Douwe Jan Elzinga

Douwe Jan Elzinga studeerde geschiedenis en rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij promoveerde in 1982 en werd hoogleraar Staatsrecht in 1985. Sinds 2004 is hij tevens hoogleraar aan de Universiteit van Aruba. Van 1998 tot 2000 trad hij op als voorzitter van de Staatscommissie Dualisme en lokale democratie. Zijn eerste column in Binnenlands Bestuur verscheen in de herfst van 1978. Hij schreef een tiental boeken en handboeken over staatsrecht, politiek en bestuur. Het belangrijkste deel van zijn prijzenkast bestaat echter uit de drie zilveren kruisjes die hij behaalde in de Elfstedentochten van 1985, 1986 en 1997.
  • bestuur en organisatie / Column

    Mijn laatste column

    Dit is mijn laatste column voor Binnenlands Bestuur. Na een lange periode van 38 jaar stap ik met mijn opinie-column over naar een ander podium, hoewel ik zo af en toe voor BB een essay blijf schrijven. Het Nederlandse openbaar bestuur kent ongeveer 15.000 politieke en bestuurlijke ambtsdragers. 

    20 december 2019
    Mijn laatste column
  • bestuur en organisatie / Column

    Optie ontbinding kan crisis uitlokken

    Niemand wist meer van het fenomeen ‘ontbinding van volksvertegenwoordigingen’ dan wijlen oud-collega en D66-senator Jan Vis. Voor de ‘Staatscommissie-Dualisme en lokale democratie’ – waarvan hij lid en vicevoorzitter was – zocht hij nauwgezet uit wat de voor- en nadelen zijn van het ontbinden van gemeenteraden en Provinciale Staten. In de Tweede Kamer is nu het initiatief genomen om nog eens te laten uitzoeken of het wenselijk is om een dergelijke ontbinding in gemeente en provincie mogelijk te maken door middel van een wijziging van de Grondwet. 

    22 november 2019
    Optie ontbinding kan crisis uitlokken
  • bestuur en organisatie / Column

    Burgemeester worstelt met moties

    Het aantal moties in gemeenten is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Meestal hebben de moties betrekking op het beleid dat door college of burgemeester wordt voorgesteld. Soms zijn er buitenissige moties, zoals de uitspraak van een gemeenteraad waarin de Chinese regering voor de laatste keer wordt gewaarschuwd om nu eens te stoppen met de schending van de mensenrechten. Of de motie waarbij de dienstwagens van de gemeente niet meer bij Shell mochten tanken vanwege de betrokkenheid van dit bedrijf bij het apartheidsregime in Zuid-Afrika. 

    25 oktober 2019
    Burgemeester worstelt met moties
  • bestuur en organisatie / Column

    Conflictenregeling niet onafhankelijk

    In 2010 kwamen er in het Koninkrijk vier landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Door deze toename van het aantal landen ging het Statuut voor het Koninkrijk bepalen dat een regeling voor de beslechting van conflicten tussen de partners dringend noodzakelijk is. 

    19 april 2019
    Conflictenregeling niet onafhankelijk
  • bestuur en organisatie / Column

    Lijstuitputting is snel politiek

    Lijstuitputting doet zich voor als er te weinig kandidaten zijn voor de beschikbare zetels. Het zag er even naar uit dat dit verschijnsel zich ten aanzien van Forum voor Democratie meteen zou gaan voordoen, maar uiteindelijk is dat meegevallen. 

    05 april 2019
    Lijstuitputting is snel politiek
  • bestuur en organisatie / Column

    Democratie kiezers boven die van partijen

    Wie speelt een beslissende rol bij de vervulling van een vacature in de gemeenteraad? Zijn dat de burgemeester als voorzitter van het stembureau en de griffier, of zijn dat de fractie en de partij waar de vacature is gevallen?

    06 december 2019
    Democratie kiezers boven die van partijen
  • bestuur en organisatie / Column

    Specialistische jeugdzorg moet weg bij gemeente

    Veel bureaucratie, langere wachtlijsten, oplopende kosten per kind en geen afname van het beroep op de specialistische jeugdzorg zoals beoogd. Er zijn vele redenen om het systeem van de jeugdzorg zo spoedig mogelijk te ontvlechten. Eerstelijns signalering behouden bij de gemeenten en de specialistische jeugdzorg naar de medische/ semi-medische sector waar deze thuis hoort. Op die manier kan ook de geheel onaanvaardbare financiële molensteen om de nek van de gemeenten worden opgeheven.

