Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Bouwen: Beperk de rol van gemeenten

Om de woningnood op te lossen moet volgens de meeste politieke partijen de gemeente makkelijker kunnen worden overruled.

17 november 2023
De nieuwbouwwijk Kreekrijk in Assendelft.
Net af: de nieuwbouwwijk Kreekrijk in Assendelft, tussen Beverwijk en Zaandam.ANP

Of het nu gaat om een ‘minister met doorzettingsmacht’ (PvdA-GroenLinks) of een ‘regeringscommissaris Woningbouwproductie’ (JA21) – politieke partijen van links tot rechts vinden dat het rijk de touwtjes bij de woningbouw strakker in handen moet nemen. Gemeenten zien ze daarbij veelal als hinderfactor.  

Junior consultant inkoop en contractmanagement | publieke sector | omgeving Den Haag

Yacht
Junior consultant inkoop en contractmanagement | publieke sector | omgeving Den Haag

Teamleider Commissie Werkelijke Schade S14

JS Consultancy
Teamleider Commissie Werkelijke Schade S14

Op 22 november zijn er weer Tweede Kamerverkiezingen. De poppetjes zijn leuk en afrekenen met partijen is een optie, maar uiteindelijk gaan de verkiezingen over de plannen voor de toekomst van Nederland. Tot de verkiezingen informeert de redactie van Binnenlands Bestuur u over de plannen van partijen en over de gevolgen voor decentrale overheden aan de hand van de verkiezingsprogramma’s.

Vandaag deel 5: bouwen

Lees ook deel 1: digitaal
Lees ook deel 2: jeugdzorg
Lees ook deel 3: financiën
Lees ook deel 4: ondermijning

Woningnood

Van alle verkiezingsprogramma’s druipt de noodzaak om de woningnood in Nederland aan te pakken. Er moeten daartoe honderdduizend woningen per jaar worden bijgebouwd. De nieuwe minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening moet van NSC een heldere taakstelling krijgen. Ook vindt de partij dat woningcorporaties tot 2031 ten minste 350.000 nieuwe woningen moeten opleveren.

Bepalende stem

Behalve voor het rijk ziet NSC daarin een belangrijke rol weggelegd voor de provincies. Die krijgen een bepalende stem in het aanwijzen van versnellingslocaties. De gemeentelijke bureaucratie moet worden bekort door aan lokale goedkeuring van bouwplannen ‘strikte termijnen’ te verbinden. Om de mogelijkheden van beroep en bezwaar in te perken, wil NSC de Crisis- en Herstelwet weer van stal halen.  

Ontwikkelaars

Verder vindt de partij van Pieter Omtzigt dat ontwikkelaars intensiever bij het ruimtelijk ontwerp moeten worden betrokken. ‘Toetsing van een breed gedragen plan aan het gemeentelijk beleid moet eenvoudiger worden, zodat snel tot uitvoering kan worden overgegaan. Indien een gemeente meer eisen stelt dan vastgelegd in het Bouwbesluit, dient de gemeente hiervoor een sluitende onderbouwing en financiering te leveren.’

Kansrijke bouwlocaties moeten van de nieuwe regering  ‘topprioriteit’ krijgen

Nationaal Bouwakkoord

De VVD wil de nieuwbouw een impuls geven via een nationaal Bouwakkoord, waarvoor bouwers, woningbouwcorporaties en provincies (maar niet gemeenten) de handen ineenslaan. ‘Hierdoor worden in elk geval tientallen nieuwe grootschalige wijken gebouwd.’ Ook hun liberale collega’s van D66 vinden dat ‘kansrijke bouwlocaties waar snel woningen gebouwd of geplaatst kunnen worden’ van de nieuwe regering  ‘topprioriteit’ moeten krijgen.

Doorbouwgarantie

Het geld voor die woningbouw moet van PvdA-Groen Links komen van een nieuw op te richten Woningbouwfonds. Die partij wil ook een doorbouwgarantie in het leven roepen bij bouwprojecten waarvan de vereiste 70 procent van de woningen (nog) niet in de voorverkoop is verkocht. D66 wil starters op de woningmarkt een handje helpen met een revolverend koopstartfonds, waarin ook commerciële partijen kunnen investeren. ‘Zodat ook in economisch slechtere tijden betaalbare starterswoningen kunnen worden gefinancierd.’

Straatje erbij

Naast de grotere VINEX-achtige nieuwbouwwijken wint in Den Haag het zogenaamde ‘straatje erbij’  snel aan populariteit. Elk dorp of elke stad zou zo’n kleine uitbreiding moeten kunnen realiseren. Onder meer het CDA vindt dat provincies, die daarbij nu nogal eens op de rem trappen, daarbij geen spelbreker meer moeten zijn. Ze ‘mogen dorpen niet langer in de weg zitten om voor de eigen inwoners bij te bouwen’.  

Volgens de BBB kunnen zo ‘per direct circa 35.000 vakantiewoningen aan de woningvoorraad worden toegevoegd’

Vakantiewoningen

Ook dringt een aantal partijen ter rechterzijde erop aan om een deel van de vakantiewoningen voor permanente bewoning te bestemmen. Volgens de BBB kunnen zo ‘per direct circa 35.000 woningen aan de woningvoorraad worden toegevoegd’. Ook moet het splitsen van woningen makkelijker worden gemaakt. Een groot aantal partijen wil maatregelen om eigenaren van braakliggende bouwterreinen te kunnen aanpakken.

