Behalve de inkomensafhankelijke zorgpremie zitten er meer onvoldoende doordachte maatregelen in het regeerakkoord. Eén ervan is de overdracht van taken van het sociale domein, in combinatie met de kabinetsplannen tot bestuurlijke opschaling.
Decentralisatiechaos
Bestuurlijke herinrichting en de overdracht van taken op het gebied van de onderkant van de arbeidsmarkt, jeugdzorg en begeleiding en…
Bestuurlijke herinrichting en de overdracht van taken op het gebied van de onderkant van de arbeidsmarkt, jeugdzorg en begeleiding en persoonlijke verzorging zijn al twee giga-operaties op zich. Als die ook nog eens aan elkaar worden gekoppeld, wordt het speelveld wel heel ingewikkeld. Vooral de wijze waarop het kabinet de koppeling voor ogen ziet en het tijdpad waarin alles moet worden geregeld. Dit kan niet anders dan tot chaos leiden.
Het kabinet heeft rondom de decentralisaties van taken van het sociale domein drie keuzemogelijkheden. In de eerste variant krijgen alleen gemeenten met minimaal 100.000 inwoners de taken en het geld toebedeeld. Gemeenten die niet willen fuseren, worden gedwongen een 100.000-plusgemeente als centrumgemeente te accepteren. De centrumgemeente gaat alles voor ‘de kleintjes’ regelen, die hun beleidsvrijheid op dit terrein helemaal kwijtraken. De tweede variant gaat uit van hetzelfde principe, met dit verschil dat kleinere gemeenten moeten fuseren met een grote broer, die ze wel zelf mogen uitkiezen. De derde variant is dat gemeenten via een gemeenschappelijke regeling gaan samenwerken op een schaal van minimaal 100.000 inwoners.
Gemeenten kunnen theoretisch gezien op zijn vroegst per 1 januari 2015 zijn gefuseerd. Dat is praktisch bekeken echter schier onmogelijk. Niet zozeer vanwege de decentralisaties op zich: gemeenten werkten tot aan de val van het kabinet Rutte I toe naar een ingangsdatum van 2013 voor werk en begeleiding en 2015 voor jeugdzorg. Een fusietraject in twee jaar opstarten en afronden is gezien het te voeren wettelijk traject al een fikse klus, maar met de te verwachte bestuurlijke weerstand simpelweg een illusie.
Het is niet te hopen dat het kabinet voor allerlei tussenmaatregelen gaat kiezen, waarbij bijvoorbeeld de huidige 100.000- plus gemeenten vanaf 2014 en 2015 al wel taken en geld krijgen, en alle andere gemeenten niet. Of, nog erger, dat gemeenten wel de begeleiding en persoonlijke verzorging op hun bordje krijgen, maar werk en jeugdzorg nog niet. Terwijl de (efficiency)winst juist in een samenhangende aanpak is te halen.
De plannen rondom decentralisatie in combinatie met bestuurlijke opschaling moeten eens goed tegen het licht worden gehouden. Het is te hopen dat het kabinet geleerd heeft van het gedoe rondom de zorgverzekering, waarbij ‘haastige spoed is zelden goed’ een waarheid als een koe bleek. Het kabinet moet dit samen met gemeenten doen, want die moeten de taken gaan uitvoeren. En met onwillige bestuurders is het lastig zaken doen.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Goed verhaal van BB op jeugdzorggebied. Informerend, goed beagrumenteerd. En BB laat zien dat het niet alleen op de geluiden van jeugdzorgbestuurders afgaat (zo snel mogelijk die transitie doorvoeren) maar ook kijkt naar de belangen van gemeenten.
Met onwillige gemeentebestuurders heeft het kabinet een probleem, dat kan niet de bedoeling zijn. Maar men zou zich niet druk moeten maken over onwillige jeugdzorgbestuurders. Zij horen gewoon uit te voeren wat de politiek beslist en dienen veel korter gehouden te worden en veel en veel meer gecontroleerd te worden.
Bestuurders zijn geen democratisch gekozen politici en horen geen machtsfactor te zijn in een democratie. En hun brancheorganisaties ook niet, zeker niet als ze zo falen als de jeugdzorg. Dat zou automatisch moeten leiden tot wantrouwen in de branche en zeker niet tot meer vertrouwen.
Bestuurders met noten op hun zang richting gemeentepolitiek en/of die via de media politiek bedrijven door columns, door wachtlijsten op te laten lopen of die hun medewerkers opstoken tegen de poltiek (terwijl ze zelf door mismanagement verantwoordelijk zijn voor bezuinigingen) moeten ontslagen worden of op een zijspoor gezet.
Zulke bestuurders zijn niet in het belang van goeie zorg voor de kinderen en niet in het belang van verantwoordelijke omgang met belastinggeld. Dus weg ermee.
Gemeentebestuurders daarentegen mogen - zoals dit artikel ook aangeeft - best meer noten op hun zang hebben. Zij worden met enorme verantwoordelijkheden opgezadeld en in een tempo dat moeilijk te realiseren lijkt.