Stok om slapende rekenkamers wakker te slaan ontbreekt

Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken sluit wetsaanpassingen niet uit om gemeenten ertoe te kunnen bewegen gebruik te maken van lokale rekenkamers. Ze antwoordt dat op Kamervragen van Nevin Özütok (GroenLinks) naar aanleiding van berichtgeving in Binnenlands Bestuur.

Uit onderzoek van een speciale door de minister ingestelde werkgroep is gebleken dat een aantal gemeenten niet de wettelijk verplichte rekenkamer heeft ingesteld en zich daar bovendien evenmin op wil laten aanspreken. Gemeenten moeten zich volgens de minister ‘vanzelfsprekend’ aan de Gemeentewet houden en dus een rekenkamer(commissie) instellen. ‘En die ook zodanig ondersteunen dat deze actief onderzoek kan verrichten. Zo heeft de wetgever het bedoeld’, aldus Ollongren. ‘Een slapende rekenkamer is in strijd met de Gemeentewet.’

Sanctiemogelijkheden
Vooralsnog kan de D66-bewindsvrouw er alleen op vertrouwen dat gemeenten de wet naleven. Sancties kan ze onwillige gemeenten niet opleggen. ‘Er is op dit moment geen mogelijkheid om in te grijpen als gemeenteraden een taak niet uitvoeren die op grond van de Gemeentewet van gemeenteraden wordt gevraagd’, aldus Ollongren.

Ze stelt dat het haar voorkeur heeft om in te blijven zetten op de voorgenomen aanpak ter versterking van decentrale rekenkamers. Dat moet dan in eerste instantie gebeuren via een wetsvoorstel dat momenteel ter advisering bij de Raad van State ligt. ‘Dat laat onverlet dat ik ook bereid ben om [] het wettelijk instrumentarium nog eens tegen het licht te houden’, benadrukt ze.

Provinciaal toezicht
Het groenlinks-Kamerlid Özütok had de minister gevraagd of de provincie geen taak had om toe te zien op de naleving van de Gemeentewet. Het antwoord is nee. ‘De provincie is financieel toezichthouder op gemeenten. Het financieel toezicht ziet op het bewaken van het begrotingsevenwicht, en niet op een beoordeling van de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur gevoerde bestuur. Dat is aan een lokale rekenkamer om te onderzoeken. Verder is het interbestuurlijk toezicht door de provincie alleen gericht op de uitvoering van wettelijke medebewindstaken door gemeenten. Dit volgt uit artikel 124 van de Gemeentewet, waarin is bepaald dat de provincie in de plaats kan treden als een gemeentebestuur krachtens een andere wet dan de Gemeentewet een besluit niet of niet naar behoren uitvoert’, verduidelijkt de minister.

Donderdag 27 juni overlegt de Tweede Kamer over de versterking van de lokale rekenkamers.