Provincies willen geld van gemeenten ‘aftroggelen’

IPO-voorzitter Johan Remkes wil extra investeringsruimte voor provincies. Hij wil daartoe morrelen aan de huidige verdeelsleutel voor de totale investeringsruimte voor de decentrale overheden samen. Een andere verdeelsleutel gaat ten koste van de investeringsmogelijkheden voor gemeenten en waterschappen.

Felle tegenstand

Dit heeft Remkes vandaag laten weten, in een toelichtend gesprek met Binnenlands Bestuur over de instemming van het IPO-bestuur over het onderhandelaarsakkoord met het kabinet, ondanks de felle tegenstand van vier van de twaalf provincies.

Maximale tekortnorm

Voor de decentrale overheden gezamenlijk geldt tot in ieder geval 2016 een maximale tekortnorm van 0,5 procent. Dat is ook in het onderhandelaarsakkoord rondom de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (Wet Hof) met het kabinet vastgelegd. Gemeenten mogen 0,38 procent van die ruimte benutten, provincies 0,07 procent en waterschappen 0,05 procent.

Meer ruimte nodig

De provincie kan daar niet meer mee uit de voeten, stelt Remkes. ‘Het percentage van 0,5 procent is – los van de Wet Hof dus − al jaren geleden vastgelegd. Dat percentage is op basis van berekeningen door het Centraal Planbureau (CPB) door het kabinet vastgelegd. Als we kijken naar onze meerjarenprognoses blijken we meer ruimte nodig te hebben om de geplande investeringen te kunnen doen.’ Remkes wil hierover met de koepels en gemeenten in gesprek.

Confinanciering niet meerekenen

Los daarvan stelt het IPO dat de honderden miljoenen euro’s die provincies via cofinanciering bijdragen aan rijksprojecten, niet mogen worden meegerekend bij het provinciaal plafond in het EMU-tekort. ‘Investeringen die noodzakelijk zijn voor uitvoering van rijksbeleid mogen de ruimte voor autonoom provinciaal beleid niet inperken’, zo schrijft het IPO-bestuur vandaag in een brief aan ministers Dijsselbloem van Financiën en Plasterk van Binnenlandse Zaken.

Geen heronderhandeling

Ook heeft het IPO-bestuur moeite met de maximering van het btw-compensatiefonds en de ingangsdatum van het verplicht schatkistbankieren. ‘Er is geen sprake van heronderhandeling, maar we hopen dat een verduidelijkend gesprek met de bewindslieden kan leiden tot een breder draagvlak onder de provincies.’

Vertroebelde discussie

De provincies Gelderland, Limburg, Noord-Brabant en Overijssel stemden tegen het akkoord. Een aantal gedeputeerden van deze vier provincies zijn door hun Provinciale Staten daarnaast op pad gestuurd om het akkoord via andere wegen – zoals een lobby in de Tweede en Eerste Kamer − alsnog van tafel te krijgen. Dit heeft volgens Remkes de discussie donderdag in het IPO-bestuur op zijn zachtst gezegd vertroebeld. ‘Dit verhindert een collegiale discussie. Bij de transitie van het IPO hebben we destijds gesteld  dat IPO-bestuursleden vanuit hun colleges van Gedeputeerde Staten en vanuit Provinciale Staten een zekere ruimte moeten hebben om in koepelverband  tot collegiale besluitvorming te kunnen komen. In een aantal provincies was die ruimte er niet.’