Wethouder Zoetermeer: ‘Ollongren is spookrijder’

Zoetermeer is laaiend op het kabinet. Dat wil maar niet inzien hoe hoog de financiële nood van gemeenten is. ‘Omdat het kabinet gemeenten niet voldoende geld wil geven, gaan gemeenten kapot’, stelt wethouder Marc Rosier (financiën, VVD).

Onhoudbaar

‘Het is bizar dat het kabinet niet luistert. Gemeenten vallen om. Het gaat niet om stoeptegels, maar het gaat over kwetsbare kinderen’, vult wethouder Jakobien Groeneveld (jeugd, GroenLinks) aan. ‘VNG, gemeenten, de provinciaal toezichthouders; iedereen zegt dat de financiële positie van gemeenten onhoudbaar is. Er is maar één spookrijder en dat is minister Ollongren’, aldus Rosier.

Potjes zijn op

Al anderhalf jaar lang strijdt het college van Zoetermeer voor extra rijksgeld. Via brandbrieven, maar ook via een motie op Algemene Ledenvergadering van de VNG van vorig jaar juni. In die motie werd de VNG opgeroepen opnieuw met het kabinet te gaan onderhandelen over extra geld voor de jeugdzorg. De miljard euro die het kabinet incidenteel vrij wilde maken, is te weinig. Het moet gaan om structureel geld, vond en vindt Zoetermeer. De motie werd met 25 procent stemmen voor verworpen, maar Rosier en Groeneveld horen nu van veel collega-gemeenten dat ze daar achteraf spijt van hebben. ‘De nood is nu nog hoger dan een jaar geleden’, aldus Groeneveld. ‘Gemeenten hadden tijd nodig om de financiële situatie inzichtelijk te maken. Heel veel gemeenten hebben inmiddels ingeteerd op hun reserves. Alle potjes zijn op.’

Pijnlijke bezuinigingen

De financiële situatie in Zoetermeer is nog steeds uiterst zorgelijk, stellen beide wethouders. De gemeente heeft vorig jaar 14 miljoen euro moeten bezuinigen op een begroting van 360 miljoen, waarvan zo’n 100 tot 120 miljoen euro beïnvloedbaar is. ‘We hebben pijnlijke bezuinigingen moeten nemen’, aldus Rosier. ‘Op de Wmo, op pgb’s, op armoede, op bibliotheken’, somt Groeneveld op. ‘Dat wil je helemaal niet.’ Ook voor dit jaar is de kans reëel dat er rode cijfers worden geschreven. Rosier schat in dat het structurele tekort uitkomt op 4,5 miljoen euro. Hij rekent er daarbij op dat het rijk nog over de brug komt met minimaal 2,6 miljoen euro structureel voor jeugdzorg en 1,3 miljoen euro structureel als compensatie voor de invoering van het Wmo-abonnementstarief. Zonder die structurele 3,9 miljoen euro wordt het tekort nog groter. En moet er weer worden bezuinigd.

Gotspe

‘Het is een gotspe dat minister Ollongren in haar Kamerbrief van vorige week zegt dat het te vroeg is om met structureel extra geld over de brug te komen’, aldus Rosier. Not amused is hij ook over de opmerking in haar brief dat gemeenten een eigen rol hebben in de kostenbeheersing. Hij wijst op de brief van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland die, vanwege de penibele financiële situatie van gemeenten, aan minister-president Rutte, hebben laten weten het toezicht te versoepelen als gemeenten geen extra geld krijgen. ‘Het is fijn dat er vanuit die hoek steun komt, maar het is de omgekeerde wereld dat de provincie hun toezichthoudende kaders aanpassen omdat gemeenten in financiële nood zitten.’

Financieel toezicht

Rosier en Groeneveld hopen dat er donderdag, als de Kamer met Ollongren debatteert over de gemeentelijke financiën, beweging komt. ‘Als er dan niets gebeurt, vind ik dat de VNG, onze koepel, alle gesprekken met het rijk moet stopzetten’, aldus Rosier. ‘Daarnaast zouden alle gemeenten een niet-sluitende begroting moeten inleveren, zodat er 355 gemeenten onder financieel toezicht komen te staan’, stelt Groeneveld. Beiden vinden, net als andere gemeenten, dat gemeenten er structureel twee miljard euro moeten bijkrijgen. Een miljard om de tekorten van de Wmo en jeugdzorg weg te werken. Daarnaast moet de opschalingskorting van een miljard euro van tafel. Rosier vat het kort en krachtig samen: ‘De koek moet groter.’

Haaglanden

Rosier is mede-ondertekenaar van een brief die de regio Haaglanden aan minister Ollongren heeft gestuurd waarin de negen gemeenten, waaronder Den Haag en Delft, aandacht vragen voor de penibele financiële situatie van gemeenten. Ze willen van de minister voldoende geld voor de uitvoering van de Wmo en jeugdhulp en een hogere compensatie voor het Wmo-abonnementstarief. Ook moet de minister de opschalingskorting schrappen. Gemeenten moeten daarnaast voldoende worden gecompenseerd voor de gemaakte en nog te maken kosten die het gevolg zijn van de coronacrisis en de economische krimp.