Losse ideeën

Tot slot een aantal opmerkelijke losse ideeën. NSC hoopt het Didam-arrest te kunnen omzeilen door voor gemeente meer wettelijke ruimte te creëren om grond een op een te verkopen. De VVD streeft naar minder bouwregels van gemeenten. ‘Zo moet het bijvoorbeeld makkelijker worden om microwoningen te bouwen in je achtertuin. Regels die gemeentelijk kunnen worden gesteld, moeten zoveel mogelijk gelijk zijn aan elkaar.’

Knarrenhofjes

D66 wil het bezit van meerdere huizen zwaarder belasten. Gemeenten waarin veel woningen leegstaan, moeten van de partij worden verplicht om een leegstandsverordening op te stellen. De SP wil om leegstand tegen te gaan het verbod op kraken opheffen. Het CDA ziet veel in een ‘nationaal plan voor de bouw van knarrenhofjes’. De ChristenUnie spoort gemeenten aan om duurdere woningen te bouwen in goedkope wijken en goedkopere woningen in duurdere wijken. ‘Elke gemeente bouwt voldoende sociale huurwoningen en laat dat niet aan de buurgemeente(n) over.’

Ambtelijke capaciteit

Een van de weinige partijen die expliciet het tekort aan ambtelijke capaciteit bij gemeenten benoemt is Volt. ‘We zorgen voor meer capaciteit en budget bij gemeenten’, schrijft die partij. Het personeelstekort bij gemeenten kan volgens Volt worden verlicht door personeel te detacheren vanuit de provincie. En: ‘Gemeenten worden financieel in staat gesteld om actiever grondbeleid te voeren, door vaker grond aan te kopen en meer gebruik te maken van hun voorkeursrecht.’

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Hans Bakker
Topprioriteit heeft beperking van de migratie. Het lijkt toch maar steeds dat bouwen meer prioriteit heeft dan beperking van de migratie, met name bij de VVD. Er spelen namelijk allerlei belangen bij de VVD. Bouwers, verhuurders, grondspeculanten etc. Dus tornen aan de arbeidsmigratie, dat wil deze partij absoluut niet. Dat leidt tot grote schade voor Nederland als collectief. Een klein clubje heeft er voordeel van. Het voortdurend laten verrichten van laagbetaalde arbeid door steeds nieuwe groepen mensen die uit het buitenland worden gehaald nekt Nederland. Vroeger Turken en Marokkanen, nu midden en oost Europeanen. Een belangrijke oorzaak is dat het veel te goedkoop en flexibel is, dat controles op arbeidsvoorwaarden te beperkt zijn, de expat regeling, het ontbreken van een bedrijfstak cao in de distributiesector etc. Dus rond 2030 kampt Nederland met 1,2 miljoen arbeidsmigranten. Veel mensen zeggen dan: wie moet dat werk dan doen? Het antwoord is dat dat helemaal geen probleem is. Veel werk heeft alleen te maken met kwantitatieve groei. Al die arbeidsmigranten moeten ook weer wonen, eten en recreëren. Probleem is dat deze arbeidsmigranten het werk wat zij doen de rest van hun leven niet zullen doen. Maar zij blijven wel in onze maatschappij. Er is een kwantitatieve vicieuze groeicirkel in Nederland. Dus als Nederland niet meer groeit, dan hoeft dat werk ook niet meer te worden gedaan en kunnen we ons richten op kwalitatieve groei. Op duurzaamheid en milieu. Als de VVD straks weer in het kabinet komt, dan is de kans zeer groot dat de het huidige beleid ten aanzien van arbeidsmigratie niet wijzigt en het woningtekort verder toeneemt.
Het voorstel om gemeenten te omzeilen betekent dat een deel van de democratie wordt omzeild. Op Rijksniveau wordt de democratie al sinds jaar en dag omzeild door de Rutte kabinetten. Echte democratie betekent dat de economische belangen van enkelen worden uitgeschakeld in de besluitvorming.
P. Smit
Bouwen: Beperk de rol van gemeenten

Tri State City zal zo weinig mogelijk in de weg worden gelegd.
T. Simpelmans
Nou ik zou zeggen: laat het Rijk het maar doen.
Bel vooral het (opgeheven) ministerie van VROM.
Succes hoor!
Hielco Wiersma
Suggesties voor urgente aanpak woningbouw:
1. Creëer een goede uitgangspositie voor de Woningbouwcorporaties en voor Beleggers (én, én).
2. Creëer noodwetgeving voor een snelle(re) aanpak.
3. Bepaal waar kan/mag worden gebouwd (leg prioriteiten bij binnen dorps/stedelijk bouwen, bouwen extra straatje aan de randen en/of in gebieden aansluiten bij bestaande bebouwing en/of gemakkelijk bouwrijp zijn te maken (én, én, én).
3.Denk vooral ook aan werkgelegenheid, trein/busverbindingen en bereikbaarheid via wegennet.
4. Bouw naar de vraag/behoefte.

Advertentie