Ollongren wil norm voor budget rekenkamers

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken wil een wettelijke norm voor het budget van lokale rekenkamers. Dat schrijft ze in een brief aan de Tweede Kamer.

De onafhankelijke rekenkamers die de minister voor ogen heeft moeten alle wettelijke waarborgen gelden die nodig zijn voor een goede taakuitoefening. Daarbij hoort volgens Ollongren onder andere ‘een wettelijke norm over het toekennen van de benodigde middelen door de raad, in overleg met de rekenkamer, voor een goede uitoefening van de werkzaamheden.’ Volgens de minister is er vanuit de gemeenten behoefte aan duidelijkheid over het benodigde budget voor een rekenkamer.

Monistische cultuur

Binnenkort gaat Ollongren met betrokken organisaties om tafel ‘om die norm verder handen en voeten te geven.’ Ze kondigt aan dat te gaan doen nadat ze het rapport van een speciale werkgroep lokale rekenkamers heeft ontvangen. Die had de D66-bewindsvrouw in 2018 zelf ingesteld. De werkgroep, bestaande uit vertegenwoordigers vanuit het lokaal bestuur, heeft sindsdien met circa 40 gemeenten gesprekken gevoerd over het belang van lokaal rekenkameronderzoek.

De werkgroep haalde volgens de minister in de sessies onder andere op dat rekenkamers inactief zijn omdat de raad slechte ervaringen heeft met de rekenkamer, omdat de raad zelf voldoende grip ervaart waardoor een rekenkamer niet nodig wordt geacht of dat door een monistische bestuurscultuur een sterk controlerende rol van de raad niet nodig wordt geacht. Eind maart komt de werkgroep met een rapport met hun bevindingen.

Slapend bestaan

Eerder onderzoek wees uit dat in zo’n 50 gemeenten rekenkamers een papieren bestaan leiden. Dat kan volgens de minister niet, zeker niet nu gemeenten door de decentralisaties complexe nieuwe taken en daarbij horende middelen hebben gekregen. Met name door gedegen rekenkameronderzoek moeten die lastig te doorgronden onderwerpen voor de raad inzichtelijk worden gemaakt.

Wetsvoorstel

De minister heeft mede om die reden een wetsvoorstel in voorbereiding dat moet leiden tot een versterking van de positie van de lokale rekenkamers. Het wetsvoorstel versterkt de onafhankelijkheid van de rekenkamer, breidt de wettelijke bevoegdheden uit en positioneert de rekenkamer als het enige instituut dat belast is met het doen van onderzoek naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. Verder worden onderzoeksbevoegdheden van rekenkamers uitgebreid. Nog in het eerste kwartaal van dit jaar stuurt de minister dat wetsvoorstel voor advies naar de Raad van State.