Advertentie

'Verbod landelijke partijen in gemeenteraad'

Landelijke politieke partijen moet worden verboden of ontmoedigd onder eigen naam deel te nemen aan gemeenteraadsverkiezingen. Op lokaal niveau zou een experiment moeten komen met een districtenstelsel.

18 januari 2011
Onderzoek
Onderzoekers van de Universiteit van Tilburg noemen die (vergaande) opties in een studie naar de achtergronden van stemgedrag tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.

Landelijke trends
De onderzoekers concluderen dat landelijke trends de lokale verkiezingen overheersen. ,,Lokale oordelen over het optreden van partijen en politici spelen een veel kleinere rol.’’ Ze noemen onvrede, onverschilligheid en onwetendheid als achtergrond voor de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Partijfinanciering
Het lokale karakter van de gemeenteraadsverkiezingen moet worden versterkt, zeggen ze. Als andere mogelijkheden noemen ze gelijke partijfinanciering voor landelijke en lokale partijen. Lokaal bekende kandidaten moeten meer kans krijgen door bijvoorbeeld een verlaging van de voorkeursdrempel.

Gemeenteraadsverkiezingen
Voor het onderzoek zijn casestudies uitgevoerd over de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen in bijvoorbeeld Almere, Den Haag en Tilburg. Er werd gesproken met mensen die bewust niet gingen stemmen en met griffiers en raadsleden.

Reacties: 14

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Frans Verschoor / Senior programmamanager, risk manager, organisatieadviseur
Een dergelijk verbod zal het niet halen, Het zou een aardverschuiving teweegbrengen. Wellicht een goed vertrekpunt voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen in Nederland.
Michel Klijmij / raadslid
Wat een onzin. Daarmee ontken je dat veel mensen stemmen op de algemene uitgangspunten van een partij. Of het nou gaat om liberale, conservatieve, christelijke, groene, socialistische etc idealen, daar stemmen mensen op. Dan kan je je wel krampachtig anders gaan noemen, het resultaat is dan dat alleen maar minder mensen gaan stemmen omdat de partijen niet herkenbaar zijn. Ook al kan je natuurlijk ook elke keer benadrukken dat je dan wel "GroenGouda" heet, maar eigenlijk GroenLinks bent.

Het verlagen van de voorkeurskiesdrempel is niet nodig. 25% van een zetel is echt al heel weinig. Als je dat niet haalt is het ook geen voorkeur.

En om maar heel elitair te eindigen: als mensen het echt zo belangrijk vinden, dan gaan ze zich maar eens verdiepen in de lokale politiek. Zo lang mensen dat niet doen, dan gaat het blijkbaar goed genoeg. Het politieke bestel in Nederland is divers genoeg en toegankelijk genoeg om elke mening te kunnen vertegenwoordigen.
Chris Duif / GroenLinkser
Alle partijen zijn lokaal, is mijn beleving. Het enige verschil tussen 'landelijke' en 'plaatselijke' partijen is de betere 'filtering' bij de landelijke partijen en de ondersteuning. Het is een groot voordeel om op b.v. provinciaal een fraktie te hebben om bij te kunnen lobbyen. De rest is allemaal propaganda van de lokaloos.
Jeroen van Oort / Fractievoorzitter CDA Delft
De auteur van in ieder geval dit artikeltje veronderstelt dat bij lokale afdelingen van landelijke partijen geen lokaal bekende mensen mee zouden kunnen doen. De vele kandidaten van deze partijen die - nota bene in het verlengde van een genoemde oplossingsrichting! - de voorkeursdrempel hebben gehaald bewijzen het tegenovergestelde. Bovendien, raadsleden wonen toch per definitie in de gemeente waar zij actief zijn? Dat schrijft de wet ons voor.

Als daadwerkelijk een poging gedaan zou moeten worden om lokale verkiezingen te 'verlokaliseren', dan zou veel eerder gedacht kunnen worden aan een spreiding van lokale verkiezingen over het land. Bijvoorbeeld in 48 districten; elke derde woensdag van de maand in ongeveer tien gemeenten verkiezingen. Als dat gebeurt, zullen landelijke politici en media de agenda niet meer op lokale verkiezingen afstemmen en worden lokale thema's in campagnes vanzelf belangrijker.

Op dit moment ontstaan mogelijke samenwerkingsverbanden van lokalo's die samen een provinciale lijst opstellen. De vraag is op basis van welke gemeenschappelijke agenda ze dat doen. Landelijk georganiseerde partijen zijn daarin door hun program van uitgangspunten bijzonder duidelijk. Dat geeft de kiezer zekerheid, vooral ook voor al die onderwerpen die aan dd orde komen maar niet in een verkiezingsprogramma worden genoemd.

