Douwe Jan Elzinga

Douwe Jan Elzinga studeerde geschiedenis en rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 1982 en werd hoogleraar Staatsrecht in 1985. Sinds 2004 is hij tevens hoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Van 1998 tot 2000 trad hij op als voorzitter van de Staatscommissie Dualisme en lokale democratie. Zijn eerste column in Binnenlands Bestuur verscheen in de herfst van 1978. Hij schreef een tiental boeken en handboeken over staatsrecht, politiek en bestuur. Het belangrijkste deel van zijn prijzenkast bestaat echter uit de drie zilveren kruisjes die hij behaalde in de Elfstedentochten van 1985, 1986 en 1997.
  • sociaal / Achtergrond

    Maak lokale zorg politiek

    Met de decentralisaties in het sociaal domein zou de raad weer ergens over gaan.Weinig raadspolitiek kwam echter van de grond.

    sociaal-werk-gezin-jeugdhulp-jeugdzorg.jpg
    Maak lokale zorg politiek
  • bestuur en organisatie / Column

    Mijn laatste column

    Dit is mijn laatste column voor Binnenlands Bestuur. Na een lange periode van 38 jaar stap ik met mijn opinie-column over naar een ander podium, hoewel ik zo af en toe voor BB een essay blijf schrijven. Het Nederlandse openbaar bestuur kent ongeveer 15.000 politieke en bestuurlijke ambtsdragers. 

    20 december 2019
    Mijn laatste column
  • bestuur en organisatie / Column

    Democratie kiezers boven die van partijen

    Wie speelt een beslissende rol bij de vervulling van een vacature in de gemeenteraad? Zijn dat de burgemeester als voorzitter van het stembureau en de griffier, of zijn dat de fractie en de partij waar de vacature is gevallen?

    06 december 2019
    Democratie kiezers boven die van partijen
  • bestuur en organisatie / Column

    Optie ontbinding kan crisis uitlokken

    Niemand wist meer van het fenomeen ‘ontbinding van volksvertegenwoordigingen’ dan wijlen oud-collega en D66-senator Jan Vis. Voor de ‘Staatscommissie-Dualisme en lokale democratie’ – waarvan hij lid en vicevoorzitter was – zocht hij nauwgezet uit wat de voor- en nadelen zijn van het ontbinden van gemeenteraden en Provinciale Staten. In de Tweede Kamer is nu het initiatief genomen om nog eens te laten uitzoeken of het wenselijk is om een dergelijke ontbinding in gemeente en provincie mogelijk te maken door middel van een wijziging van de Grondwet. 

    22 november 2019
    Optie ontbinding kan crisis uitlokken
  • bestuur en organisatie / Column

    Specialistische jeugdzorg moet weg bij gemeente

    Veel bureaucratie, langere wachtlijsten, oplopende kosten per kind en geen afname van het beroep op de specialistische jeugdzorg zoals beoogd. Er zijn vele redenen om het systeem van de jeugdzorg zo spoedig mogelijk te ontvlechten. Eerstelijns signalering behouden bij de gemeenten en de specialistische jeugdzorg naar de medische/ semi-medische sector waar deze thuis hoort. Op die manier kan ook de geheel onaanvaardbare financiële molensteen om de nek van de gemeenten worden opgeheven.

    08 november 2019
    Specialistische jeugdzorg moet weg bij gemeente
  • bestuur en organisatie / Column

    Burgemeester worstelt met moties

    Het aantal moties in gemeenten is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Meestal hebben de moties betrekking op het beleid dat door college of burgemeester wordt voorgesteld. Soms zijn er buitenissige moties, zoals de uitspraak van een gemeenteraad waarin de Chinese regering voor de laatste keer wordt gewaarschuwd om nu eens te stoppen met de schending van de mensenrechten. Of de motie waarbij de dienstwagens van de gemeente niet meer bij Shell mochten tanken vanwege de betrokkenheid van dit bedrijf bij het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 

    25 oktober 2019
    Burgemeester worstelt met moties
  • bestuur en organisatie / Column

    Verhaal grondwet is overtuigend

    Voermans toont het lef en heeft de ‘guts’ om de verschijnselen grondwet en constitutionele ordening multidisciplinair en wereldwijd aan te vliegen.

    11 oktober 2019
    Verhaal grondwet is overtuigend
  • bestuur en organisatie / Column

    Collegialiteitsbeginsel beslissende maatstaf

    De Limburgse commissaris van de koning Theo Bovens betoogt in een reactie in Binnenlands Bestuur dat ik en anderen onvoldoende op de hoogte waren van de feiten in de kwestie rond de aankoop van een huis door de burgemeester van Maastricht. Daarom zouden we in de beoordeling op een verkeerd spoor zijn terechtgekomen. 

    27 september 2019
    Collegialiteitsbeginsel beslissende maatstaf
  • bestuur en organisatie / Column

    Concordantie in rijk heeft ook nadelen

    Het Statuut van het Koninkrijk regelt de verhoudingen tussen de landen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. In het Statuut staat dat er wordt gestreefd naar concordantie op de belangrijkste rechtsterreinen, zoals het privaatrecht en het strafrecht.

    13 september 2019
    Concordantie in rijk heeft ook nadelen
  • bestuur en organisatie / Column

    Veelkleurige GS-coalities zijn nadelig

    Het politieke profiel van het provinciale bestuur loopt gevaar. Bij de verkiezing van Provinciale Staten in maart was het niet de provinciale politiek of het provinciale bestuur, maar de verkiezing van de Eerste Kamer die de meeste aandacht trok. De relatie tussen het bestuur dat in de provincie wordt gevoerd en de uitslag van Statenverkiezingen wordt daardoor steeds dunner en dat heeft een nadelige invloed op de democratische legitimatie van dit midden-bestuur. 

