Kroonvernietiging optie bij kwestie spaartegoeden

Geschil
Dat zegt Douwe Jan Elzinga, hoogleraar staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen. De provincie Noord-Holland heeft op dit moment een geschil met de minister over spaartegoeden bij de IJslandse bank Landsbanki. De provincie wil haar verloren spaartegoeden zelf terughalen, terwijl Bos eerst het geld van Nederlandse spaarders zeker wil stellen.

Prerogatief Rijk
Noord-Holland begeeft zich daarmee op het terrein van buitenlands beleid, zegt professor Elzinga. ‘En dat is een prerogatief van de rijksoverheid. Engeland doet het zus, wij doen het zo, de EU zet de IJslandse regering onder druk, er moet strategisch worden geopereerd. En als er dan provincies door de porseleinkast heen gaan lopen, dan zou ik zeggen: voeg je in de nationale lijn, want dit gaat niet goed.’

'Boycot Shell'
Als voorbeeld van kroonvernietiging memoreert Elzinga de boycots tegen Shell van de gemeente Groningen, eind jaren tachtig. ‘Groningen zei: wij waarschuwen Zuid-Afrika voor de laatste keer, vanwege de apartheid, en tanken niet meer bij Shell. De minister heeft toen gezegd dat zij als gemeente geen buitenlands beleid mochten voeren.’ Een ander voorbeeld van kroonvernietiging vond plaats in 1986. Het rijk achtte toen het vloekverbod dat zeven Veluwse gemeenten hun bewoners oplegden, in strijd met de vrijheid van meningsuiting.

Laatste instrument
Kroonvernietiging is een laatste instrument. Zover zal het in deze kwestie niet komen, verwacht Elzinga. ‘De provincies zijn verstandig, ze komen daar wel uit. Bovendien zijn het allemaal PvdA-lui daar in Noord-Holland, dus die gaan geen ruzie maken met Bos.’

Lees ook:
Overheden versus Bos: vanmiddag duidelijkheid (3/11/2008)
Statenbreed onderzoek kredietcrisis Noord-Holland (31/10/2008)