'ABP heeft een reuzeverantwoordelijkheid'

Duurzame ambities gaan niet meer ten koste van rendement, daar waren ambtenarenpensioenfonds ABP en een groep Amsterdamse ambtenaren het over eens. Maar de ambtenaren willen dat ABP sneller uit de fossiele beleggingen stapt en dus overhandigden zij dinsdag een petitie om extra druk uit te oefenen. ABP-vertegenwoordigers Corien Wortmann en Menno Snel lieten zich niet verleiden tot concrete toezeggingen. Dat leidde tot teleurstelling.

Een beetje overleggen met bedrijven gaat klimaatverandering niet tegenhouden, begon mede-initiatiefnemer Laurie Kos. Ambtenaren kunnen niet van pensioenfonds veranderen en omdat deze Amsterdamse ambtenaren ABP op hun verantwoordelijkheid wilden wijzen, begonnen zij de petitie ‘Ik wil een schoon pensioen’. 2.848 handtekeningen inmiddels, waaronder zo’n 2.400 van collega’s. Er keken 170 mensen online mee naar de overhandiging. ‘Maak ons weer trots op ons pensioenfonds', sprak Kos.

Rechtvaardig

‘Jullie hebben ons eerder uitgedaagd om stippen op de horizon te zetten, en dat hebben we gedaan’, reageerde ABP-voorzitter Corien Wortmann. ABP heeft inmiddels als doelstelling om in 2050 een volledig klimaatneutrale beleggingsportefeuille te hebben. ‘Maar wij kijken toch anders aan tegen het eruit stappen.’ Fossiel is 3,8 procent van de hele ABP-portefeuille, vertelde Wortmann, en ABP wil dat gestaag afbouwen.

‘Als we die 3,8 procent verkopen dan hebben we niet de klimaatneutrale energie in 2050 gerealiseerd. Wij voelen ons verantwoordelijk voor het op rechtvaardige wijze doormaken van die transitie. Je wilt dat het rechtvaardig is voor mensen.’

Reuzestappen

De Amsterdamse wethouder Marieke van Doorninck (duurzaamheid, GroenLinks), die het initiatief van de ambtenaren steunde, had een boodschap achtergelaten: ‘Ik hoop dat collega’s over het hele land dit oppakken en het in hun eigen organisatie uitzetten.’ Het is fijn dat het pensioenfonds stapjes heeft gezet, zei ze, maar klimaatverandering stopt men niet met stapjes. ‘Alleen met reuzestappen. En jullie hebben een reuzeverantwoordelijkheid.’ Binnenkort gaat ze bij ABP op bezoek.

Tabak wel, olie niet

‘ABP is uit de tabaksindustrie gestapt, met uitstekende reden’, vroeg mede-initiatiefnemer Anne Hofstede. ‘Waarom wel uit tabak en niet uit olie?’ Volgens Wortmann zijn hier enorm intensieve discussies over gehouden in het bestuur. ABP besloot dat tabak per definitie dodelijk is, maar fossiele producten niet. Niet dat Wortmann het gebruik van fossiele brandstoffen goedkeurt, maar ABP zoekt voor de transitie bedrijven die de overstap van fossiel naar duurzaam willen maken.

Doelstellingen van een bedrijf als Shell zijn niet verenigbaar met het Parijse klimaatakkoord, vermaande ambtenaar Lucas Winnips de ABP-vertegenwoordigers. ‘Waar jij als grote investeerder belang aan hecht is voor bedrijven ontzettend belangrijk’, antwoordde ABP-bestuurslid Menno Snel. ‘Engagement is het allerbelangrijkst.’

Lange termijn

‘Ik ga pas in 2061 met pensioen’, begon Nienke de Graaf. ‘Ik vraag me heel erg af of u mijn pensioen kunt garanderen en in wat voor wereld ik dan leef.’ Wortmann toonde begrip en gaf aan dat ABP op de ambities afgerekend wil worden. ‘Maar de transitie maak je niet als je nu uit fossiel stapt. Daar moeten wij aan bijdragen.’ Of Wortmann nu concrete toezeggingen kon doen? ‘Dat is niet de manier waarop we beleid vormgeven. We zijn langetermijnbeleggers, geen politieke partij.’

Zorgen over de toekomst

‘Helaas moet ik wel zeggen dat ik teleurgesteld ben in jullie reactie’, zei Winnips toen de digitale bijeenkomst tegen het einde liep. ‘Het lijkt alsof jullie redeneren volgens het businessmodel uit de fossiele industrie.’ Hij sprak zijn zorgen uit over de toekomst. De reactie van de ambtenaren op de petitie sprak volgens hem boekdelen en er zou meer nodig zijn om de Parijse klimaatdoelen te halen, waarbij hij wetenschappelijk onderzoek aanhaalde. ‘Ik kan jullie reactie niet accepteren.’

‘De suggestie dat wij niet zouden stappen wat het probleem is, is volgens mij totaal buiten de orde’, wierp Snel tegen. Hij herhaalde de boodschap dat ABP gelooft in de gekozen methode, dat plots eruit stappen niet de oplossing is en dat niet iedereen het daarmee eens hoeft te zijn, maar dat hij dan wel argumenten wil horen. ‘Ik geef net die argumenten’, beet Winnips hem toe. ‘Het is geen dilemma, we moeten stoppen met fossiel.’