Advertentie
financiën / Nieuws

Gemeentelijke geldpot jeugdzorg leeg

Er kloppen steeds meer kinderen aan voor jeugdzorg bij gemeenten, terwijl het geld voor dit jaar in de helft van de gemeenten nu al op is. Ruim driekwart van de gemeenten blijkt inmiddels wachtlijsten voor jeugdzorg te hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van Binnenlands Bestuur en de NOS onder 228 gemeenten.

18 september 2017

Er kloppen steeds meer kinderen aan voor jeugdzorg, terwijl het geld voor dit jaar in de helft van de gemeenten nu al op is. Ruim driekwart van de gemeenten blijkt inmiddels wachtlijsten voor jeugdzorg te hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van Binnenlands Bestuur en de NOS onder 228 gemeenten.

Bijna driekwart van de gemeenten ziet de zorgvraag stijgen. Nog eens driekwart ziet dat kinderen ook aankloppen met steeds zwaardere zorgvragen. Bij de overheveling van jeugdtaken van provincies naar gemeenten in 2015 was juist de verwachting dat gemeenten kinderen – met name via preventief beleid en maatwerk – met lichtere zorg efficiënter konden helpen. Gemeenten krijgen om die reden ook elk jaar minder geld van het rijk voor de uitvoering van de jeugdzorg.

Eigen geld bijpassen

Dat het geld in de meeste gemeenten nu al op is, brengt gemeenten in de financiële problemen voor de vier resterende maanden van 2017. De helft van alle gemeenten had uit eigen middelen al extra bijgepast voor dit jaar, en komt desondanks nu toch niet uit.

De meeste gemeenten lossen dat op door extra geld over te hevelen vanuit de speciaal aangelegde reserves, andere zorgposten – meestal uit de Wmo-pot – of ‘incidentele posten’ (lees: meevallers). De verwachte tekorten lopen per gemeente op van enkele honderden euro’s tot 12 miljoen.

Vechtscheidingen

Het beperken van de toestroom van kinderen staat blijkens het onderzoek bij driekwart van de gemeenten op de agenda. De meeste bestuurders willen strengere afspraken met zorgaanbieders maken, of meer druk zetten op het vernieuwen van het aanbod dan wel (nog sterker) inzetten op preventie. Maar ook maatregelen als het (tijdelijk) laten oplopen van wachttijden (in 7 procent van de gemeenten) of patiëntenstoppen (in 6 procent van de gemeenten) worden momenteel overwogen.

Gemeenten stellen dat er een groter beroep op jeugdzorg wordt gedaan doordat de sociale wijkteams meer achter de voordeur zien en dan hulp inroepen. Ook zou volgens veel respondenten de sociale problematiek van kinderen toenemen, bijvoorbeeld als gevolg van vechtscheidingen.

Ruim driekwart van de gemeenten blijkt al wachtlijsten voor jeugdzorg te hebben  en de helft daarvan noemt die zelf onverantwoord. Toch geeft geen enkele gemeente zichzelf ronduit een onvoldoende als het gaat om de toegang tot jeugdzorg. Uit ander onderzoek van Binnenlands Bestuur en de NOS onder gemeenteraadsleden bleek eerder al dat met name GroenLinks-raadsleden zich zorgen maken over de toegankelijkheid van de jeugdzorg. SP-raadsleden zien vooral risico’s waar het de zorgkwaliteit betreft.

Toekomst somber

Voor 2018 zijn gemeenten in overgrote meerderheid somber gestemd: 87 procent verwacht opnieuw niet uit te komen met de beschikbare gelden. Ze geven in de toelichting aan dat ze vooral meer tijd nodig hebben om tot een ‘innovatiever’ en passender zorgaanbod te komen.

Gemeenten willen ook kunnen investeren in preventie, waarvan ze dan op termijn van profiteren. Daarom pleitten de meeste gemeenten voor het langzamer doorvoeren van de bezuinigingen. ‘Preventie levert pas later in het proces winst op. Tegelijkertijd wil je de zware zaken waar veiligheid speelt nu voldoende zorg bieden. Net als in Denemarken is er een drempel-effect te zien: eerst een toename van zorg en pas later de winst van preventie. In Nederland valt dit echter samen met een bezuinigingsmaatregel’, aldus een van de respondenten.

Verantwoording

Aan de enquête deden 251 gemeenten mee, maar de respons van 23 gemeenten kwam te laat om nog te kunnen worden verwerkt in de analyse. Ze zijn wel inhoudelijk bekeken. In een enkel geval heeft een aantal gemeenten de vragenlijst samen ingevuld. De volgende gemeenten hebben met reden aangegeven niet te kunnen meewerken: Eindhoven, Geertruidenberg, Westerveld, Baarn, Vlieland, Terschelling, Harlingen, Franekeradeel, Menameradiel, het Bildt en Leeuwarderadeel

Reacties: 11

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

H. Keuken / wethouder
Wordt het niet tijd dat gezinnen meer begeleiding krijgen en echtscheidingen voorkomen moeten worden?

Zit daar niet het grootste probleem? Gezinnen die uit elkaar vallen, wisselende ouders etc? Klinkt misschien oubollig maar zo zie ik het wel.
anoniem
Het moet voor de gemeenten toch niet als verassing komen dat de kosten, in eerste instantie, oplopen. Vanuit Denemarken, het 'gidsland' vwb deze transitie, werd hiervoor in 2014(!) al gewaarschuwd.

