Provinciaal verzet tegen opschalingskorting

Waarom bevriest het rijk wel de opschalingskorting voor gemeenten, maar niet voor de provincies? Niet te verkopen, zo vindt Overijssels gedeputeerde Eddy van Hijum. Een nieuw kabinet moet de hele regeling overboord kieperen.

Megafusie

In de vorige maand door het demissionaire kabinet gepresenteerde Miljoenennota stond zwart op wit dat gemeenten volgend jaar (opnieuw) geen korting krijgen op het gemeentefonds. Om gemeenten niet nog verder in de financiële problemen te brengen dan de meeste al zijn, besloot het kabinet in 2022 de inning van de oploop van die korting te cancelen. Die korting op het gemeentefonds was de decentrale overheden onder Rutte II opgelegd, in de veronderstelling dat die door een verplichte opschaling tot mega-provincies en mega-gemeenten efficiënter en dus goedkoper uit zouden zijn.

75 miljoen

Er zou alleen in Nederland alleen nog plek zijn voor 100.000-plus gemeenten en de twaalf provincies zouden moeten opgaan in vier landsdelen.

Die fusieplannen werden ijlings ingetrokken, maar de opschalingskorting – die oploopt tot bijna een miljard euro in 2025 – bleef gehandhaafd. Daarvan komt 75 miljoen euro voor rekening van de provincies. Anders dan het gemeentefonds, wordt het provinciefonds ook volgend jaar volgens schema gekort.

Hogere kosten

Volgens CDA-gedeputeerde Van Hijum komen door de handhaving van de korting taken in de knel. ‘Provincies en gemeenten hebben aan de ene kant te maken met steeds hogere kosten: voor sociale zekerheid en zorgtaken, maar ook voor de energietransitie, het stikstofprobleem en de woningnood die we willen aanpakken. En aan de andere kant zie je dat die korting blijft toenemen’, laat Van Hijum RTV-Oost optekenen.

Onmogelijk

Door provincies steeds meer geld af te nemen, maak je het ze volgens hem eigenlijk onmogelijk om hun taken op een goede manier uit te voeren. Wie van de provincies – en gemeenten – verwacht dat ze partner zijn van het rijk om grote maatschappelijke vraagstukken aan te pakken met de bijhorende kosten, moet niet aan de andere kant het geld van diezelfde decentrale overheden weer afnemen. Van Hijum roept de formerende partijen op om de korting voor zowel provincies als gemeenten definitief te schrappen.