Nederlanders willen een integer gemeentebestuur. De lat die ze daarbij hanteren ligt bijna onrealistisch hoog. Liefst 68 procent vindt dat wethouders zelfs geen biertje mogen drinken op bijvoorbeeld een bijeenkomst van de lokale ondernemersvereniging, zo bleek onlangs uit onderzoek van I&O Research in opdracht van Binnenlands Bestuur.
Zwaar geschut
Om de integriteit van het bestuur te waarborgen is men bereid zwaar geschut uit de kast te halen. De afgelopen weken werden er door diverse…
Basistoets integriteit wethouders
Om de integriteit van het bestuur te waarborgen is men dan ook bereid zwaar geschut uit de kast te halen. De afgelopen weken werden er door diverse burgemeesters en hoogleraren verregaande voorstellen daartoe gedaan, zoals het verplicht door de AIVD screenen van raadsleden en wethouders, een verplichte Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) voor alle lokale ambtsdragers en een integriteitstoets.
Enkele ervan zijn overgenomen in voorstel van minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan de Tweede Kamer. Een VOG voor raadsleden haalde het niet, want je kunt raads leden die ooit een strafbaar feit hebben gepleegd niet het passief kiesrecht ontnemen. Partijen kunnen wel een VOG aan hun kandidaatraadsleden vragen, maar verplicht stellen kan niet. Voor wethouders gaat wel een VOG-plicht gelden. Veel gemeenten laten al een risicoanalyse uitvoeren op de kandidaat, vaak door private partijen die ieder hun eigen standaard hanteren. De minister wil die vervangen door een basistoets integriteit.
Daaruit moet blijken of de opgegeven diploma’s wel kloppen, of de wethouder mogelijk andere belangen heeft of dat er zaken uit het verleden zijn die zijn of haar functioneren mogelijk in de weg staan. Ook wil de minister een betere screening van burgemeesters. Vraag is of al die maatregelen daadwerkelijk effect zullen sorteren. Je kunt een wethouder om een VOG vragen, maar wat doe je als een wethouder die niet krijgt omdat hij of zij in het verleden de wet heeft overtreden? En wat als uit de basistoets blijkt dat een kandidaat-wethouder een verhoogd risico loopt om zich met zaken in de laten die niet combineerbaar zijn met de functie? Ligt hij of zij er dan uit?
Natuurlijk is het goed de bewustwording rondom integriteitsrisico’s te verhogen. Maar het heeft in mijn ogen weinig zin om met zwaar materieel aan te komen als je niet precies weet wat je ermee wilt.
Reacties: 3
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Ik ben het met de heer De Kluis eens dat we af en toe doorschieten ter zake integriteit. Ik ben het ook met hem eens dat het geen zin heeft een verplichte VOG voor raadsleden in te voeren.
Voor wethouders vind ik dat echter wel zinnig. De overheid verlangt dat voor zijn ambtenaren ook dus waarom niet voor zijn bestuurders. Je dekt er weliswaar niet alles mee maar ernstig kaf wordt op deze manier wel van het koren gescheiden.
@Broadcaster. Uw reactie is goed te volgen.
Maar...ernstig kaf van het koren scheiden is een utopie. Degene die eruit wordt gefilterd heeft vaak niet het ernstigst op de kerfstok. De echte criminelen zijn slimmer. Dat bewijst de praktijk van alle dag.
De regels die door Ollongren en andere semi-gestudeerd doende figuren van haar en andere partijen worden voorgesteld zijn een formeel doekje tegen het bloeden. Die formele doekjes zijn voornamelijk bedoeld om zichzelf in te dekken.
Hun denktrant lijkt als die van de AIVD na de aanslag. We wisten het en we hadden ze in het vizier. Maar helaas.
Als ambtenaar heb ik nooit een VOG aangevraagd/ verkregen. Het gaat trouwens niet om een momentopname (poortwachter) maar om voortschrijdend inzicht en desnoods toepassing van het Strafrecht. Dat is hiervoor.
Ben het met De Kluis en u eens dat we doorschieten over integriteit en dan m.i. vooral door degenen die in de praktijk zelf kunstgrepen toepassen. Zoals de waard....
Mooi, dat willekeurige D66 beleid. Zogenaamd een "inclusieve volksvertegenwoordiging" willen bewerkstelligen, waarbij "diversiteit" hoog in het vaandel staat. Helaas zijn de kenmerken (lees: huidskleur en religie) redelijk voor diversiteit eendimensionaal gedacht. Het feit dat een x percentage van de bevolking ooit de wet heeft overtreden en dat deze ipso facto ook in de volksvertegenwoordiging zitten is natuurlijk eh, tja, eh.
Of je wilt een representatieve democratie die isomorf is (omdat je meent dat dit democratie versterkt, wat natuurlijk een stupide uitgangspunt is, want een blank iemand kan op een getint iemand stemmen en visa versa), of je wilt het niet. Als je het wilt, wees dan op z'n minst consequent en accepteer dat mensen fouten maken en dat ze desalniettemin gewoon een politieke of bestuurlijke functie kunnen bekleden zonder dat dat noodzakelijkerwijs de democratie ondermijnt.