Behoefte aan actiever grondbeleid bij gemeenten

Er is een verband tussen woningbouwproductie en de hoeveelheid grond die gemeenten aankopen. Het verband is niet enorm sterk, concludeert Deloitte op basis van onderzoek, maar er is in ieder geval bij de betrokkenen een sterke behoefte aan meer actief grondbeleid.

Slagkracht

Vrijwel alle geïnterviewde deskundigen, van marktpartijen maar voor het merendeel van gemeenten, zouden graag actiever grondbeleid zien. ‘Gemeenten, belangenorganisaties en marktpartijen hebben behoefte aan proactieve gemeenten met een sterk ambtelijk apparaat, veel locaties en (financiële) slagkracht’, schrijft Deloitte. Er blijkt weinig animo te zijn voor een nadrukkelijkere rol van de rijksoverheid. ‘Men schat in dat dit in de praktijk complicerend werkt in plaats van versnellend.’

Stapeling van eisen

Volgens de analyse van Deloitte wordt gebiedsontwikkeling als complex ervaren en het kan zijn dat dit wordt ‘versterkt door de complexiteit van de toegenomen ruimte-claims en differentiatie en stapeling van eisen vanuit gemeenten’. De mogelijkheden voor gemeenten en marktpartijen om 'voorinvesteringen' te doen zijn beperkt en mogelijk leggen zij de risico's liever bij elkaar neer.

Bepaalde situaties

In gemeenten met veel grondaankopen worden meer woningen gebouwd dan in gemeenten met weinig grondaankopen. Het verband is ‘beperkt maar significant’, schrijft Deloitte: ‘De (relatieve) grondaankopen verklaren een deel (12-15%) van de variantie in de (relatieve) nieuwbouwproductie.’ Er kunnen beperkt conclusies hieraan worden verbonden, maar belangrijk is dat er een verband is. 'In bepaalde situaties helpt het dus als de gemeente een actievere rol pakt en de gronden ontwikkelt’, vertelde Lennert Middelkoop van Deloitte aan BNR.

Vertroebeling

Deloitte merkt op dat er ook andere verklarende factoren kunnen zijn voor het verband, zoals de hoeveelheid beschikbare bouwlocaties in een gemeente, regionale verschillen in de woningbehoefte en de uitvoeringskracht van gemeentelijke organisaties. ‘Ook is er sprake van ‘vertroebeling’ doordat ook de grondaankopen voor bedrijventerreinen onderdeel zijn van de gebruikte c.q. beschikbare data.’