Na coalitieakkoord mogelijk meer zicht op herstelplan

Brussel kijkt met spanning uit naar het coalitieakkoord voor het kabinet Rutte IV dat woensdag op de rol zou staan voor presentatie. Mogelijk wordt dan iets meer duidelijk over het coronaherstelplan waarvoor Nederland in Brussel 6 miljard euro kan ophalen.

Alle andere lidstaten hebben al een plan ingediend en veel landen hebben ook al geld gekregen om het herstel op gang te brengen. Maar het kabinet Rutte III vond het meer iets voor Rutte IV.

Timmermans
Het komt aan op politieke wil om het plan te maken aldus vice-president Frans Timmermans van de Europese Commissie. Nederland moet dan wel de aanbevelingen van de Europese Commissie uitvoeren uit 2019 en 2020: Brusselse eisen die er mede op sterke aandrang van ons land zijn gekomen. Zo moet Nederland moet onder meer maatregelen nemen om schulden van huishoudens terug te dringen en het pensioen schokbestendiger maken – aanbevelingen die er ook al in 2019 lagen. Timmermans antwoordt desgevraagd positief of hij er vertrouwen in heeft dat Nederland die hervormingswensen kan uitvoeren. ‘Als Nederland het niet kan, kan niemand het. Het komt neer op politieke wil – we kunnen het zeker wel. Willen we het ook? Dat is de vraag.’ Timmermans benadrukt dat in de klimaatcrisis en de nieuwe industriële – want digitale – revolutie alles anders zal worden. ‘Laten we nu ook eens een keer voorop lopen.’

Grootste treuzelaar
Dat hoopt wethouder Rob Jonkman van Opsterland ook. Als rapporteur voor het herstelplan van het Comité van de Regio’s, het EU-adviesorgaan van lokale en regionale overheden, ergert hij zich al maanden op het trage handelen van Nederland. ‘In Brussel zijn we het enige land zonder plan en worden we gezien als de grootste treuzelaar.’ De demissionaire situatie in Nederland creëert volgens hem een vacuüm waardoor de ontwikkeling van een gezamenlijk plan met sociale partners en decentrale overheden wordt gefrustreerd. De lokale en regionale bestierders willen juist zo nauw mogelijk betrokken worden bij het maken van de herstelplannen en bij de implementatie ervan en daar wringt de schoen.

Top-down
Jonkman: ‘In sommige lidstaten zijn de decentrale overheden tijdig en goed betrokken. Maar helaas is dit vaker uitzondering dan regel. Het is veelal een top-downproces geweest en dat komt het eigenaarschap van de herstelplannen niet ten goede. De regio’s en gemeenten staan het dichtst bij hun inwoners en bedrijven en zijn dan ook het beste op de hoogte van hun behoeften, problemen en ambities.’ In Nederland zien lokale en regionale bestuurders ook een top-downproces. Het ministerie van Financiën komt met plannen en de provincies en gemeenten worden geconsulteerd, is de situatie in Nederland. Jonkman: ‘Wij willen niet alleen worden aangemerkt als stakeholders maar ook als partners. De gezamenlijke uitdagingen van Nederland rusten op gezamenlijke schouders; wij staan paraat om die handschoen op te pakken om daar ook echt gezamenlijk invulling aan te geven.’