Hertelling geëist in Amsterdam

De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam wordt aangevochten. Honderden stempassen zouden niet zijn bezorgd en de Partij van de Ouderen vermoedt een verkeerde telling.

Uitslag

Consternatie maandag in de Amsterdamse raadszaal: nadat de centrale kiesraad de definitieve uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen bekend maakte, eiste fractievoorzitter Wil van Soest van de Partij van de Ouderen (PvdO) een hertelling van alle stemmen. Zij zit sinds acht jaar als eenpersoonsfractie in de raad en is verbaasd dat ze veel minder stemmen heeft gehaald voor de gemeenteraad dan voor de stadsdeelcommissies. Over het algemeen stemmen Amsterdammers vaak hetzelfde. Volgens Van Soest stinkt de zaak.

Boven water

‘Kijk, ik denk dus dat het tellen van de stemmen niet goed is gedaan. Het verbaast mij dat er drieduizend stemmen meer in de stadsdeelcommissies naar onze partij zijn gegaan dan in de gemeenteraad.’ Volgens de centrale kiesraad moet de ‘oude’ gemeenteraad – die zit tot donderdag de nieuwe raad is geïnstalleerd – oordelen over een hertelling. Van Soest: ‘Ik moet dan aangeven welk stadsdeel ik verdenk op het foutief tellen van de stemmen, maar ik kan niet één deelraad aanwijzen en daarom wens ik een hertelling van alle stemmen in Amsterdam. Het zou eens goed zijn om dit soort dingen boven water te krijgen.’

Stempassen

Van Soest (85) zegt geen slechte verliezer te willen zijn. ‘Er zijn veel andere stempassen ook niet aangekomen.’ Ze stapt mogelijk naar de rechter. Als dat zo is, dan zal dat samen met Ernst Sonneveldt zijn, een bezorgde burger die eveneens bezwaar maakt en naar de rechter gaat. ‘De gemeente Amsterdam zegt dat er 1.200 stempassen niet zijn afgeleverd,’ stelt hij. ‘PostNL zegt het niet te weten en het nog steeds uit te zoeken. Maar ik zeg dat er meer dan 1.200 mensen geen stempas hebben ontvangen. En dan heb ik het alleen al over een aantal straten in Amsterdam-Zuid.’

Elke stemgerechtigde mocht ervan uitgaan dat elke stem zou tellen. Het tegendeel is gebleken

Dagvaarding

Na een mailwisseling met een ambtenaar kwam Sonneveldt op andere getallen uit. ‘Twee onafhankelijke advocatenkantoren hebben een dagvaarding opgesteld en een hoogleraar staatsrecht uit Leiden heeft advies gegeven. Iedereen is het eens: dit kan echt niet, want wetmatigheid gaat boven cijfermatigheid.’ Er is juridisch een aantal zaken aan te wijzen waaruit zou blijken dat de verkiezingen onrechtmatig zijn. ‘Elke stemgerechtigde mocht ervan uitgaan dat elke stem zou tellen. Het tegendeel is gebleken. Dit frustreert het democratisch gehalte en ondermijnt het gezag in deze stad.’

Ruzie

De gemeente moet volgens Sonneveldt verantwoordelijk worden gesteld. Eerder plande hij al een kort geding, maar dat trok hij in na overleg met de gemeente, die hem verzocht eerst op maandag bezwaar te maken. Nu stapt hij dus sowieso naar de rechter. Waarschijnlijk dient de zitting woensdagochtend. ‘Ik heb vernomen dat er al ruzie is tussen Amsterdam en PostNL omdat blijkt dat er nog meer stempassen niet zijn bezorgd.’ En mogelijk hebben kiezers van Van Soest alleen een kiespas voor de stadsdeelcommissie gekregen. Een gang naar de rechter is dus de moeite waard, aldus Sonneveldt.

Collateral damage

Melle Bakker van de centrale kiesraad noemt het ‘buiten gewoon vervelend’ dat kiezers geen stempas hebben ontvangen. Dat gegeven is echter collateral damage. ‘Helaas komt dat bij iedere verkiezingen voor. Op het moment dat de gemeente daar achter komt, worden kiezers benaderd om alsnog een vervangende stempas aan te vragen.’ De gemeente heeft actie ondernomen toen vorige week bekend werd dat de pas niet overal zou zijn bezorgd. Er zijn brieven gestuurd naar de buurten waar dat het geval was. ‘Bij mijn weten hebben 78 kiezers alsnog een nieuwe stempas aangevraagd. Dat neemt niet weg dat andere kiezers dat niet hebben gedaan.’

Verschil

Bakker benadrukt dat de ‘oude’ gemeenteraad bevoegd is om de verkiezingen in meerderheid onrechtmatig te verklaren en over te laten doen. Hetzelfde geldt voor een besluit over een hertelling ‘Of de raad daartoe zal besluiten, is niet aan ons,’ aldus Bakker. Voor de laatste Amsterdamse restzetel is er een verschil van drieduizend stemmen en dat gaat tussen de PvdA en GroenLinks.