding voor de komende vijftig jaar vastleggen, zonder na te denken over de ruimtelijke opgave die er ligt.’