Het is één van de onderhandelingsresultaten voor de nieuwe cao gemeenten: per 1 januari 2028 is het over en uit met de inzet van payrollers op de gemeentelijke werkvloer.
Einde payroll bij gemeenten in zicht
De cao-partijen roepen werkgevers op om te kijken naar meer flexibele inzet van hun eigen medewerkers.
Contractvorm wordt in 2028 afgeschaft
Behalve over een loonstijging van 6 procent de komende anderhalf jaar, zijn vakbonden en gemeentelijk werkgevers het als onderhandelende partijen eens over het opnemen van een bepaling in de nieuwe cao dat payroll als contractvorm over vier jaar niet meer wordt toegestaan. Bestaande contracten kunnen worden uitgediend, maar niet verlengd.
Krappe arbeidsmarkt
Het afschaffen van payroll, een constructie waarbij medewerkers niet in dienst zijn van de gemeente maar van een commercieel bureau, is onderdeel van het streven om de externe inhuur in gemeenteland terug te dringen.
Uit het meest recente onderzoek van A&O fonds Gemeenten blijkt dat die inhuur van externe krachten is opgelopen tot gemiddeld 17 procent van de totale loonsom. Uit datzelfde onderzoek komt naar voren dat het aantal gemeenten dat ernaar streeft om de externe inhuur terug te dringen, kleiner wordt: in 2020 gaf 70 procent vand e gemeenten nog aan beleid te hebben gevoerd om externe inhuur te willen terugdraaien. In 2021 was dat gedaald naar 56 procent en in 2022 was dat 50 procent.
Daar is overigens wel een verklaring voor. Om in de huidige krappe arbeidsmarkt toch werk gedaan te krijgen, zien gemeenten geen andere mogelijkheid dan om medewerkers extern in te huren. Dit om de bedrijfsvoering en dienstverlening aan burgers en bedrijven zo goed mogelijk in stand te houden en om de werkdruk waar mogelijk te beteugelen. Uit dit jaar gehouden onderzoek van de gezamenlijke vakbonden onder medewerkers geven de respondenten echter aan dat werkdruk het beste kan worden aangepakt door te zorgen voor vaste collega’s.
Ongewenste ontwikkeling
De cao-partijen zijn het eens dat de toename van externe inhuur een niet gewenste ontwikkeling is. Ze hebben afgesproken dat een arbeidsovereenkomst het uitgangspunt moet zijn en dat ‘waar mogelijk’ de externe inhuur naar aanvaardbare en verantwoorde proporties moet worden teruggebracht. Behalve de concrete afspraak dat payrolling wordt afgeschaft per 1 januari 2028, gaan ze de ontwikkelingen met betrekking tot externe inhuur de komende jaren – in elk geval tot en met 2025 – in de gaten houden. De gemeentelijke werkgever moet jaarlijks aan de ondernemingsraad een overzicht gaan leveren van de uitgaven aan externe inhuur en een overzicht van de bezetting in diverse arbeids- en inhuur vormen.
‘Afhankelijk van de ontwikkelingen rondom de wetgeving bij flexibele arbeidsrelaties en de cijfers uit de gemeentelijke sector gaan cao-partijen na deze periode in overleg over het nut en de noodzaak van het eventueel hanteren van sectorale normen rondom inhuur’, zo is de principe- afspraak.
Gemeentekoepel VNG en de bonden zijn het eens dat zowel voor werkgevers als werknemers alsmede voor burgers en bedrijven het niet wenselijk is dat publieke werkzaamheden in een steeds grotere mate worden uitgevoerd door externe inhuur. ‘Het is gewenst dat mensen die beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt, kiezen voor een arbeidsovereenkomst in de gemeentelijke sector in plaats van een externe positie. Voorkomen moet worden dat het aantrekkelijker wordt extern te worden ingehuurd. Daarmee is het maatschappelijke belang van de gemeentelijke sector niet gebaat.’
Externen inhuren mag nog wel, maar het liefst alleen voor tijdelijke werkzaamheden en bij ziekte. De cao-partijen zeggen zich te realiseren dat organisaties voor werkzaamheden met bepaalde specialistische kenmerken en werkzaamheden van bepaalde duur (projecten) gebruik maken van inhuur. Toch roepen de cao-partijen werkgevers op om te kijken naar meer flexibele inzet van hun eigen medewerkers.’
De achterban moet zich nog uitspreken over het onderhandelingsresultaat voor de cao gemeenten 2024-2025. De VNG houdt momenteel een raadpleging onder de gemeenten, de bonden doen dat onder hun eigen leden. De bedoeling is de nieuwe cao voor het einde van dit jaar formeel te bekrachtigen.
Reacties: 4
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Haha. Over 4 jaar pas. Waarom niet meteen?
Trouwens die 6% is weer een lachertje. Gemiddelde cao stijging: 8,2%.
https://www.awvn.nl/cao/nieuws/maandbericht-loonontwikkeling-2023/#:~:text=In%20oktober%202023%20kwamen%20nieuwe,hoge%20inflatiecijfers%20van%20vorig%20jaar.
Zitten ze weer lekker onder.
Ach gut!
Hoe moet dat nou met al die HRMers en communicatie-adviseurs die al jaren duur worden ingehuurd?
Overigens blijkt ook hier weer de politieke spraakverwarring.
Veel extern ingehuurde zelfstandig deskundigen laten hun administratie regelen via een payroll-bureau. Dat is om zich niet door de overheid te laten plukken via een ZZP-constructie, of door een uitzendbureau via een doorleenconstructie.
De overheid wil - zoals bekend - van twee walletjes eten. En de VNG werkt er aan mee.
Nederland is beter af als personeel niet als wegwerp artikel wordt beschouwd. Daar is de flexibilisering van de arbeidsmarkt mee begonnen, onder leiding van met name D66 en de VVD. Die flexibilisering is zeer ver doorgeschoten. Payroll, zzp etc. Nederland is Europees koploper in flexarbeid. Zover dat de groep zzp’ers daar nu terecht baat bij heeft. Nu keert dat zich tegen de werkgevers. Het is duur en kennis wordt niet vastgehouden. Althans, het is maar hoe je het bekijkt. De top kan er zelf belang bij hebben en geen moer geven om het eindproduct. Altijd makkelijk om mensen er zo uit te kunnen gooien. Voor Nederland is het niet goed. De vraag is echter of de werkgevers zo ver willen gaan om werknemers niet als wegwerp product te zien. Ik denk het niet. Dat past namelijk niet in de Nederlandse cultuur. Zolang we niet inzien wat onze cultuur is, zijn we alleen maar wat aan het schuiven.
Het tekort aan arbeidskrachten kan worden opgevangen door het invoeren van een werkweek op fulltimebasis van minimaal 38 uur per week voor iedereen. Daarnaast is het -behoudens uitzonderlijke situaties- wenselijk om de hoogte van (bepaalde) toeslagen te relateren aan een minimaal aantal werkuren per week. Bij één persoon bijv. 34-36 uur p/w en bij een huishouding van twee personen bijv. 68-72 uur p/w.