Particulier initiatief redt Petruskerk

De monumentale Petruskerk in het hart van Vught wordt niet gesloopt maar museum en bibliotheek. Een bewonersinitiatief om vier nevengebouwen van de kerk commercieel te verhuren, bleek de uiteindelijke succesfactor. 

Pacht
De verwachte huuropbrengst bedraagt jaarlijks ruim twee ton, zonder dat de door het kerkbestuur geëiste ‘maatschappelijke functie’ zelf gevaar loopt. De nieuw opgerichte vennootschap DePetrus hoeft het uit 1881 stammende kerkgebouw en de omliggende grond niet te kopen. Zij krijgt die van het kerkbestuur voor vijftig jaar in pacht. Dat maakt exploitatie eenvoudiger.

Partycentrum
De monumentale Petruskerk werd in 2005 aan de eredienst onttrokken. ‘Het bisdom Den Bosch, waar Vught onder valt, had slechte ervaringen met een andere leegstaande kerk die tot een soort partycentrum was omgebouwd’, zegt de Vughtse wethouder Wilbert Seuren (openbare ruimte, D66). ‘Het stelde zich op het standpunt: geen kerkelijke functie voor de Petrus, dan ook geen gebouw meer.’ Sloop dreigde.

Riskant
Een ambitieus plan van een woningcorporatie om in de kerk niet alleen een museum en een kerk maar ook de plaatselijke muziekschool onder te brengen, strandde voortijdig. ‘Het financiële plaatje was te riskant’, zegt Seuren. ‘Het kwam erop neer dat wij als gemeente al ons vastgoed dienden te verkopen en de opbrengst in de kerk moesten steken. En dan maar hopen dat het aanvullende subsidieverzoek van jaarlijks 80.000 euro genoeg zou zijn.’

Coulant
Door het schrappen van het plan dreigde Vught een door de provincie Noord-Brabant ter beschikking gestelde renovatiesubsidie van 2 miljoen euro mis te lopen. Gelukkig, zegt Seuren, ging de provincie soepel met de harde renovatie-deadlines om. Dat gaf het bewonersinitiatief onder leiding van enkele lokale ondernemers de kans hun nieuwe plan uit te werken.

Juridische sferen
Afgelopen voorjaar dreigde de herbestemming van de Petruskerk alsnog mis te lopen, toen de bibliotheek zich ter elfder ure terugtrok. Ze vreesde de exploitatie in de kerk niet rond te krijgen. Seuren: ‘Om de boel op scherp te zetten hebben we als college gezegd: misschien moeten we met een andere bibliotheek in zee. Het dreigde in juridische sferen terecht te komen. Toen heb ik voorgesteld om iemand van buiten aan te trekken om alle posities te verkennen. Die persoon heeft een paar goeie gesprekken gevoerd en de kansen in kaart gebracht. Nu gáát iedereen er weer voor.’

Energie
Zijn advies aan andere gemeenten met leegstaande kerken: ‘Ga niet zelf financieren, dan komen alle risico’s bij jou. Zoek de energie van het particulier initiatief. Waar zitten in je gemeente de verbindende krachten en zijn die bereid hun nek uit te steken?’ En hou als gemeente in het uiteindelijke herbestemmingsproces een oogje in het zeil. Want, stelt Seuren: ‘Als het onverhoopt misgaat, kijkt de bevolking toch als eerste naar jou.’

Lees de hele reportage over de herbestemming van de Petruskerk in BB25. (inlog)