Financiering politieke partijen onder de loep

Een onafhankelijke commissie onder leiding van Kars Veling gaat onderzoeken of de Wet financiering politieke partijen (Wfpp) doeltreffend is en wat de effecten zijn. In het onderzoek wordt ook het lokaal bestuur meegenomen.

Dat heeft de ministerraad besloten op voorstel van PvdA-minister Plasterk van Binnenlandse Zaken.

Belangenverstrengeling

Volgens de betreffende wet moeten politieke partijen sinds 1 mei 2013 hun giften boven de 4.500 euro en schulden hoger dan 25.000 euro openbaar maken. De wet regelt verder de subsidiering en het toezicht op de financiën van politieke partijen. De gedachte achter de invoering van de Wfpp is dat transparantie van inkomsten zichtbaar maakt hoe partijen aan hun middelen komen. Dat inzicht moete helpen (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. Vier jaar na invoering van de wet wordt de wet nu geëvalueerd.

Buitenlandse financiering

Naast de doeltreffendheid en effecten van de wet in de praktijk, zal de commissie ook onderzoeken of de uitgangspunten van de wet voldoende aansluiten op de rol en positie van politieke partijen op dit moment. Maatschappelijke ontwikkelingen als dalende ledenaantallen van politieke partijen en de sterk fluctuerende verkiezingsuitslagen maken dat een partij bijvoorbeeld grote schommelingen kan ervaren in de hoogte van de subsidie die zij ontvangt.

Ook actuele kwesties als de opkomst van lokale politieke partijen en referenda en andere vormen van burgerparticipatie maakt dat de toekomstbestendigheid van de huidige regels moet worden onderzocht. Verder worden vragen rondom de recentelijk door de Tweede Kamer aangenomen motie om de buitenlandse financiering van politieke partijen te beperken en of het rijk een rol heeft in de financiering van politieke partijen in het decentraal bestuur meegenomen door de commissie.

Hoogleraren

De commissie bestaat naast Veling (oud-directeur ProDemos en voormalig lid van de Eerste - en Tweede Kamer) uit kandidaat-leden André de Jong (ABD topconsultant), Sarah de Lange (bijzonder hoogleraar politicologie, Universiteit van Amsterdam) en Gerrit Voerman (hoogleraar ontwikkeling en functioneren Nederlands en Europees partijstelsel, Rijksuniversiteit Groningen). Eind dit jaar moet het onderzoek klaar zijn.