Daarnaast vraag ik mij af welk deel van de gelden in de gemeentelijke organisatie blijft hangen. Als ik zie hoeveel ambtenaren zich bezighouden met- en betaald worden uit de jeugdzorgelden, moet dat enorm zijn.



Tot slot, Johannes, de toename van het aantal vechtscheidingen is ingezet na de wetswijziging waarbij gedeeld ouderschap de norm werd.
Ellen
@johannes, dat valt onder preventief en daar is te weinig geld voor...
Ellen
Overigens lijkt het mij ook logisch dat als de zorg voor een probleemkind te laat op gang komt, dit voor zoveel spanning in het gezin kan zorgen dat er vanzelf meer echtscheidingen ontstaan. Veel mensen hebben bovendien geldzorgen, en het zijn niet de rijksten die probleemkinderen op een wachtlijst hebben staan (rijke ouders kopen zelf wel zorg in, dat kun je genant vinden maar het haalt wel de druk van de wachtlijsten een beetje af) en de combi van een ziek/onhandelbaar kind en geldzorgen zal niet meehelpen om een huwelijk stabiel te houden.

Valt mij trouwens tegen dat we zo weinig horen van de Kinderombudsman hierover, te weinig zorg voor kinderen lijkt nu vooral door iedereen als een probleem van de ouders beschouwd te worden terwijl het toch duidelijk de kinderen zelf zijn die hier de dupe van worden. Ze voelen zich rot, ze lopen achterstanden op in hun scholing, vallen sociaal buiten de boot en met wat pech komen ze ook nog in medische/fysieke en strafrechtelijke problemen. Alle reden om ze te hulp te schieten.
Bernadette Weynants / Financieel specialist
Ik zie om me heen gebeuren dat - in het geval dat een kind psychisch ziek thuis zit en onvoldoende hulp krijgt - dit op den duur broertjes en zusjes ook erg belast. Het valt niet mee om papa en mama stilaan wanhopig te zien worden omdat zieke broer of zus langzaam wegkwijnt.
henk
Een geldpot bij de gemeente komt alleen leeg te staan als de partijen dit niet belangrijk vinden en er geen prio opleggen. Zolang gemeenten projecten als glazen huis, giro, de tour, voetbal sponsoring e.d. Belangrijker vinden zullen zorg potten leeg blijven.
Bert Deuling / Beleidsadviseur Jeugd
In de aanloop naar de transitie hebben we te hoge verwachtingen gehad van de wijkteams. De veronderstelling, dat sociaal werkers een groot deel van de problemen zouden kunnen opvangen blijkt niet juist te zijn. Immers, veel verwijzingen naar de jeugdzorg gaan nog steeds via de huisarts. Zorg voor een deskundige probleemanalyse in de persoon van een jeugdzorgprofessional (POH-GGZ Jeugd) bij die toegang! Het blijkt in verschillende gemeenten een waardevolle kwaliteitsimpuls te zijn en te leiden tot aanzienlijk minder doorverwijzingen!
Peter Visser / oud-gedeputeerde (niet jeugdzorg)
Toen jeugdzorg bij de provincies zat stopten we er ook geld bij en altijd als gemeenten aangaven dat deze taak bij de gemeente moest komen vroeg ik ook of zij dat geld dan bij zouden passen en hoe dan. Men kon weten waar men aan begon, dus niet klagen maar los het op ben ik dan ook geneigd om te zeggen.
Debbie / Moeder
Ik ben moeder van 2 hoogbegaafde kinderen. de oudste heeft het erg zwaar te verduren gehad binnen niet passend onderwijs en psychische mishandeling van leerkrachten. Op een gegeven moment zitten er zeer veel partijen aan tafel die allemaal geld kosten. Er zijn ook partijen die zich met zaken bemoeien die helemaal niet binnen hun functie passen, maar wel geld kosten. Ik kan hier erg veel over vertellen en bewijzen. Daarnaast volg ik al jaren een vriendin die met jeugdzorg te maken kreeg. Ongelooflijk hoeveel geld er verkwist wordt aan verplichtte trajecten bij dure bureaus die hun werk niet eens deden en van alles verzonnen om extra te kunnen declareren, zelfs met valse diagnoses kwamen. Zo ken ik nog meer verhalen van enorme bemoeizucht en geldverkwisting. Ongelooflijk!! Hier zou echt iets aan gedaan moeten worden, maar ze houden elkaar allemaal de hand boven het hoofd.
Egbert Egberts / Zelfstandig journalist
Het verhaal hierboven is wat mij betreft compleet als ook de volledige lijst met gemeenten erbij wordt gevoegd die hebben aangegeven niet uit te kunnen komen met het door het Rijk ter beschikking gestelde budget. Inclusief de gemeenten die niet werden meegenomen in het onderzoek, maar wel een rapportage hebben aangeleverd met negatieve respons. Nu is het nog steeds gissen om welke gemeenten het gaat. Raadsleden kunnen niets met deze door hun aangeleverde info, behalve door nu zelf onderzoek te gaan doen naar hoe het in hun gemeente eraan toe gaat. Zonde. Had verwacht van Binnenlands Bestuur dat beweringen gestaafd zouden worden met feiten.
H. Wiersma / gepens.
Als we in dit tempo doorgaan hebben alle kinderen over 10 jaar jeugdzorg nodig. Het lijkt verstandiger om meer geld te stoppen in vroegtijdige preventie, m.a.w. misschien moeten (sommige) ouders cursussen gaan volgen hoe ze hun kinderen het beste kunnen opvoeden.
Advertentie