Aanbesteders overvragen nog

Aanbestedende diensten vragen te veel en te vaak bewijsstukken, stapelen eisen op en stellen ook onduidelijke eisen. Inkopers zouden zich beter in het MKB moeten inleven, stelt Actal.

Nalevingspraktijk onvoldoende
Actal, het Adviescollege toetsing regeldruk, somt in een brief aan minister Kamp van EZ een aantal signalen op die de organisatie vanuit het bedrijfsleven heeft opgevangen en onderzocht. Daaruit valt te concluderen dat die nieuwe aanbestedingswet wel voor lagere administratieve lasten kan zorgen, maar 'dat de nalevingspraktijk nog onvoldoende is om deze mogelijkheden ook daadwerkelijk te benutten', aldus de brief. Het ligt daarom 'in de rede om fors te investeren in het verbeteren van de naleving door de aanbestedende diensten'.

Gids lezen
Collegelid Lili Doude van Troostwijk zegt desgevraagd dat de signalen vooral over de uitvoering van de wet gaan. "Het doel van de wet is aanbesteden makkelijker maken, maar dan moet een inkoper daar wel rekening mee houden. Maar de mogelijkheden die de [bij de Aanbestedingswet behorende] Gids Proportionaliteit biedt worden niet allemaal benut." Een typische klacht is bijvoorbeeld dat de aanbestedende dienst (dus overheidsorganisatie) verschillende bewijsstukken aan alle inschrijvers vraagt, terwijl de Gids Proportionaliteit voorschrijft dat er per kerncompetentie nog slechts één bewijsstuk wordt gevraagd. "Je kunt ook wachten tot je een bedrijf gekozen hebt op basis van de offerte en dan daarna pas alleen dat bedrijf om al die bewijsstukken vragen. Dat zou voor de aanbestedende dienst zelf ook minder tijdrovend zijn."

Stapeling van eisen
Ook worden aan bijvoorbeeld KvK-uittreksel of verzekeringspolissen eisen gesteld qua houdbaarheidsduur, waardoor dergelijke stukken vaak opnieuw moeten worden aangevraagd. Verder ontwaart Actal een stapeling van eisen zoals ISO-kwaliteitseisen, VCA en de CO2-prestatieladder, die gezamenlijk door de hoge kosten een hoge mededingingsdrempel opwerpen voor MKB-bedrijven - die nu juist baat zouden moeten hebben bij de Aanbestedingswet 2012. Daarnaast ervaren ondernemers vaak onduidelijkheid in de eisen die aanbesteders stellen. De mogelijkheid voor aanbesteders om een Gedragsverklaring Aanbesteden (GVA) te vragen vergt ook veel extra handelingen en levert vertraging op.

Inlevingsvermogen
Doude van Troostwijk vindt dat inkopers zich zo veel mogelijk moeten verplaatsen in de bedrijven die offertes uitbrengen. "Dat kan een MKB-bedrijf zijn met slechts tientallen mensen in dienst." Dan gaat het volgens haar wellicht niet alleen om formele regels die in de Gids Proportionaliteit staan. "Maar het is niet aan Actal, maar aan de overheid zelf om daarin de juiste weg te vinden."

Eénmeting
Actal adviseert minister Kamp voor zijn evaluatie van de vernieuwde Aanbestedingswet een 'éénmeting' van de regeldruk in het bedrijfsleven te laten verrichten, om het daadwerkelijke effect van de wet te kunnen aangeven. Maar ook zonder die meting is er genoeg te doen. "Deze signalen zijn al heel praktisch", zegt Doude van Troostwijk. "Daar is al een wereld mee te winnen."