Burgemeesters Bollenstreek ten strijde tegen ondermijning

Schouder aan schouder trekken een drietal burgemeesters in de Bollenstreek op tegen ondermijning. Arie van Erk (Hillegom), Lies Spruit (Lisse) en Carla Breuer (Teylingen) laten criminelen merken dat het hen menens is. ‘Ze snappen: hier hoeven we niet te zijn.’

Motorclub

De ligging midden in de Randstad maakt gemeenten in de Bollenstreek aantrekkelijk voor criminelen, zegt burgemeester Arie van Erk van Hillegom. Als Haarlem druk zet op een motorclub, proberen ze het tien kilometer buiten Haarlem. ‘Bij ons heb je bollenschuren, agrarisch gebied. Die motorclub probeerde hier voet aan de grond te krijgen. We hebben scherper gekeken naar onze APV’s en die waren op orde. We hebben toen de eigenaar aangeschreven en een last onder dwangsom opgelegd. Daarna hebben we de heren uitgenodigd. Dat was wel een beetje intimiderend, ja. Maar we hebben ze wel te verstaan gegeven: hier kom je niet binnen. Dat heeft geholpen. Ze snappen het dan ook: hier hoeven we niet te zijn.’

Waterbedeffect

De versterkte aandacht voor georganiseerde criminaliteit in de grote steden zorgt voor een waterbedeffect naar omliggende, kleinere gemeenten. De Bollenstreek heeft dat ook gemerkt, vertelt zijn collega Lies Spruit van Lisse. ‘We zijn druk bezig met de aanpak van drugs en witwassen. Voor criminelen is niets gemakkelijker dan ­elders te gaan zitten en te kijken of ze daar ook aandacht krijgen.’ De drie gemeenten houden het buitengebied en meldingssystemen in de gaten. ‘Dat doen we met elkaar, zodat ze ons niet tegen elkaar uitspelen.’ Uitkijken dus voor wietkwekerijen en voor zwart geld in vastgoed en oppassen met vergunningen. ‘En we kijken naar de winkelstraten: waar wordt geld verdiend?’

Crystal meth

En dan merk je dat het waterbedeffect ook de andere kant op werkt, vertelt burgemeester Carla Breuer van Teylingen. In 2019 werd in Teylingen een pand geobserveerd. Er was nauw samengewerkt met het OM en de politie, want er was een verdenking van drugshandel. ‘Daarna was het autoverhuurbedrijf plots verdwenen. Later werd duidelijk dat ze in De Meern wel konden worden opgepakt, nadat de grootste crystal meth-vondst van Europa in Rotterdam naar hen leidde.’ Als het mogelijk is, moet je informatie doorgeven, wil ze maar zeggen. ‘Nu konden we ze volgen, maar je ziet dus ook een waterbedeffect de  andere kant op: wat jij doet, heeft effect op omliggende gemeenten. Werk dus samen.’

'Het waterbedeffect werkt ook de andere kant op'

Carla Breuer, burgemeester Teylingen

Brief

Spruit vertelt dat horecaondernemers in Lisse in coronatijd een brief ontvingen waarin hun geld werd ­aangeboden. ‘Het duurde niet lang voordat wij die brief zagen, want we hebben goed contact met de branche. De brief was breed verspreid. Na onderzoek van het RIEC bleek dat de brief in het hele land is verspreid in de horeca. We hebben gezegd: ga er niet op in, want hier deugt niets van. Als je dat wel doet, bewijst zich dat over een poosje. Ja, we hebben in beeld wie kwetsbaar zijn.’

225 meldingen

In drie jaar tijd, tussen november 2018 en november 2021 kwamen er 225 meldingen van signalen van ondermijning binnen bij de drie gemeenten, waarvan 79 van bewoners of ondernemers via Meld Misdaad Anoniem (MMA) en 146 interne meldingen van medewerkers en partners van de gemeente, waarvan er 46 betrekking hebben op bedrijventerreinen. Van de 225 meldingen ging het 122 keer om drugs, 31 keer om witwassen en 17 keer om arbeidsuitbuiting.

Campagne

Breuer schrijft het hoge aantal toe aan de unieke campagne die de gemeenten hebben gevoerd. ‘De campagne die wij hebben gemaakt is beschikbaar voor iedere gemeente in Nederland en haar partners. Belangrijk in de campagne is het bedanken van inwoners en ondernemers. Zij zijn de ogen en oren van de gemeente. Met al die puzzelstukjes bij elkaar, kunnen we iemand verjagen of oppakken, maar het is ook een vorm van preventie.’

Hennepgeur

Signalen zijn heel divers, van ‘er klopt iets niet’ en ‘we zien rare dingen’ tot dealen en kwekerijen. Van Erk: ‘Als ­inwoners de geur van hennep ruiken, ­kunnen ze MMA bellen en die meldingen komen bij de gemeente terecht, net als bij de politie. Zaken als drugs in een woning, of hennepkwekerijen komen vaak via de buurt aan het rollen. Buurtbewoners zijn betrokken en melden het. Dat is best spannend en vergt vertrouwen, maar als inwoners onderling krijgen we wel een sfeer van ‘we doen ertoe’.

Lees het hele interview met de drie burgemeesters in BB06 van deze week.