De regeringspartijen D66 en ChristenUnie willen af van de schommelingen in de gemeentebegroting. Het gemeentelijk budget is met de trap op-trap af-systematiek te afhankelijk van de uitgaven van het kabinet. Dat leidt nu tot grote tekorten bij gemeenten en bezuinigingen. ‘Dat is niet uit te leggen’, aldus CU-voorman Gert-Jan Segers.
Deel coalitie wil af van ‘trap op-trap af’-systematiek
Regeringspartijen ChristenUnie en D66 willen af van de trap op-trap af-systematiek. . Die leidt nu tot grote tekorten bij gemeenten en…
Begrotingstrends
Er zijn volgens beide coalitiepartijen betere manieren om de hoogte van het gemeentefonds te bepalen. Zo kan worden gekeken naar begrotingstrends over verschillende jaren. Het gemeentebudget blijft dan wel gekoppeld aan de rijksbegroting, maar de grote schommelingen zijn eruit, stellen beide partijen.
Onvrede
Omdat het rijk geplande investeringen niet heeft gedaan, zijn er miljarden op de plank blijven liggen. Met terugwerkende kracht wordt dat op gemeenten verhaald. Die zien hun accres dalen en moeten bezuinigen. Alsof je in mei te horen krijgt dat je het jaar ervoor toch minder salaris krijgt, aldus beide partijen. Dit leidt tot grote onvrede onder gemeenten.
#SOSGemeenten
‘Wat heb je aan 1,2 koopkracht als je straks geen zwembad, bibliotheek of thuiszorg hebt? Als het wijkhuis, de voetbalclub de deuren sluit en armoederegelingen stoppen? Gemeenten worden massaal gedwongen om in hun hart te snijden en Den Haag kijkt de andere kant. #SOSGemeenten #APB19’, twitterde de Wageningse wethouder Lara de Brito woensdag. Voorzitter Paul Depla van het G40-netwerk stelde dinsdag, in reactie op de Miljoenennota, dat de huidige systematiek niet langer houdbaar is. De G40 wil toe naar een andere bekostigingssystematiek. De Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB) adviseerde het kabinet onlangs in ieder geval een deel van het gemeentefonds los te koppelen van de trap op-trap af-systematiek.
Meerjarige zekerheid
‘Het is niet uit te leggen dat gemeenten moeten bezuinigen omdat het rijk zóveel geld heeft dat het niet eens lukt om alles uit te geven. Dat als het kabinet geen JSF koopt, gemeenten minder kunnen doen voor mensen die zorg nodig hebben, kinderen die jeugdzorg nodig hebben en dak- en thuislozen die een dak boven hun hoofd nodig hebben. Het is belangrijk om meerjarig financiële zekerheid te geven aan gemeenten’, aldus ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. ‘Voor het behoud van bibliotheken en zwembaden hebben gemeenten zekerheid nodig. Wij hebben geluisterd naar de lokale bestuurders die nu de noodklok luiden’, vult D66-fractievoorzitter Rob Jetten aan.
Reacties: 8
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Met de welbekende hutsekluts van de Haagse kippendrift wordt er weer van alles op een hoop geveegd:
Eerst en vooral hebben gemeenten last van te weinig geld voor de uitvoering van wettelijke taken, de decentralisaties. Niet de schommelingen van de inkomsten, maar de schommelingen van te weinig inkomsten zijn het veruit het grootste probleem.
Trap op Trap af zegt het al: het gaat op en neer. Niks mis mee. Maar het moet voor gemeenten voorspelbaarder worden: Trap op moet Trap op blijven en dus geen onvoorspelbare Echternach processie op de trap: dan weer twee treden omhoog en zes maanden later weer vier naar beneden.
Gemeenten moeten zich goed realiseren: ook bij het Rijk kost zekerheid geld.
Laat gemeenten gewoon meer inkomsten zelf heffen, bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting en boetes.
Uitbreiding van lokale belastingen is een slecht idee en als oplossing veel te ingewikkeld. Bovendien is er dan een grote kans van wild west taferelen op lokaal belastinggebied. De suggestie van De Vries is een goede oplossing. Desnoods kan daarop nog een beperkte korting worden toegepast (bijv. de gemiddelde onderbesteding over de laatste drie jaar). In dat geval kunnen gemeenten voorafgaande aan het opstellen van hun begroting precies worden geïnformeerd over hun inkomsten uit het Gemeentefonds. Tussentijdse aanpassingen worden in dat geval geheel overbodig. Waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan!
Tja een meerjarenbegroting en eht Rijk.
Zou de Rijksbegroting ook van opknappen als ze geen kassysteem meer gebruiken...
In beginsel wel eens met De Vries, maar nóg beter zou zijn: dat hele trap op trap af afschaffen en gemeenten zekerheid geven over wat ze de komende jaren uit het Gemeentefonds kunnen verwachten op grond van objectieve maatstaven. Maar zeker niet de lokale belastingen uitbreiden. Dat geeft te grote rechtsongelijkheid. Bovendien: wie garandeert dat de Rijksbelastingen dan evenredig omlaag gaan? Dat zou theoretisch alleen gemiddeld kunnen plaatsvinden maar zelfs dat is onzeker.
Kijk nu is het zuur, maar het is ook andersom geweest.
Rijk en Gemeenten (ook provincies en Waaterschappen) vormen de Nederlandse overheid. Samen moeten we het voor elkaar krijgen. Het overgrote deel van de inkomsten lopen vi het Rijk. Het is dus logisch dat we samen bezuinigen en samen groeien.
Wat wel een punt is, "de onderbesteding van het Rijk". Er wordt wel geld opgehaald, maar niet uitgegeven. Dat principe zou je kunnen loslaten.
Deze discussie over het al of niet afschaffen van de trap op trap af systematiek (normeringssystematiek) laait regelmatig op, maar gemeenten kunnen er zelf ook iets aan doen. Dit kun je bijvoorbeeld doen door jezelf vooraf minder rijk te rekenen en dus een lagere raming van de algemene uitkering aan te houden dan je op basis van de circulaires zou mogen verwachten (m.a.w. rekening houden met onderuitputting rijksbegroting). Eigenlijk is dit niets anders dan een behoedzaamheidsreserve voor jezelf aanhouden. Voor met name de uitgaven op het gebied van zorg en jeugd (en bijstand) is de koppeling aan de rijksuitgaven minder passend. Feitelijk zou er voor deze uitgavenstroom een ander regime moeten gelden, zoals dat eigenlijk gold voor de overheveling naar de algemene uitkering. De grotere grondslag voor het gemeentefonds heeft helaas niet geleid tot grotere stabiliteit, wat wellicht wel destijds de verwachting was.
Het Rijk leidt al enige jaren aan onderbesteding in de begroting. Dat betekent dat het Rijk financieel ruim in haar jasje zit en door royaal te begroten miljarden euro's per jaar probeert veilig te stellen en te gebruiken voor versnelde aflossing van de staatsschuld.
Onze minister van Financiën, Wopke Hoekstra, blijkt derhalve graag op tussen de pegels te zitten en zich te gedragen als een soort Dagobert Duck. De Tweede Kamer zag het, keek er naar en deed niets.