Advertentie
juridisch / Nieuws

'Emissiearme' stal houdt geen stand voor Raad van State

Provincies mogen bij twee specifieke stalsystemen niet meer klakkeloos ervan uitgaan dat die doen wat ze beloven.

ANP
07 september 2022
emissiearme stal
Emissiearme stalvloer met koeien op de boerderij van een melkveebedrijf.Arie Storm/ANP

Het is onzeker of zogenoemde emissiearme stallen wel echt leiden tot minder stikstofuitstoot. Tot dat oordeel komt de Raad van State in drie zaken over varianten van dit soort stalsystemen. De uitspraak is een grote tegenvaller voor veehouders die zulke systemen gebruiken en kan verstrekkende gevolgen hebben.

Strategisch Adviseur

Gemeente Gooise Meren
Strategisch Adviseur

Stafadviseur Asiel & Bescherming

Ministerie van Justitie en Veiligheid
Stafadviseur Asiel & Bescherming

Te weinig zekerheid

Emissiearme stallen doen op papier de uitstoot van ammoniak flink dalen. Volgens twee wetenschappelijke onderzoeken valt die afname in de praktijk echter tegen. Na lagere rechtbanken komt nu ook de hoogste bestuursrechter tot die conclusie. De cijfers waar van uit wordt gegaan 'bieden te weinig zekerheid dat de natuur geen schade oploopt', concludeert de hoogste bestuursrechter.

Ammoniak is een verbinding van stikstof en waterstof die onder meer vrijkomt als mest en urine van vee met elkaar vermengd raken. Dat gebeurt in stallen voortdurend. Met technische innovaties wordt in veel stallen getracht deze stikstofuitstoot omlaag te krijgen. Een boer die een emissiearme stal neerzet op zijn erf, kan zodoende meer dieren houden. De stikstofuitstoot blijft dan in theorie gelijk, of gaat zelfs omlaag. Dat is goed voor de natuur én goed voor de boer dus, zo is de gedachte.

In onderzochte stallen daalde de uitstoot echter lang niet zo sterk. Daarom moet aan de cijfers worden getwijfeld, zo heeft onder meer het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) aangegeven. Voor rechtbanken was dit eerder al reden om verruimde vergunningen ongeldig te verklaren. De Raad van State is het daarmee eens.

Vergunning nog moeilijker

De bestuursrechter heeft nu voor twee specifieke stalsystemen bepaald dat provincies er bij de beoordeling van een vergunningaanvraag niet meer klakkeloos van uit mogen gaan dat de stalsystemen echt doen wat ze beloven. 'Dat betekent dat melkveehouderijen met dit type stal alleen een natuurvergunning kunnen krijgen als uit een zogenoemde passende beoordeling blijkt dat de natuur geen schade oploopt', verduidelijkt de Raad van State.

De rechters zijn zich ervan bewust dat hun uitspraak het nog moeilijker zal maken voor melkveehouders om een vergunning te krijgen. 'Maar de strenge Europese natuurbeschermingsregels waaraan Nederland zich heeft gebonden, laten een andere uitkomst niet toe', legt het rechtscollege uit. Met nader onderzoek naar emissiearme stallen zal snel duidelijkheid geboden moeten worden, spoort de Raad van State de overheid aan.

Voor Mobilisation for the Environment (MOB) en Vereniging Leefmilieu, die hun scepsis over de stallen bevestigd zien, is de uitspraak een overwinning. MOB wist in 2019 ook al het landelijke stelsel van stikstofregels ongeldig verklaard te krijgen. (ANP)

Reacties: 3

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Nico Bos
Provincies zijn al decennia bezig deze sector zinloos vol te pompen met subsidies voor innovatieve stalsystemen die blijkbaar helemaal niet effectief zijn. Wordt het niet tijd dat de provincies zich gaan bemoeien met andere zaken waar ze meer verstand van menen hebben? Kan een vernieuwd onafhankelijk RVO die meer kennis en mankracht gaat inhuren hier landelijk niet beter functioneren dan provincies die hun agrarisch beleid voornamelijk afstemmen op belanghebbende lobbyisten? De provincie zou zich voornamelijk bezig moeten houden met infrastructuur, energie, bestemmingsplannen, interbestuurlijk toezicht op falende gemeentes, wegennet, OV mobiliteit etc. i.p.v. voortdurend en selectief te blijven leuren met EU plattelands subsidies.
marten bosma
Ik vraag me dan altijd sf: als een stoffig gezelschap rechters in Den Haag kan vaststellen dat die stallen gewoon boerenbrdrog zijn, waarom kunnen de eerdere vergunningverleners dat dan niet. Zijn ze niet slim genoeg? Laten ze zich om de tuin leiden door almaar door innoverende boeren? Of is dit de vrucht van het moderne overheidsbestuur: niet verbieden maar helpen, faciliteren en mogelijk maken. Alleen maatregelen treffen waar draagvlak voor is? Nu is de RvS weer de gebeten hond en dat kan misschien ook niet anders want die stoffige rechters hoeven niet bang te zijn voor opstandige achterbannen.
Hielco Wiersma
Wat nog steeds onzeker is is het feit of een achteruitgang van de natuur wel alléén te maken heeft met stikstofdepositie. Droge zomers, natte najaren, bosbranden en onverstandige aanleg hebben daarop minstens zoveel invloed. Een integrale aanpak over de hoeveelheid, de locaties, het water- en natuurbeheer en de wijze van ontwikkeling van de natuur is dringend noodzakelijk.
Advertentie