Onduidelijk of overheidsgeld zinnig is besteed

Er ontbreekt inzicht in de resultaten van overheidsbeleid omdat ministers te weinig melden, concludeert de Algemene Rekenkamer vandaag. De rechtmatigheid is goed en de bedrijfsvoering is steeds beter op orde, maar door het informatiegebrek is het de vraag of de burger waar krijgt voor zijn geld.

Niet van deze tijd

‘Uit ons onderzoek blijkt steeds weer dat de informatie die nodig is om vooruit te kijken er niet is’, aldus Rekenkamer-president Arno Visser. Ministers geven slechts beperkt inzicht in beleidsresultaten. Hierdoor kunnen Kamerleden niet beoordelen of belastinggeld goed wordt besteed voor burgers en bedrijven. Het is volgens Visser niet van deze tijd dat de jaarverslagen van het Rijk niet duidelijk maken of het geld goed is besteed.

UWV

De Rekenkamer noemt in het jaarlijkse verantwoordingsonderzoek drie voorbeelden van onvolledige informatie. Zo meldt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid wel aan de Tweede Kamer dat het UWV een kwart van zijn budget niet heeft benut, maar niet welke resultaten er zijn behaald om mensen aan een baan te krijgen of aan het werk te houden. Ook vermeldt het ministerie de oorzaak van het onbenutte budget niet. Zo is het moeilijk voor de Kamer om te beslissen over of het opnieuw geld beschikbaar wil stellen voor dit doel, zegt Visser tijdens de presentatie.

Luchtkwaliteit

Daarnaast concludeert de Rekenkamer op basis van eigen onderzoek dat de minder geld had kunnen uitgeven aan acht landelijke verkeersmaatregelen uit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) om hetzelfde te bereiken. Het pakket kostte ruim 400 miljoen euro en leverde een gezondheidswinst van 0,01 procent op. Als de effecten van de afzonderlijke acht maatregelen waren onderzocht, had er met minder geld waarschijnlijk hetzelfde bereikt kunnen worden.

Overheidsgebouwen

Het derde voorbeeld betreft de verkoop van overheidsgebouwen door het Rijksvastgoedbedrijf. 83 gebouwen werden verkocht in vier jaar tijd, wat volgens rapportage aan de Tweede kamer een positief resultaat opleverde van 102 miljoen euro. Maar daarbij werd niet vermeld dat de boekwaarde van de gebouwen met 100 miljoen werd verlaagd. ‘Na analyse van de cijfers concludeert de Algemene Rekenkamer dat het resultaat daardoor in werkelijkheid per saldo € 2 miljoen was.’

Tekortkomingen

Het informatietekort is de voornaamste kritiek die de Rekenkamer uit in het verantwoordingsonderzoek. De rechtmatigheid, of het juiste bedrag op de juiste bankrekening terecht komt, is al jaren goed en de bedrijfsvoering is steeds beter op orde. Er zijn wel 35 ‘onvolkomenheden’, tekortkomingen van groot financieel belang, waarvan 2 ernstig. Die betreffen de ICT-beveiliging van de Rijksdienst Caribisch Nederland en het subsidiebeheer van het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport.