Inzet extra politievrijwilligers loont

Politievrijwilligers leveren de maatschappij over het algemeen meer op dan dat ze kosten en dat geldt voor alle aanstellingsvormen. Vrijwilligers die generiek inzetbaar zijn en een voorafgaande actieve politieloopbaan hebben, leveren het meeste op. Maar het saldo is ook positief bij vrijwilligers die specifieke taken (bijvoorbeeld bij forensische opsporing) uitvoeren. Of die aangesteld zijn voor administratieve, technische of huishoudelijke taken. Het loont dus om extra politievrijwilligers in te zetten en de benodigde capaciteit voor opleiding en begeleiding te vergroten.

Dat blijkt uit een maatschappelijke kosten-batenanalyse naar de opbrengst van de inzet en opleiding van extra politievrijwilligers in 2024-2027. Atlas Research voerde deze analyse uit in opdracht van het WODC. We hebben zowel financiële als niet-financiële kosten en baten in kaart gebracht voor verschillende scenario’s.

Waaruit bestaan de kosten en baten?

Bij financiële kosten gaat het naast een vrijwilligersvergoeding om bijvoorbeeld opleidingskosten of kosten voor begeleiding. Bij financiële baten gaat het om de besparing op de (loon)kosten voor de werkzaamheden die politievrijwilligers uitvoeren. Bij niet-financiële kosten gaat het bijvoorbeeld om de tijd die politievrijwilligers niet kunnen besteden aan andere zaken. Niet-financiële baten zijn bijvoorbeeld voldoening in het werk.
Daarnaast zijn er ook niet meetbare effecten, zoals een positief reputatie-effect voor de politie, de ambassadeursrol van de politievrijwilligers binnen de samenleving en mogelijk positieve sociale en gezondheidseffecten voor de politievrijwilligers.

Scenario’s

Er is gekeken naar een nulalternatief, waarbij alleen ex-beroepskrachten instromen, die geen opleiding of begeleiding nodig hebben. Daarnaast was er een beleidsalternatief waarin ook burgers zónder politieverleden worden opgeleid, met daarbinnen 3 varianten, die verschillen in het aantal jaarlijks op te leiden klassen van politievrijwilligers voor generieke taken.
In alle varianten wegen de baten van de verhoogde inzet (ruimschoots) op tegen de extra opleidingskosten. Per saldo leveren vier jaargangen extra op te leiden politievrijwilligers in totaal ruim 41 miljoen euro (eerste variant) tot ruim 67 miljoen euro (laatste variant) aan maatschappelijke welvaart op.

Aanbeveling

Aangezien er sprake is van onderbezetting in de vaste politieformatie is het begrijpelijk dat de opleiding van beroepskrachten voorrang krijgt boven die van vrijwilligers. Maar vanuit maatschappelijk welvaartsperspectief zou het raadzaam zijn om de capaciteit te creëren om jaarlijks één of zelfs drie opleidingsklassen generiek inzetbare politievrijwilligers op te leiden; ook met het oog op het borgen van de toekomstige diversiteit van deze groep.

Hier kunt u het volledige rapport downloaden.