Ik ken het rapport van de Tilburgse onderzoekers niet, maar als bovenstaande een correcte weergave is van de uitkomsten van het onderzoek, vraag ik me af of deze wetenschappers zich voor een karretje hebben laten spannen.
J. van der Hoest / coördinator adviespraktijk jur. zaken meente
Er schijnt - ik ken het onderzoek zelf niet - bij de onderzoekers het idee te bestaan dat er een duidelijke splitsing tussen plaatselijke en landelijke politiek gemaakt kan worden. Of dat echt het geval is - hoewel het vaak zomaar wordt geroepen -, is nog maar de vraag. Politiek gaat in wezen om verdelingsvragen en komt dan (volgens een oude, maar bekende definitie) neer op beantwoording van de vragen: wie krijgt wat, wanneer en hoe? En bij beantwoording van deze vragentrits gaat het om politiek denken op basis van visies op maatschappij en mensen en ideogieën die daarmee samenhangen. Dat kan, bijvoorbeeld, betekenen dat aan de overheid een grotere rol wordt toegekend vanwege haar betekenis voor het algemeen belang. Dat is een andere benadering dan optimalisering van vrijheden, waarmee economisch sterkeren meer greep op de samenleving krijgen. Een visie op de waarde van cultuur en de toegang ertoe voor zoveel mogelijk mesen is essentieel anders dan het bevorderen van terughoudend op cultureel gebied in de zin van toekenning van minimale middelen vanuit de overheid.
Lokale partijen knmerken zich veelal door verkiezingsprogramma's met bepaalde punten die paatselijke aandacht vragen of die als plaatselijke belangrijk worden opgevoerd. Soms draait het zelfs om een enkel lokaal issue. Er wordt dan stelling genomen los van achterliggende, dan wel niet kenbaar gemaakte, gedachten over mens- en maatschappijvisies. Dat kan opbreken en kiezers achteraf bij nieuw opkomende poltieke vraagstukken die op de agenda van de gemeenteraad verschijnen wel eens voor verrassingen plaatsen. Dergelijke verrassingen doen zich minder voor bij gewone politieke partijen, omdat hun wijze van denken over politieke vraagstukken vaak bekend is en het dan om de toepassing ervan bij een concreet issue op gemeentelijk niveau ter plaatse gaat.
adri dees / gepensioneerd
De Tilburgse onderzoekers spannen het paard achter de wagen.
Immers de constatering dat landelijke ontwikkelingen een grote invloed hebben op lokale verkiezingsuitslagen leidt eerder tot de conclusie dat de lokale volksvertegenwoordigers te weinig profiel hebben. het verbieden van landelijke parijen als lijst bij gemeenteraadsverkiezingen miskent het feit van de grotere belangstelling van de kiezer voor landelijke informatie boven dat van lokale aard. Bovendien hebben ze in het zuiden van het land al lang ervaring met persoonsgebonden lijsten, daar hoor ik weinig positief neieuws over!
J.G.A.M. Mulder / ambtenaar
Het reclame spotje van de PVdA voor de Procinciale Staten verkiezingen geeft de onderzoekers gelijk dat de landelijke politiek de lokale politiek overschaduwt. In het spotje wordt opgeroepen een vuist te maken tegen het huidige kabinet.
Niek / jurist
Ik zou dit in een kleine gemeente nooit doorvoeren. Daar viert het clientisme van oudsher hoogtij. Het kan wel prima in gemeenten boven de 40.000 inwoners. En het is dan ook een mooi natuurlijk moment om de scheiding tussen kerk en staat in het politieke bestel door te voeren.
de Jong / docent
Als je landelijke media verplicht in lokale verkiezingstijd alleen lokale lijsttrekkers in debat te laten gaan krijgt het hele item zijn juiste proporties.
piet brontsema / org adviseur
wat een onzin van de meest rechtse en overbodige universiteit van Nederland.
Burger
Doorzetten deze zaak. Landelijke politici hebben niks maar dan ook niks toe te voegen aan de plaatselijke politiek of dat nu gemeentelijk of provinciaal is.
Peter / betalende burger
Volgens mij is het districtenstelsel heel gemakkelijk te misbruiken om een minderheid toch aan de meerderheid in het bestuur te helpen. Dit is gebleken in Noord Ierland waar de Unionisten aan de macht konden blijven door de districtgrenzen "slim" vast te stellen. Je zorgt gewoon dat je in de meerderheid (51%) van de districten een kleine meerderheid hebt (bv. 55%) en de overige districten stel je zodanig vast dat daar vooral kiezers van de ander partij een ruime meerderheid in hebben (tegen de 100%) . Met een landelijk gemiddelde van 30% heb je dan toch de meerderheid in het parlement.
johan
Ik ben fel tegen een districtenstelsel. Het werkt van geen kanten en misstanden zijn er snel. Districtenstelsel is wel het slechtste idee van de 21ste eeuw. Zo ben ik ook fel gekant tegen iedere verkiezing van een persoon in een ambt. Krijg je alleen maar van die populisten in een ambt als burgemeester, Commissaris der Koningin of minister-president. Moeten we gewoon niet willen!
Baantjerfan
Dit moet je niet doen. De kiezer wil die partijen vast wél hebben, dan kan hij de ''landelijke politiek'' tussentijds laten merken hoe hij ver het Haagse beleid denkt.
wat je wél kan doen -maar hoe?- is de landelijke politiek verbieden en dan met name de bekende poitici, zich in de lokale en provinciale campagnes te mengen.
Zodra nl. een cohen, een rutte of een Verhagen of wie dan ook opdkt in de lokale campagnes, richten alle ogen zich op deze persoon en de landelijke politiek, terwijl er wellicht voldoende lokale items zijn waarmee (ook lokale) partijen een spannende en interessante campagne kunnen voeren. het zal de onderzoekers toch wel bekend zijn dat daarover frustraties leven bij lokale partijen? De lokale items worden bij de komst van een landelijke politicus volledig verdrongen en raken ondergesneeuwd.
Advertentie