Onderzoek: vakantiepark is witwasparadijs

Door een gebrek aan kennis en capaciteit werpen gemeenten nauwelijks barrières op tegen criminele investeerders in vakantieparken. Die wassen daar op grote schaal geld wit, blijkt uit onderzoek van het Regionaal Informatie- en Expertise Centrum (RIEC) Oost-Nederland. Gemeenten staren zich blind op de voordelen voor het toerisme.

Witwassen

In een vertrouwelijk rapport van het RIEC staat volgens De Telegraaf dat criminelen geld witwassen via de aankoop van recreatiewoningen of zelfs volledige vakantieparken. Dat gebeurt door renovatie, herverkaveling, exploitatie of doorverkoop en door de inbreng van zwart geld in goedlopende vakantieparken. Lucratieve verdienmodellen zijn niet alleen reguliere verhuur of exploitatie, maar ook huisvesting van arbeidsmigranten of andere kwetsbare doelgroepen en de inzet van recreatieobjecten voor drugsproductie, illegale prostitutie of de opslag van illegale goederen, waarschuwen de onderzoekers.

Voltooide ondermijning

De overheid heeft geen zicht op de (ver)koop van chalets en stacaravans, omdat het Kadaster deze transacties niet registreert. Aan- en verkoop gebeurt vaak cash en die betalingen zijn door ‘gewiekste constructies’ vaak moeilijk te traceren, blijkt uit het onderzoek. ‘Voltooide ondermijning’ noemen rechercheurs dit tegenover De Telegraaf: het witwassen is al zo lang ongemoeid aan de gang dat het niet of nauwelijks meer te bewijzen is. Dit beeld wordt bevestigd in het RIEC-rapport.

Toerisme

Door samenwerking met lokale overheden krijgen criminelen een positie in de bovenwereld, staat in het rapport. Volgens burgemeester Ahmed Marcouch van Arnhem, voorzitter van het RIEC Oost-Nederland. staren gemeenten zich blind op de voordelen: een boost voor het toerisme en het opknappen van parken. ‘Ze zijn daardoor soms te weinig kritisch, maar witwassen is ook moeilijk te zien en aan te tonen. Dus al zie je het, dan kun je er lang niet altijd wat aan doen.’

Blinde vlek

Marcouch is bezorgd over de relatief gemakkelijke manier waarop criminelen via vakantieparken geld kunnen witwassen. ‘Vakantieparken kennen een enorme dynamiek en vormen een ideaal object voor criminelen, die soms ook zelf parken runnen. Aanleiding voor het onderzoek waren zorgwekkende signalen over investeringen door criminelen.’ Er gaat erg veel geld in om, zegt de burgemeester. ‘Mogelijk tientallen miljoenen euro’s. Er is helaas veel te weinig aandacht voor. Het is een blinde vlek. Sommige eigenaren zijn zelf crimineel.’

Versnipperd

De burgemeester benadrukt dat door de enorme groei van het aantal parken alertheid en actie nodig is. ‘Preventief, door het weigeren van vergunningen via de Wet Bibob en voorlichting aan gemeenten, maar ook repressief door controles en strafrechtelijke onderzoeken. De aanpak is nu versnipperd en er is vaak te weinig capaciteit bij opsporingsdiensten en gemeenten.’

Landelijke aanpak

Het onderzoek heeft risico-indicatoren in kaart gebracht voor criminele investeringen. Uit data-analyse blijkt dat bijna elke gemeente te maken heeft met een of meerdere risico-indicatoren. De bevindingen zijn dermate alarmerend, dat er meteen is besloten tot een groot vervolgonderzoek. Marcouch ziet ook dat de problematiek in het hele land speelt. Hij pleit voor een landelijke aanpak.