    30 augustus 2019
    Veelkleurige GS-coalities zijn nadelig
  • bestuur en organisatie / Column

    Wachtgeld voor politici moet blijven

    Diverse indicaties geven aan dat de wachtgeldregeling nog steeds zeer functioneel is en er zijn weinig argumenten die als contra-indicatie kunnen dienen.

    16 augustus 2019
    Wachtgeld voor politici moet blijven
  • bestuur en organisatie / Column

    Politiezorg terug naar lokale basis

    Grensoverschrijdende criminaliteit, cybermisdaad en gegevensuitwisseling vereisen weliswaar een nationale en soms Europese of mondiale aanpak, maar dat betekent niet dat politie en samenleving van elkaar moeten worden losgekoppeld. Van een dergelijke ontkoppeling is in ons land in toenemende mate sprake.

    26 juli 2019
    Politiezorg terug naar lokale basis
  • bestuur en organisatie / Column

    Woonplaatsvereiste blijft van waarde

    Maar op iedere regel zijn uitzonderingen en ontheffingen noodzakelijk. De vele waarnemende burgemeesters hebben tot gevolg dat een verplichting om zich in de gemeente te vestigen niet over de hele linie overeind kan worden gehouden. Voor de wethouders is het beginsel onder druk komen te staan toen na de dualisering ook wethouders konden worden benoemd die geen raadslid waren. De wethouder van buiten de raad kan iemand zijn die woonachtig is in de gemeente, maar ook iemand voor wie dat niet geldt.

    05 juli 2019
    Woonplaatsvereiste blijft van waarde
  • bestuur en organisatie / Column

    Verkiezing Eerste Kamer is aanfluiting

    De verkiezing van Provinciale Staten in maart werd geheel overheerst door de verkiezing van de Eerste Kamer en wel omdat de meerderheid van Rutte III in de senaat op het spel stond. D.J. Elzinga noemde dat een hevige weeffout in ons democratisch bestel.

    21 juni 2019
    Verkiezing Eerste Kamer is aanfluiting
  • bestuur en organisatie / Column

    Heimelijke opname mag bij misstanden

    Bescherming van het private is weliswaar een belangrijk goed en moet ruim worden opgevat, aldus het hof, maar bij publieke ambtsdragers die ook zelf hun grenzen verleggen, is die bescherming minder sterk en dat geldt helemaal indien mogelijke misstanden – zoals een potentieel chantabele burgemeester – in het geding zijn en geopenbaard kunnen worden

    07 juni 2019
    Heimelijke opname mag bij misstanden
  • bestuur en organisatie / Column

    Parlementaire enquête jeugdzorg komt er aan

    In de aanloop naar de decentralisatie uit 2015 is hier en elders vele malen gewaarschuwd voor de desastreuze effecten van deze overhevelingsoperatie die met stoom en kokend water is uitgevoerd. Wie alle recente rapportages en meldingen nu overziet, kan tot geen andere conclusie komen dat uiterst ondoordacht is geopereerd.

    24 mei 2019
    Parlementaire enquête jeugdzorg komt er aan
  • bestuur en organisatie / Column

    College kan voorstel niet zomaar intrekken

    In dat opzicht is de positie van GS en B&W bij de voorbereiding en behandeling van Staten- en raadsvoorstellen een geheel andere. Nadat het voorstel is aangereikt en het een definitieve plaats op de agenda heeft gekregen, is de procedurele rol van de colleges in belangrijke mate uitgespeeld. De colleges kunnen uiteraard het voorstel inhoudelijk verdedigen, maar de afdoening moet worden overgelaten aan de Staten of de gemeenteraad. De Staten en de gemeenteraden zijn dan immers het enkel bevoegde orgaan. Een aangenomen voorstel kan door GS en B&W niet meer worden veranderd of worden afgewezen.

    10 mei 2019
    College kan voorstel niet zomaar intrekken
  • bestuur en organisatie / Column

    Conflictenregeling niet onafhankelijk

    In 2010 kwamen er in het Koninkrijk vier landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Door deze toename van het aantal landen ging het Statuut voor het Koninkrijk bepalen dat een regeling voor de beslechting van conflicten tussen de partners dringend noodzakelijk is. 

    19 april 2019
    Conflictenregeling niet onafhankelijk
  • bestuur en organisatie / Column

    Lijstuitputting is snel politiek

    Lijstuitputting doet zich voor als er te weinig kandidaten zijn voor de beschikbare zetels. Het zag er even naar uit dat dit verschijnsel zich ten aanzien van Forum voor Democratie meteen zou gaan voordoen, maar uiteindelijk is dat meegevallen. 

    05 april 2019
    Lijstuitputting is snel politiek
  • bestuur en organisatie / Column

    Tijd voor dualisering van de waterschappen

    Door de invoering van het dualisme in 2002 en 2003 hebben de gemeenteraden en de Provinciale Staten door die splitsing van functies en door allerlei andere maatregelen een sterkere positie gekregen. Voor de waterschappen daarentegen bestaat nog steeds het oude monistische stelsel. De leden van de dagelijkse besturen van de waterschappen – behalve de voorzitter – behouden hun lidmaatschap van het algemeen bestuur. Bij de dualisering werden de waterschappen uitdrukkelijk van de dualisering uitgezonderd.

    22 maart 2019
    Tijd voor dualisering van de waterschappen