Franssen: 'Geen decentralisatiekorting'

Enthousiasme en draagvlak bij het rijk en provincies heeft Lodders opgetekend voor haar decentralisatievoorstellen. Voor Jan Franssen, voorzitter van het Interprovinciaal Overleg (IPO) gaat dat even te snel. 'Wij zijn heel constructief, maar hebben ook een gezond wantrouwen. Dat is gevoed door de ervaring van verleden jaar toen het kabinet aankondigde tot 2011 achthonderd miljoen euro van de provincies op te eisen.' Maar ook de jaren ervoor maken hem sceptisch. Zo herinnert hij aan de gang van zaken bij de overheveling van taken, verantwoordelijkheden en een budget van 3,2 miljard voor het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) in 2006 van rijk naar provincies. 'We hebben toen veel taaie tegenstand ontmoet bij rijksambtenaren. Nu moet dat echt beter.'

De decentralisatie-ervaring van de jaren negentig zit de provincies ook nog dwars. Het rijk hield door voorschriften greep op de uitvoering. Franssen: 'Den Haag is een meester in het bedenken van mechanismen om het bestendigen van situaties te creëren of te handhaven.'

Franssen heeft zijn hoop gevestigd op minister van Binnenlandse Zaken, Ter Horst, en premier Balkenende. 'Onze gesprekken verlopen in een goede en constructieve sfeer. Ik wil haar daarom niet blameren. Het tekent de verhoudingen in Den Haag dat de minister van Binnenlandse Zaken niet makkelijk kan optreden tegen vakdepartementen die moeilijk doen. Er is bestuurlijke moed nodig en een goed tempo door de premier en de minister. Ik weet dat de premier een bestuursakkoord wil en ik neem aan dat hij, als kabinetsleider, dit mogelijk maakt.'

Rijk rekenen

De rijksoverheid moet zich niet rijk rekenen. Van een decentralisatiekorting kan geen sprake zijn, vindt Franssen. Net zo min moet het rijk denken dat decentralisatie geld oplevert. 'De gedachte dat taken met decentralisatie altijd goedkoper uitgevoerd worden, moet je doorbreken.'

Provincies staan niet onwelwillend tegenover de voorstellen van Lodders om zich te concentreren op ruimtelijk omgevingsbeleid. 'Ik denk dat alle provincies dat wel vinden.' Franssen spreekt zich niet uit tegen het voorstel om zorg en welzijn over te hevelen naar de gemeenten. Maar: 'Er is hierover nog geen begin van een gedachte te bekennen binnen het IPO.' Voor het bestuursakkoord hoeft van Franssen niet worden gewacht op het rapport-d'Hondt over decentralisatie naar gemeenten. Dat verschijnt in juni. Franssen: 'Ik heb ook van de minister begrepen dat ze beide rapporten los van elkaar wil zien, vanwege de financiële consequenties.'

De provincies moeten de komende drie jaren zeshonderd miljoen afdragen aan de schatkist. Franssen koppelt dit aan de decentralisatie: 'Wij zijn niet van de afdeling "pakt u maar". Laat dat helder zijn.'