Slechte prestatiecontracten kosten overheid veel geld

Misdrijven
Woordvoerder Gigi van Rhee legt uit dat organisaties vaak slecht voorbereid zijn. ‘De overgang naar prestatiecontracten vindt plaats zonder rekening te houden met de verandering in de organisatie, zoals multidisciplinaire teams inpassen, terwijl er een traditionele verdeling is.’ Prestatieindicatoren leveren ook niet altijd wat ze beogen. ‘Als bij de politie wordt gemeten naar het percentage opgeloste misdrijven worden makkelijke zaken aangegrepen.’

Lastig
Het vormgeven van een goed PBC duurt vaak lang, is lastig en brengt een afbreukrisico’s met zich mee. ‘Vooral in samenwerkig tussen overheid en bedrijfsleven duurt het lang voor er handtekeningen staan. Dan staat het proces stil en gaat veel tijd op aan voorbereidingen. Men kan ook afhankelijk worden van een partij of een monopoliepositie creëren voor een bedrijf, bijvoorbeeld in de internationale defensieindustrie. ‘Na lange tijd is er bij de opdrachtgever geen kennis en ervaring meer om de offerte te beoordelen. Andere bedrijven hebben de knowhow van de offerte niet meer. Dan stijgen de kosten en kun je er alleen maar vanaf door het project te beëindigen.’

Kennis
Van andere organisaties leren kan ook een stuk beter. ’De meeste sectoren hebben eigen overleggen. Maar het spoor kan ook naar de gas- en olieindustrie kijken. De kennis bestaat al, maar men begint weer op nul.’ Kenniscentra zijn vaak per ministerie georganiseerd, maar kennis is sectoroverschrijdend. ’Er moet meer aandacht zijn om van elkaar te leren. Men is te beperkt voorbereid.’ Verstandig is in lange contracten af te spreken zaken te kunnen wijzigen en bijvoorbeeld de kosten en opbrengsten van onvoorziene zaken te delen.  Ook kan een overheid een bedrijf winst gunnen in plaats van tarieven te verlagen, want zo houd je de prestatieprikkel voor het bedrijf in stand.

Groningen Long Term
Goede voorbeelden zijn er ook, zoals Groningen Long Term. ‘De olie- en gasvelden worden gerenoveerd en dat is toegewezen aan een consortium van partijen op basis van prestaties. In de wegenbouw zie je besparingen van 30 procent en een verbetering van klanttevredenheid en kostenzekerheid.’