Advertentie

‘Wie bepaalt wanneer het een crisis is?’

Het is niet de bedoeling om zomaar van crisis naar crisis te gaan en bevoegdheden over te hevelen.

04 april 2022
crises
Shutterstock

Nederland zat lang in crisismodus. Dat was noodzakelijk, maar het kan schadelijke gevolgen hebben. Sommige partijen, zoals de Raad voor het Openbaar Bestuur (ROB), zien de effecten: de bestuurlijke verhoudingen zijn warriger geworden en de lokale democratie is op grotere afstand komen staan. Dat vertelt ROB-lid Huri Sahin tijdens de webinar ‘Van crisis naar opgave’. Het is nu oppassen dat deze manier van doen uit niet uit gemak wordt aangehouden voor Oekraïnecrisis.

Teamleider Commissie Werkelijke Schade S14

JS Consultancy
Teamleider Commissie Werkelijke Schade S14

Strategisch Adviseur Public Affairs

Gemeente Eindhoven
Strategisch Adviseur Public Affairs

Begin maart adviseerde de ROB dat overheden genoeg geld moeten krijgen om de gevolgen van crises te bestrijden en dat er een maximale termijn moet worden ingesteld voor het overhevelen van bevoegdheden. Tijdens het webinar vorige week bespraken verschillende partijen deze lessen van de coronacrisis.

Verslaving

‘Gegeven de omstandigheden moesten we wat’, vertelt directeur Leonard Geluk van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Dat was ook de conclusie van de ROB: het was nodig. Het was logisch dat sommige dingen via de veiligheidsregio’s gingen. ‘Maar nu moeten we oppassen, want hetzelfde kan gebeuren bij de Oekraïense vluchtelingen.’

Ook Tweede Kamerlid Joost Sneller (D66) wil voor de reflex waken dat men zegt: we krijgen nu vluchtelingen uit Oekraïne, kunnen we daar niet weer dat veiligheidsberaad voor gebruiken? Hij erkende bovendien dat de Tweede Kamer het te veel heeft laten lopen.

‘We stelden vragen maar bleven toch machteloos.’ Er was een ‘verslaving aan het plenaire coronadebat’ en op die manier is de Tweede Kamer te lang doorgegaan.

‘En wanneer is een crisis een crisis? Wie bepaalt dat?’ De ROB pleitte in het rapport voor een maximale termijn van de ‘crisismodus’, om te verhinderen dat gemeenteraden voor een onbepaald lange periode geen verantwoording kunnen afleggen.

Taken blijven liggen

Het is volgens Geluk ook niet de bedoeling dat overheden, omdat ze van de ene naar de andere crisis gaan, niet meer bezig zijn met de langetermijneffecten van de coronacrisis. ‘Corona was een totale omschakeling. Al die mensen moeten nu ongelooflijk hard werken aan het vraagstuk Oekraïne en dan zie je gebeuren dat corona zomaar van de agenda verdwijnt.'

Het is raar dat je enerzijds vertrouwen geeft, maar anderzijds de afspraken niet nakomt

Leonard Geluk

‘De coronapandemie is nog steeds niet voorbij’, reageert Sahin. ‘Normale verhoudingen vereisen ook inspanningen. Het begint met het bewustzijn dat de crisis een opgave is geworden en dat de gevolgen nog niet volledig weg zijn. Er zijn ook taken blijven liggen vanwege de focus op de crisis. Het is belangrijk dat dat vanuit het rijk goed wordt gemonitord.’

De samenwerking tussen gemeenten en het rijk is volgens Geluk hét succes van de corona-aanpak: ‘We kunnen nu terugkijken, maar aan het begin wisten we niet wat er zou gebeuren en dat het de samenleving zo zou ontwrichten. We wisten niet wat het zou gaan kosten. De garantie die het rijk gaf van compensatie van de uitgaven, dat is zo veel waard.’

Zo veel, dat het in schril contrast staat met de verhoudingen tussen het rijk en gemeenten op andere onderdelen, zoals het sociaal domein, waar gemeenten worden geteisterd door tekorten. ‘Het is raar dat je enerzijds vertrouwen geeft, maar anderzijds de afspraken niet nakomt’, zegt Geluk. Hij hoopt dat het voorbeeld van de coronacrisis wordt doorgetrokken. ‘Aan gemeenten zal het niet liggen.’

Reacties: 4

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

P. Smit
Nederland had officieel geen crisis. De Eerste Kamer heeft pas kortgeleden gestemd om Covid op de A-lijst te zetten. Dit is gezien de IFR niet terecht want vergelijkbaar met Influenza en niet met Ebola e.d.

Deze hele crisis en daarmee de verdere ineenstorting van Nederland is veroorzaakt door het kabinet in opdracht van de EU en WEF.

Prima om alle maatregelen van de afgelopen 2 jaar te bespreken maar imho verandert er niets, sterker nog: de ineenstorting van Nederland zal alleen maar sneller gaan/erger worden. Het cement is weg, er zijn alleen nog maar losse stenen en die zijn zeer gemakkelijk manipuleerbaar door onze 'elite'.
Hielco Wiersma
Via slim beleid (consequent monitoren van uitgaven, drempels, wachtlijsten en efficiënt werken) moeten gemeenten op het Sociaal Domein gewoon niet meer geld uitgeven dan er via het Rijk inkomt.
Hielco Wiersma
De democratische verhouddingen lopen steeds grotere deuken op (bureaucratie, ellenlang geneuzel in de Kamers, stroperige en daardoor slechte besluitvorming en afhandeling) als gevolg teveel politieke partijen of afsplitsingen daarvan met 1 of 2 zeteltjes. Een rigoureuze aanpak via kiesdrempels is al jarenlang dringend noodzakelijk.
Hans Bakker
We moeten goed kijken naar de oorzaken. Het land zit in een kwantitatieve groeistuip. Tussen 2008 en 2021 nam het aantal huishoudens met 10% toe. Het ruimtebeslag van de distributie economie is exponentieel gestegen. Oorzaak één van de kwantitatieve groei zijn private verdienmodellen in distributiesector en agrosector met de daarmee gepaard gaande extreme arbeidsmigratie vanuit midden- en oost Europa. Oorzaak twee is de asielmigratie. Het gaat niet alleen om woningen, maar ook om infrastructuur zoals wegen, scholen, om een stijgende energiebehoefte etc. Kwantitatieve groei is enorm duur. Daar zit de echte kern van het probleem dat moet worden opgelost. Stop de bevolkingsaanwas. Het heeft geen enkele zin om de symptomen te bestrijden door meer woningen te bouwen. Dit leidt op zijn beurt namelijk ook weer tot een zelfstandige oorzaak van bevolkingsgroei. We blijven zo aan de gang. Landelijke politiek, trek eens een grens.
Advertentie