Extra hulptroepen voor raad nodig

Een raad van commissarissen, adviesbureaus, cliëntenraden, onderzoeksinstituten en planbureaus. Bij raadsleden zijn ze als hulptroepen meer dan welkom om de controlerende taak van de gemeenteraad beter uit te voeren.

Dat blijkt uit het rapport Raad en hulptroepen, opgesteld door Jorgen Schram, Mark van Twist en Martijn van der Steen van de Nederlandse School voor het Openbaar Bestuur (NSOB). Zij schreven het in opdracht van Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden met als doel om zichtbaar te maken wie de raad zou kunnen ondersteunen bij het uitvoeren van de controlerende raak van de raad.

Versterking

Die extra ondersteuning is nodig voor een betere controle van de maatschappelijke effecten van gemeentelijke inspanningen. De belangrijkste bron van steun voor de controlerende taak van de raad blijft overigens wel de eigen politieke partij en de lokale rekenkamer.

Raadsleden hebben er met de decentralisaties van taken op het gebied van jeugd, werk en zorg sinds 2015 meer taken bij gekregen. Maar zij moeten die wel uitvoeren met gelijk gebleven ondersteunende middelen, aldus de onderzoekers. En dat terwijl het college een ambtelijk apparaat heeft wat hen ondersteund. Om een gelijk speelveld te creëren, zou de raad wellicht versterking moeten krijgen, aldus de NSOB.

Rekenkamer

Op dit moment gebruikt de raad vooral de rekenkamer, de accountant en de eigen politieke partij om het college te controleren. Dat blijft volgens de onderzoekers ook zeker zo. ‘Niet de formele controlerende taak verandert, maar in de beweging van vermaatschappelijking zijn er steeds meer partijen die ‘iets' doen dat heel goed aan de controlerende taak van raadsleden te verbinden is’, aldus het rapport.

Decentralisaties

Vooral voor het controleren van maatschappelijk effect is er volgens de onderzoekers behoefte aan andersoortige informatie. Burgerfora en cliëntenraden kunnen daarin een rol spelen. Raadsleden geven ook aan dat ze meer gebruik zouden willen maken van de kennis van onderzoeksinstituten, planbureaus en adviesbureaus. De NSOB ziet met de toegenomen zorgtaken mogelijkheden voor instanties als het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) om de gemeenteraad te adviseren. Door de decentralisaties zijn het immers de gemeenten die een groot deel van de zorgtaken uitvoert in plaats van het rijk.