Dóórgaan met die Noord-Zuidlijn

Uit oogpunt van economische vooruitgang of van het verbeteren van de veiligheid heeft de Nederlandse samenleving, onder regie van de overheid, veel geld gestoken in deze innovatieve projecten. En ze zijn inmiddels een gewaardeerd onderdeel van Nederland. Niemand vraagt zich af hoe de toenmalige bestuurders zo stom konden zijn belastinggeld hieraan te besteden. De bestuurlijke en organisatorische misstappen die tijdens de aanleg zijn begaan, zijn inmiddels vergeten. Dat al deze projecten bij aanleg een overschrijding van het budget hadden, is niet meer dan een historische anekdote. Uiteindelijk blijkt het rendement van deze projecten vele malen groter dan de investering.

Misschien is een goede en inherente eigenschap van mega-infrastructurele werken: ze hebben zoveel impact en bieden zoveel mogelijkheden, dat een ondernemende samenleving ze integreert in haar activiteiten. Waardoor ze eigenlijk niet kunnen mislukken. Ze zijn onontkoombaar, je móét er wel mee aan de slag, als samenleving.

Maar dan moet je ze wel eerst aanleggen, natuurlijk, met alle ellende die daar bij hoort.

De laatste jaren wordt er scherper gelet op de investeringskosten. En terecht, want het gaat om grote bedragen en je moet het geld niet verspillen. De commissie Duijvestein heeft hiervoor behartenswaardige aanbevelingen gedaan. Toch zullen we eindelijk óók moeten leren accepteren dat grote projecten altijd overschrijdingen hebben (net zoals er in de lente altijd blaadjes aan de bomen gaan groeien).

Nu hebben we dan het geval van de Noord-Zuidlijn. Ook een forse overschrijding van het budget, zoals was te verwachten. Ook weer behoorlijk wat bestuurlijk en organisatorisch geklungel, zo laat het uitgelekte rapport van de gemeentelijke Ombudsman zien. Dat is rot voor de Amsterdamse bestuurders en voor de Amsterdamse begroting voor de komende jaren. Maar moet het project daarom gestopt worden? Nee natuurlijk, want over twintig jaar is dit financiële geneuzel en het organisatorische geklungel ook bij dit project niet meer dan een historische anekdote en wordt het gezien als natuurlijk uitvloeisel van de bekende natuurwet-der-overschrijdende-megaprojecten.

Ik voorspel dat als de Amsterdamse bestuurders de moed hebben door te gaan met de aanleg van de Noord Zuidlijn, deze net als de Deltawerken, de eerste spoorlijn, de Afsluitdijk en de polders, in de loop der tijd een succes gaat worden. Dat vraagt doorzettingsvermogen en het verwerken van nog heel wat tegenslagen. Maar dan heb je ook wat.

Denk groot! 
 
Paul Lensink