Overheids-ict valt 1,3 miljard duurder uit  

Onderzoek van IT-platform AG Connect en Binnenlands Bestuur wijst uit dat vooral de kosten van de tien grootste projecten flink oplopen: het budget van deze plannen is met zo'n 700 miljoen euro overschreden. De overige 109 projecten zijn samen goed voor ruim 600 miljoen aan budgetoverschrijding. De totale ict-kosten liepen in 2022 op tot 6 miljard euro.

Groots opgezet

Bij het onder de loep nemen van de top tien duurste IT-projecten valt op dat acht tussen 2014 en 2016 zijn opgestart. Terwijl het bedrijfsleven in die tijd overstapte naar ‘lean en agile’, bleef de overheid kiezen voor groots opgezette projecten. Wel was het toezicht inmiddels flink aangescherpt met de in 2012 ingestelde Commissie Elias, naar een leiding van Parlementair onderzoek naar IT-projecten bij de overheid.

Tekentafel

IT-projecten werden in de jaren erna kritischer bekeken en beoordeeld door externe bureaus en toezichthouders, zoals bureau BIT (nu AcICT). Vrijwel elk project uit de top 10 moest na de start terug naar de tekentafel omdat verschillende randvoorwaarden voor een succesvolle implementatie bleken vergeten.

Tweede Kamer

Slechts enkele van de top 10 projecten genieten publieke belangstelling en worden in de Tweede Kamer op de voet gevolgd, waaronder de veel bekritiseerde IT van de Belastingdienst en de software van de Omgevingswet. Het merendeel van de 119 grote IT-projecten wordt in de Kamer amper besproken, terwijl ze gezamenlijk 1,3 miljard duurder dan gepland zijn.

Versplintering

IT-specialist Rene Jan Veldwijk, die eerder falende projecten als de Basisregistratie Persoonsgegevens in de media op de kaart zette in Computable, ziet de belangstelling rond IT in de Kamer terugvallen. Hij vindt dat de Tweede Kamer de IT-projecten niet scherp genoeg volgt. ‘Met name de versplintering in de politiek is een probleem. Partijen met minder dan tien zetels hebben geen IT-specialisten. En wel goed presterende Kamerleden krijgen al snel andere portefeuilles.’

Spelshows

Kees Verhoeven, meerdere keren verkozen als IT-politicus van het jaar, deelt die kritiek. Volgens hem zitten Kamerleden soms liever in spelshows op tv dan dat ze op achter een bureau IT-projecten doorspitten. 'Voor veel Kamerleden zijn IT-dossiers niet spannend genoeg, alleen als het helemaal mis blijkt te zijn staan ze bij de interruptiemicrofoon schande te roepen. Maar tot die tijd worden geen vragen gesteld over projecten die niet lekker lopen, terwijl een vinger aan de pols heel belangrijk is om verdere rampspoed te voorkomen.'