De hamvraag bij cao rijk: koopkrachtbehoud of niet?

Dinsdag 10 mei gaan de vakbonden en het rijk beginnen aan de onderhandelingen over een nieuwe cao voor rijksambtenaren. De bonden gaan voor koopkrachtbehoud ‘plus’, de werkgever rijk wil alleen wat extra’s voor de lagere salarisschalen.

De huidige cao liep 1 april af. De onderhandelingen over een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst hadden al lang moeten beginnen, maar het rijk kon als werkgever al maar niet tot een inzet komen. Nu die er is, verwachten de bonden lastige onderhandelingen.

Loonstijging

De werkgever rijk, zo liet verantwoordelijk minister Bruins Slot weten, wil op het vlak van salarisontwikkeling aansluiten bij het kabinetsbeleid: vooral specifieke maatregelen om mensen met de laagste inkomens tegemoet te komen. ‘De stijging van de energietarieven en van de dagelijkse boodschappen treft de mensen met de laagste inkomens het meest. Ik stel daarom voor om bij de afspraken over een generieke loonstijging specifiek maatregelen te nemen gericht op de werknemers in de lagere schalen’, aldus de CDA-bewindsvrouw. ‘Koopkrachtbehoud voor alle Nederlanders is dit jaar niet mogelijk.’

Inflatie

De bonden gaan voor, zoals CMHF het formuleert, koopkrachtbehoud ‘plus’. Zij wijzen erop dat de inflatiecijfers na het sluiten van de vorige cao sterk zijn opgelopen. En de verwachting is dat die inflatie nog wel enige tijd hoog zal blijven. Vanwege die hevige turbulentie hebben de bonden bij hun inzet geen concreet percentage opgenomen. Maar voor vakbond FNV is duidelijk dat medewerkers er niet in koopkracht op achteruit gaan. ‘Om dit te bereiken stellen we voor om de loonsverhoging de koppelen aan de Consumenten Prijs Index. Een automatische prijscompensatie betekent koopkrachtbehoud’, aldus de FNV.

Tegenspraak

Daarnaast willen de bonden in de nieuwe cao afspraken over het recht op tegenspraak voor ambtenaren. Die moeten een kritisch geluid kunnen laten horen, zonder daarop te worden afgerekend. Dat kan volgens vakbond CMHF bijvoorbeeld vooraf door het aanstellen van een vertrouwenspersoon gericht op proces en/of inhoud of achteraf door een aparte gang naar de geschillencommissie met eventuele schadeplichtigheid van de werkgever. De FNV denkt aan departementale personeelsraadgevers, ombudsfunctionarissen en de onafhankelijke integriteitscommissies. ‘Wij stellen voor dat iedere medewerker bij een onafhankelijke derde terecht kan.’