'Verbod landelijke partijen in gemeenteraad'
Landelijke politieke partijen moet worden verboden of ontmoedigd onder eigen naam deel te nemen aan gemeenteraadsverkiezingen. Op lokaal niveau zou een experiment moeten komen met een districtenstelsel.
Onderzoekers van de Universiteit van Tilburg noemen die (vergaande) opties in een studie naar de achtergronden van stemgedrag tijdens de laatste gemeenteraadsverkiezingen, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Landelijke trends
De onderzoekers concluderen dat landelijke trends de lokale verkiezingen overheersen. ,,Lokale oordelen over het optreden van partijen en politici spelen een veel kleinere rol.’’ Ze noemen onvrede, onverschilligheid en onwetendheid als achtergrond voor de lage opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Partijfinanciering
Het lokale karakter van de gemeenteraadsverkiezingen moet worden versterkt, zeggen ze. Als andere mogelijkheden noemen ze gelijke partijfinanciering voor landelijke en lokale partijen. Lokaal bekende kandidaten moeten meer kans krijgen door bijvoorbeeld een verlaging van de voorkeursdrempel.
Gemeenteraadsverkiezingen
Voor het onderzoek zijn casestudies uitgevoerd over de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen in bijvoorbeeld Almere, Den Haag en Tilburg. Er werd gesproken met mensen die bewust niet gingen stemmen en met griffiers en raadsleden.
Reacties: 14
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het verlagen van de voorkeurskiesdrempel is niet nodig. 25% van een zetel is echt al heel weinig. Als je dat niet haalt is het ook geen voorkeur.
En om maar heel elitair te eindigen: als mensen het echt zo belangrijk vinden, dan gaan ze zich maar eens verdiepen in de lokale politiek. Zo lang mensen dat niet doen, dan gaat het blijkbaar goed genoeg. Het politieke bestel in Nederland is divers genoeg en toegankelijk genoeg om elke mening te kunnen vertegenwoordigen.
Als daadwerkelijk een poging gedaan zou moeten worden om lokale verkiezingen te 'verlokaliseren', dan zou veel eerder gedacht kunnen worden aan een spreiding van lokale verkiezingen over het land. Bijvoorbeeld in 48 districten; elke derde woensdag van de maand in ongeveer tien gemeenten verkiezingen. Als dat gebeurt, zullen landelijke politici en media de agenda niet meer op lokale verkiezingen afstemmen en worden lokale thema's in campagnes vanzelf belangrijker.
Op dit moment ontstaan mogelijke samenwerkingsverbanden van lokalo's die samen een provinciale lijst opstellen. De vraag is op basis van welke gemeenschappelijke agenda ze dat doen. Landelijk georganiseerde partijen zijn daarin door hun program van uitgangspunten bijzonder duidelijk. Dat geeft de kiezer zekerheid, vooral ook voor al die onderwerpen die aan dd orde komen maar niet in een verkiezingsprogramma worden genoemd.
Ik ken het rapport van de Tilburgse onderzoekers niet, maar als bovenstaande een correcte weergave is van de uitkomsten van het onderzoek, vraag ik me af of deze wetenschappers zich voor een karretje hebben laten spannen.
Lokale partijen knmerken zich veelal door verkiezingsprogramma's met bepaalde punten die paatselijke aandacht vragen of die als plaatselijke belangrijk worden opgevoerd. Soms draait het zelfs om een enkel lokaal issue. Er wordt dan stelling genomen los van achterliggende, dan wel niet kenbaar gemaakte, gedachten over mens- en maatschappijvisies. Dat kan opbreken en kiezers achteraf bij nieuw opkomende poltieke vraagstukken die op de agenda van de gemeenteraad verschijnen wel eens voor verrassingen plaatsen. Dergelijke verrassingen doen zich minder voor bij gewone politieke partijen, omdat hun wijze van denken over politieke vraagstukken vaak bekend is en het dan om de toepassing ervan bij een concreet issue op gemeentelijk niveau ter plaatse gaat.
Immers de constatering dat landelijke ontwikkelingen een grote invloed hebben op lokale verkiezingsuitslagen leidt eerder tot de conclusie dat de lokale volksvertegenwoordigers te weinig profiel hebben. het verbieden van landelijke parijen als lijst bij gemeenteraadsverkiezingen miskent het feit van de grotere belangstelling van de kiezer voor landelijke informatie boven dat van lokale aard. Bovendien hebben ze in het zuiden van het land al lang ervaring met persoonsgebonden lijsten, daar hoor ik weinig positief neieuws over!
wat je wél kan doen -maar hoe?- is de landelijke politiek verbieden en dan met name de bekende poitici, zich in de lokale en provinciale campagnes te mengen.
Zodra nl. een cohen, een rutte of een Verhagen of wie dan ook opdkt in de lokale campagnes, richten alle ogen zich op deze persoon en de landelijke politiek, terwijl er wellicht voldoende lokale items zijn waarmee (ook lokale) partijen een spannende en interessante campagne kunnen voeren. het zal de onderzoekers toch wel bekend zijn dat daarover frustraties leven bij lokale partijen? De lokale items worden bij de komst van een landelijke politicus volledig verdrongen en raken ondergesneeuwd.