Utrecht betaalt 930.000 euro aan dwangsommen aan inwoner

De rechter krijgt er een 'ongemakkelijk gevoel' van: de gemeente Utrecht heeft in een paar jaar tijd bijna een miljoen euro aan dwangsommen moeten betalen aan een inwoner omdat de gemeente telkens naliet om op tijd te beslissen over bezwaren van de inwoner. Wethouder Linda Voortman erkent dat de gemeente fouten heeft gemaakt.

Langdurig geschil

De gemeente Utrecht kreeg van de rechtbank Midden-Nederland een flinke draai om de oren. De zaak draait om een langdurig juridisch geschil tussen de inwoner, zijn buurman en de gemeente. Sinds in 2017 werd vastgesteld dat delen van het pand van de betrokken inwoner en zijn buurman in 'zeer slechte staat van onderhoud' verkeren, zijn er tientallen verzoeken, aanvragen, besluiten en bewaren heen en weer gegaan tussen de gemeente en de inwoner.

Als zelfs grote geldbedragen niet helpen om het onrechtmatige handelen te stoppen, wat helpt dan wel?

Dwangsom

Op veel van de bezwaren van de inwoner reageerde de gemeente niet op tijd – op de dag van de zitting waren er 33 bezwaren waar de gemeente nog niet over had besloten. Zo'n overtreding wordt doorgaans bestraft met een dwangsom van 100 euro per dag dat de beslissing te laat komt (met een maximum van 15.000 euro). Ten tijde van de zitting is het totale bedrag dat de gemeente Utrecht aan de inwoner is verschuldigd, opgelopen tot 930.000 euro.

Ongemakkelijk 

De rechter vindt dat duidelijk geen goede zaak. 'Door de eerder opgelegde dwangsommen komt een groot bedrag aan gemeenschapsgeld bij een enkele burger terecht, terwijl deze financiële prikkel niet heeft gewerkt', schrijft de rechter in de uitspraak. 'Dit geeft de rechtbank een ongemakkelijk gevoel. Als een overheidsorgaan zo lang onrechtmatig handelt, en als zelfs grote geldbedragen niet helpen om dat onrechtmatige handelen te stoppen, wat helpt dan wel?'

Niet goed

De rechtbank riep de verantwoordelijk wethouders op om uitleg te geven op de zitting. Omdat beide bestuurders waren verhinderd, kwam wethouder Linda Voortman (GroenLinks) in hun plaats naar de rechtszaal. Voortman erkende dat het lange tijd niet goed is gegaan, dat er onvoldoende overzicht was over de verschillende procedures en dat men op ambtelijk en bestuurlijk niveau te laat verantwoordelijkheid heeft genomen voor de afhandeling van het dossier. Ook heeft het college de gemeenteraad geïnformeerd dat het college 'onvoldoende alert is geweest op de ontstane complexiteit'.

Tevreden

Verder legde Voortman uit hoe de gemeente haar fouten wil rechtzetten. De rechter leek tevreden met die uitleg: hij geeft aan de indruk te hebben dat het college nu 'zijn uiterste best doet' om het dossier zo snel mogelijk af te handelen.

September

De inwoner en de gemeente zijn overeengekomen dat er in september weer een hoorzitting plaatsvindt waarin een aantal zaken behandeld zullen worden. De inwoner eiste dat de dwangsommen tot die tijd door zouden lopen, hoewel hij ook zelf aangaf pas in september beschikbaar te zijn voor een hoorzitting. Dat vond de rechter niet redelijk.