Aanpak van problemen rond arbeidsmigratie start met inschrijving in Basisregistratie Personen

Slechte huisvesting, beperkte integratie, uitbuiting en ondermijning. Misstanden rondom arbeidsmigratie raken niet alleen arbeidsmigranten zelf, maar de hele samenleving. ‘Gemeenten krijgen vaak maar moeilijk grip op deze problemen’, vertelt senior adviseur Zohra el Haddaoui. ‘Inschrijving van arbeidsmigranten in de Basisregistratie Personen (BRP) is een belangrijke eerste stap in de aanpak ervan.’

De problematiek rondom arbeidsmigratie is complex. Problemen ontstaan op diverse beleidsterreinen en er zijn verschillende partijen bij betrokken. El Haddaoui: ‘Gebrek aan inzicht in de omvang en aard van het probleem is voor veel gemeenten een groot knelpunt. Slechts 45 tot 55 procent van alle arbeidsmigranten staat ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP). Hierdoor blijft die groep onzichtbaar én onbereikbaar. Inschrijving in de BRP is daarom het startpunt. Het opent de deur naar de aanpak van andere problemen.’

Individu verantwoordelijk voor inschrijving BRP

Iedereen die langer dan vier maanden in Nederland verblijft, moet zich als ingezetene registreren in de BRP. Is iemand in een tijdsbestek van zes maanden korter dan vier maanden in Nederland, dan is inschrijving als niet-ingeschrevene voldoende. ‘Iedereen is volgens de wet zelf verantwoordelijk voor een juiste registratie in de BRP. En daar zit bij arbeidsmigranten een deel van het probleem’, vertelt El Haddaoui. ‘Soms weten ze bijvoorbeeld niet dat ze zich bij een langer verblijf moeten inschrijven. Bovendien hebben ze vaak problemen met de taal en zijn ze tijdens de openingstijden van de gemeente meestal aan het werk.’

Wijziging Wet BRP

Doordat gemeenten arbeidsmigratie vaak als een tijdelijk probleem zien, is er geen integraal beleid, aldus El Haddaoui. ‘Gemeenten gaan ervan uit dat seizoensarbeiders na vier maanden weer vertrokken zijn. Dit is een onterechte aanname: ruim 70 procent van de arbeidsmigranten is langer dan vier maanden in Nederland.’ De recente wijziging van de Wet BRP is voor gemeenten een stok achter de deur. Ze krijgen hierdoor de plicht om inzichtelijk te maken hoeveel mensen in hun gemeente verblijven. Met én zonder deugdelijk verblijfadres. El Haddaoui: ‘Gemeenten worden daarbij wel geholpen. Dankzij de wettelijke verankering van de Landelijke Aanpak Adreskwaliteit (LAA) ontstaat bijvoorbeeld de mogelijkheid om personen op een briefadres in te schrijven in de BRP. Zo komen ook arbeidsmigranten zonder geldig verblijfadres in zicht.’

De drempel verlagen

Het aantal inschrijvingen van arbeidsmigranten in de BRP vergroten. Dat lijkt een heldere opdracht, maar hoe pak je dat aan? El Haddaoui: ‘Je kunt klein beginnen, bijvoorbeeld door de openingstijden van het stadsloket te verruimen en tolken beschikbaar te stellen. Een mogelijk volgende stap is het organiseren van groepsgewijze inschrijving, in overleg met de werkgever of het uitzendbureau.’

Inzicht in groepen arbeidsmigranten

Sturen op inschrijving is voor gemeenten een investering, maar levert ook veel op. El Haddaoui legt uit: ‘De problematiek rond arbeidsmigranten raakt ook andere inwoners. Slechte huisvesting en beperkte integratie hebben hun weerslag op de leefbaarheid in een wijk. Dat merken andere inwoners van de gemeente ook. Maar voor een gerichte aanpak is inzicht nodig. Samenwerken met werkgevers en andere betrokkenen, communicatie over rechten en plichten, toezicht houden: het kan allemaal pas als je weet over welke groepen je het hebt.’

Zohra el Haddaoui, Senior adviseur en processpecialist dienstverlening en burgerzaken

06 – 83 43 71 78 / zohra.el-haddaoui@bmc.nl.