Nieuwe museumcijfers wijzen op herstel

De jaarlijkse Museumcijfers, gepubliceerd door de Museumvereniging, bieden een brede analyse van de stand van zaken in de museumsector, inclusief bezoekcijfers, personeel en financiële zaken. Atlas Research heeft de gegevens van 2022 geanalyseerd en deze onthullen een aantal interessante trends. Hoewel de cijfers van 2022 hoopvol stemmen, tonen ze ook aan dat de museumsector te maken heeft met uitdagingen, zoals stijgende kosten die niet worden bijgehouden door overheidssubsidies.

Herstel na corona

Het jaar 2022 markeert een duidelijk herstel voor de museumsector in vergelijking met het coronajaar 2021. Het aantal bezoeken steeg tot 23,5 miljoen, bijna een verdubbeling ten opzichte van het voorgaande jaar. Door de toename van het internationale toerisme is het aantal buitenlandse museumbezoeken zelfs bijna verviervoudigd ten opzichte van het jaar ervoor. Hoewel schoolbezoeken ook weer toenemen, lijken basisschoolbezoeken sneller te herstellen dan die van het voortgezet onderwijs. Over het algemeen vertoont de sector verbetering ten opzichte van 2021, maar bevindt deze zich nog niet op het niveau van 2019.

Inflatie en stijgende lasten

Het herstel van museumbezoeken heeft geleid tot een stijging van de eigen inkomsten van musea in 2022 tot 501 miljoen euro, een stijging van 191 miljoen euro ten opzichte van het voorgaande jaar. Hoewel de totale omzet toeneemt, stijgen de kosten sneller. In 2022 bestaan de inkomsten van musea voor 43% uit eigen inkomsten, 52% uit overheidssubsidies en 5% uit coronasteun. Terwijl de eigen inkomsten aanzienlijk stijgen, nemen de overheidssubsidies slechts met 1% toe ten opzichte van het voorgaande jaar. De uitgaven van musea in 2022 bestaan voornamelijk uit huisvestingskosten (inclusief energie en water) en personeelskosten, goed voor 70% van de totale kosten. In 2019 was dit nog 66%. Het aandeel van uitgaven aan tentoonstellingen en algemene bedrijfsvoering is gedaald van 27% in 2019 naar 23% in 2022.

De inflatie in de museumsector tussen 2015 en 2022 wordt geschat op 25%. In dezelfde periode namen de overheidssubsidies voor musea die lid zijn van de Museumvereniging slechts met 11% toe. De berekening van de specifieke inflatie voor musea hield rekening met de kosten van huisvesting (inclusief energie en water), personeelskosten en andere algemene uitgaven.

Reactie Museumvereniging

Hoewel de Museumvereniging verheugd is over het weer toenemende aantal museumbezoeken, maakt ze zich zorgen over de toenemende financiële lasten waarmee musea kampen en de achterblijvende overheidssteun. Vera Carasso, directeur van de Museumvereniging, merkt op: ‘De stijgende bezoekcijfers laten ons zien dat musea in trek zijn bij een breed publiek. Er zijn meer museumkaarthouders en bezoekers dan ooit. Alleen zijn de eigen inkomsten van musea niet voldoende om de stijgende lasten mee te compenseren. Als we willen dat musea toegankelijk blijven voor een breed publiek, moeten we voorkomen dat musea hun toegangsprijzen verder moeten verhogen. We roepen de overheid daarom op om subsidies mee te laten stijgen met de inflatie om verdere verschraling te voorkomen. Zo kan de sector zich blijven innoveren, een goed aanbod aanbieden en bijdragen aan verbinding in onze samenleving.’

Lees het gehele onderzoek in onze whitepaper.