Almere vervolgt ‘pionierende’ fraudebestrijding

Almere begint eind dit jaar met de volgende fase van hun fraudebestrijdingsprogramma. ‘De gemeente is aan het pionieren’, zegt Jeffrey Schouten, sociaal rechercheur bij de gemeente. Het onderzoek richt zich op mensen die een Participatiewet-uitkering hebben zonder te vermelden dat ze vermogen hebben in het buitenland, maar er is ‘een hoop bijvangst’.

Hoe gingen jullie te werk?

‘Van de bijna 210.000 inwoners van Almere hebben ongeveer 5300 een uitkering. In die groep zochten we met gebruik van een aantal parameters, zoals de leeftijd en het vakantiegedrag, maar niet specifiek op één nationaliteit. Zo voorkom je dat de Centrale Raad van Beroep (CRvB) je terugfluit vanwege discriminatie. Uit die groep kwamen 573 kandidaten die voldeden aan het risicoprofiel.’

‘Vanwege de capaciteit hebben we gekozen voor een behapbaar aantal klanten, wederom met een vertegenwoordiging van zo veel mogelijk verschillende landen. Op die selectie van 75 zoomden we in. Van hen vroegen we bijvoorbeeld het watergebruik op: wie lang in het buitenland is, gebruikt minder water in Nederland. Naar 27 bijstandsklanten is een onderzoek gestart waarvoor we de hulp van het Internationaal Bureau Fraude-informatie inschakelden.’

En wat waren de opbrengsten?

‘We hebben één vermogen van 243.000 euro kunnen traceren op Curaçao en we vonden iemand die in Duitsland werkt maar dat niet bij de gemeente Almere opgaf. En er is een hoop bijvangst, bijvoorbeeld van mensen die elders verbleven dan hun eigen gemeente. Maar ik denk dat je het breder moet trekken dan alleen het financiële. Een onderzoek als dit geeft ook het signaal dat fraude niet loont. Als je zegt, ‘we gaan dit niet onderzoeken’, dan kost het ook geld. Je mag, in het licht van het zorgvuldigheidsbeginsel, van een overheidsinstantie verwachten dat het besteden van belastinggeld op de juiste wijze en secuur gebeurt.’

Komt er een vervolg op?

‘Ja, we gaan in de groep van 573 geselecteerde kandidaten verder onderzoek doen. Maar dat zal in fase 2.0 in tranches gaan, dus we richten ons telkens op één nationaliteit per keer. Maar hoewel we ons op nationaliteiten richten, is er geen risico dat het CRvB ons terugfluit omdat we in de eerste fase diverse nationaliteiten hebben onderzocht. Uiteindelijk zullen we ons richten op zoveel mogelijk nationaliteiten, ook de Nederlander die een vakantiehuis in het buitenland kan hebben.’