Mij niet gezien

‘Hadden we maar een digitaal platform om jongeren meer te betrekken bij de democratie.’ Klinkt dit bekend? U kunt natuurlijk tegenwerpen dat het ontwikkelen en onderhouden van een platform vreselijk duur en arbeidsintensief is, en dat je het dan nog altijd aflegt tegen het gebruikersgemak van een Snapchat. Maar er is ook een eenvoudiger argument: jongeren zitten er helemaal niet op te wachten.

Het Rathenau Instituut ondervroeg 59 mbo-studenten over democratische innovaties. Even kort door de bocht: ze zien er het nut niet van in. Nu is het goed om te bedenken dat de gemiddelde mbo-student jonger is dan Facebook, dat volgend jaar twintig jaar bestaat. Wellicht daarom hebben de jongeren uit het onderzoek ‘Mij niet gezien’ realistische verwachtingen van een digitaal platform: ze vrezen voor online scheldpartijen en voor digitale sporen die lang zichtbaar blijven, ook als ze gaan solliciteren.

De jongeren uit het onderzoek zijn behoorlijk te spreken over de bestuursvorm democratie an sich, maar niet over de volksvertegenwoordigers. Velen van hen vinden dat politici oneerlijk zijn en vooral handelen uit eigenbelang. Ze redeneren: als politici hun werk niet goed doen, waarom moeten wíj dan aan de bak?  

Onder de jongeren leeft volgens het Rathenau Instituut bovendien een hardnekkig idee dat democratische innovaties worden opgetuigd om de bevolking zoet te houden, en dat er niets met de opbrengsten wordt gedaan. Nee, dan kom je niet ver met een digitaal platform. Zelfs niet als je zou beschikken over de diepe zakken en de knappe koppen van Snapchat. Dan kun je beter gewoon een goed gesprek beginnen.

Tegenover offline innovaties als het referendum en een burgerforum staan ze wel positief, maar alleen als het gaat over onderwerpen die hen direct raken, zoals het klimaatbeleid en de woningmarkt. Maar dan willen ze wel de garantie dat er ook echt iets met hun inbreng gebeurt. In het licht van hun opvattingen over de democratie zijn dat hele logische uitspraken.