Gemeenten geven 13 procent meer uit

Gemeenten hebben in de eerste helft van dit jaar 3,2 miljard euro meer uitgegeven dan in de eerste helft van 2014. Dat is een stijging van 13 procent.

Dat blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Gemeenten gaven 1,2 miljard euro meer uit dan dat ze aan inkomsten binnenkregen. Een belangrijk deel van de stijging van de uitgaven hangt samen met de decentralisatie van taken van het rijk en provincies naar de gemeenten per 1 januari.

Sociale voorzieningen

Gemeenten gaven met een stijging van 2,5 miljard euro vooral meer uit aan sociale uitkeringen. Zo'n 2,4 miljard euro daarvan bestond uit sociale voorzieningen in natura. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de verlening van thuiszorg, het verstrekken van hulpmiddelen als scootmobielen, het aanbrengen van voorzieningen in huis, het verlenen van geestelijke jeugdgezondheidszorg en het uitbetalen van persoonsgebonden budgetten, de zogeheten pgb's.

Directe uitkeringen

De stijging van 2,5 miljard euro betreft alleen directe uitkeringen door gemeenten zelf. Gemeenten besteden ook taken uit aan marktpartijen of gemeenschappelijke regelingen. De overdrachten van gemeenten aan onder andere deze bestuurlijke samenwerkingsbestanden tussen gemeenten stegen met 1,5 miljard euro. Een groot deel van deze stijging heeft betrekking op de taken in het sociaal domein.

Op sommige onderdelen daalden de uitgaven. Zo waren gemeenten 300 miljoen euro minder kwijt aan beloning van werknemers, deels omdat er meer salaris werd uitbetaald via de gemeenschappelijke regelingen.

Meer uitgaven dan inkomsten

In totaal gaven gemeenten in het eerste halfjaar 27,6 miljard euro uit. De totale inkomsten van gemeenten kwamen in het eerste halfjaar uit 26,4 miljard euro. De uitgaven lagen dus 1,2 miljard hoger dan de inkomsten.

In vergelijking met een jaar eerder lagen de inkomsten 2,6 miljard euro hoger. Over heel 2015 zullen gemeenten naar verwachting ongeveer 5,5 miljard euro meer ontvangen dan in 2014. Om de nieuwe taken in het sociale domein te bekostigen ontvangen gemeenten meer geld van het rijk uit het gemeentefonds. Over heel 2015 zal het rijk 10,2 miljard euro betalen voor de taken in het sociaal domein. Daarvan heeft 7,2 miljard euro betrekking op nieuwe taken. De rijksoverheid past echter wel een algemene korting toe op het gemeentefonds omdat zij van gemeenten verwacht dat zij efficiënter gaan werken. Na deze korting resteert de genoemde 5,5 miljard.