Shirtjes ruilen

Niemand zal het ontkennen: we leven in een tijd van polarisatie. Op wereldniveau staan Oost en West weer tegenover elkaar als ware het de jaren tachtig. De VS onder Trump dreigt met een handelsoorlog tegen China, waarin ook de Europese Unie meegesleept zou kunnen worden. China dreigt met vuur en woede in de richting van Taiwan, mocht dat land/die opstandige provincie zelfstandigheid nastreven.

Ook in eigen land lijkt de discussie rondom vele vraagstukken in een sfeer van polarisatie te verlopen, vooral in de afgelopen weken. Verkiezingstijd is immers per definitie polarisatietijd. Om je ten aanzien van de kiezers te profileren dien je je eigen standpunten, losgezongen van enig coalitiebewustzijn van de afgelopen dan wel de komende raadsperiode, zo sterk mogelijk voor het voetlicht te brengen. Je kunt dat als een probleem beschouwen, maar het heeft ook absoluut voordelen. Je kunt weer even een korte tijd zien waar een partij of politicus voor staat zonder consensusdwang. Waar zijn of haar persoonlijke grenzen liggen zonder dat die worden ingeperkt door een coalitieprogramma. Niet alleen de leden van de oppositie kunnen zich in deze tijd die vrijheid veroorloven, maar ook de leden van de coalitie.

Natuurlijk, in de profileringsdrang dreigt menigeen door te schieten. Voor je het weet beloof je allerlei dingen die je weliswaar hartstochtelijk zou willen, maar die je na de coalitiebesprekingen hoogstwaarschijnlijk niet geheel of niet allemaal kunt waarmaken.

Kiezersbedrog, klinkt het dan als snel. Maar is dat ook zo? Persoonlijk ben ik een groot liefhebber van de polarisatietijd vlak voor de verkiezingen. Heerlijk vind ik het, die ongezouten en ongepolijste meningen die op het scherp van de snede met elkaar botsen. Een voetbalwedstrijd zegt me helemaal niets, maar ik kan me toch voorstellen dat de gemiddelde voetballiefhebber meer geniet van een strijd met veel spannende momenten, stevige clashes en duels, dan van een slechts op punten gewonnen wedstrijd van keurige spelers die elkaar op hoffelijke wijze met technische hoogstandjes weten te omzeilen.

Politiek is mijn voetbal. Verkiezingen zijn mijn WK. En net als de voetballers die elkaar net nog op het veld naar het leven stonden maar na de wedstrijd de hand schudden en shirtjes uitwisselen, vind ik het prachtig dat de politici die elkaar afgelopen weken nog neer zetten als het kwaad der wereld, straks gezamenlijk een coalitie gaan vormen en zich voor datgene wat ze het belangrijkst voor hun gemeente vinden, gaan inzetten.

Wel is het zaak dat de lokale politici dit ook duidelijk aan de inwoners van hun gemeente laten zien. Want de gepolariseerde visies die ze ten beste hebben gegeven in verkiezingstijd, hebben ook hun achterbannen langs scherpere scheidslijnen tegenover elkaar gezet. Ook die zullen moeten inzien dat de strijd gestreden is en dat nu de tijd van gezamenlijkheid weer is aangebroken. Terwijl de net gekozen volksvertegenwoordigers gaan werken aan hun coalities en collegeprogramma’s, zouden ze er goed aan doen om hun achterban duidelijk te maken dat ook in de lokale samenleving de tijd van handen schudden en shirtjes ruilen weer is aangebroken.

Eric de Kluis