'Evaluaties ICT-projecten overheid onder de maat'

De evaluaties van ICT-projecten bij de overheid zijn vaak onvoldoende. Dat concludeert Wouter Bronsgeest na zijn promotieonderzoek voor Universiteit Twente. De strategisch adviseur CIO bij het ministerie van Financiën nam voor zijn onderzoek 88 evaluaties van ICT-projecten onder de loep die gehouden zijn door Rijksoverheid, diverse uitvoeringsdiensten en 25 gemeenten. Van de evaluaties van ICT-projecten wordt te vaak te weinig geleerd, concludeert Bronsgeest.

Onbestemd gevoel over evaluaties

Uit de inventarisatie voor het proefschrift met de titel Meer vorm dan inhoud, onderzoek naar evaluaties van ICT-projecten bij de overheid, wordt duidelijk dat in de hele linie met name vraagstelling en conclusies van evaluaties voor verbetering vatbaar zijn. Bronsgeest had al langer regelmatig een ‘onbestemd gevoel’ bij het doornemen van evaluaties voor zijn beroep. ‘Ik heb me regelmatig verwonderd over hoe evaluaties soms aangepakt zijn. Neem bijvoorbeeld het rapport van Commissie Elias over ICT-projecten van de overheid. Daar wordt geconcludeerd dat er te weinig geleerd wordt binnen de overheid, maar nota bene juist bij deze conclusie ontbreken aanbevelingen voor toekomstige ICT-projecten.’

Meer doen met minder middelen
Bronsgeest stelt dat de overheid met minder middelen meer kan doen op het gebied van evalueren. ‘Met een aantal eenvoudige ingrepen kan de overheid meer leren en dat zorgt voor een kwalitatief betere overheid.’ Evaluaties mogen volgens Bronsgeest een stuk interactiever worden. ‘Bij veel overheden zijn evaluaties vaak nog wat traditioneel. er wordt veel geëvalueerd met stakeholders en partijen dichtbij de overheid, maar het mag wel wat breder dan dat. Ga bijvoorbeeld eens in gesprek met gebruikersverenigingen om te zien wat zij merken van het resultaat van een ICT-project, of betrek er burgerpanels bij.’ 
 

Vraagstelling mag scherper
Wat Bronsgeest ook opvalt is dat veel overheden geen goede vraagstelling hebben geformuleerd voor de evaluatie. ‘Het is vaak helemaal niet helder wie de opdrachtgever is geweest van een evaluatie. Er moet door de overheid vaker geëvalueerd worden, de vraagstelling mag daarbij scherper en de werkvormen mogen creatiever.’ Volgens de Bronsgeest gaat het in de evaluaties om fouten die vaak eenvoudig op te lossen zijn, maar toch nog vaak voorkomen in formeel opgestelde en zwaar betaalde rapporten. Hij denkt dat goede evaluaties de overheid en dus de burger veel geld kunnen besparen. 
 

Bronsgeest promoveert op 11 november 2016  om 14.30 uur aan de Universiteit Twente, Vrijhof (Agorazaal).  Zijn onderzoek is ondergebracht bij het Centre for Telematics and Information Technology  (CTIT) en het Center for eGovernment Studies (CFES). Meer informatie over het evenement is hier te vinden.