    08 november 2019
    Specialistische jeugdzorg moet weg bij gemeente
  • bestuur en organisatie / Column

    Verkiezing Eerste Kamer moet anders

    Politieke spelletjes slecht voor rol Eerste Kamer.’ Dat schrijven vicevoorzitter van de JOVD Stijn de Vreede en voorlichter van de JOVD Lars Benthin in de Volkskrant van 27 februari. 

    08 maart 2019
    Verkiezing Eerste Kamer moet anders
  • bestuur en organisatie / Column

    Urgenda-oordeel bijna zeker van tafel

    In de klimaatdiscussie wordt allerwegen als uitgangspunt genomen dat het recente oordeel van de rechter maatgevend is voor de politieke besluitvorming. In de Urgenda-uitspraak van het Hof in Den Haag van 9 oktober 2018 werd een eerdere uitspraak van de rechtbank op 24 juni 2015 in stand gelaten. 

    22 februari 2019
    Urgenda-oordeel bijna zeker van tafel
  • bestuur en organisatie / Column

    Verhaal grondwet is overtuigend

    Voermans toont het lef en heeft de ‘guts’ om de verschijnselen grondwet en constitutionele ordening multidisciplinair en wereldwijd aan te vliegen.

    11 oktober 2019
    Verhaal grondwet is overtuigend
  • bestuur en organisatie / Column

    Collegialiteitsbeginsel beslissende maatstaf

    De Limburgse commissaris van de koning Theo Bovens betoogt in een reactie in Binnenlands Bestuur dat ik en anderen onvoldoende op de hoogte waren van de feiten in de kwestie rond de aankoop van een huis door de burgemeester van Maastricht. Daarom zouden we in de beoordeling op een verkeerd spoor zijn terechtgekomen. 

    27 september 2019
    Collegialiteitsbeginsel beslissende maatstaf
  • bestuur en organisatie / Column

    Concordantie in rijk heeft ook nadelen

    Het Statuut van het Koninkrijk regelt de verhoudingen tussen de landen Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. In het Statuut staat dat er wordt gestreefd naar concordantie op de belangrijkste rechtsterreinen, zoals het privaatrecht en het strafrecht.

    13 september 2019
    Concordantie in rijk heeft ook nadelen
  • bestuur en organisatie / Column

    Revitalisering provincie is broodnodig

    Weg met de provincies! Onder die kop beweert de Nijmeegse hoogleraar bestuurskunde Michiel de Vries in Trouw van 30 januari dat de provincies zo snel mogelijk moeten worden opgeheven. 

    08 februari 2019
    Revitalisering provincie is broodnodig
  • bestuur en organisatie / Column

    Veelkleurige GS-coalities zijn nadelig

    Het politieke profiel van het provinciale bestuur loopt gevaar. Bij de verkiezing van Provinciale Staten in maart was het niet de provinciale politiek of het provinciale bestuur, maar de verkiezing van de Eerste Kamer die de meeste aandacht trok. De relatie tussen het bestuur dat in de provincie wordt gevoerd en de uitslag van Statenverkiezingen wordt daardoor steeds dunner en dat heeft een nadelige invloed op de democratische legitimatie van dit midden-bestuur. 

    30 augustus 2019
    Veelkleurige GS-coalities zijn nadelig
  • bestuur en organisatie / Column

    Vertrouwelijkheid moet op de schop

    Als je tegenwoordig ergens aandacht voor wil vragen, is het verstandig om de term ondermijning te gebruiken. Bij het actuele ondermijningsvraagstuk is er veel ‘framing’ en er wordt gewerkt met meervoudige werkelijkheden. Dat is niet het geval bij de omlijning van het niet-openbare domein in de gemeente. Sinds een uitspraak van de strafrechter in 2010 is het geheimhoudingsregime uit de Gemeentewet een uiterst wankel gebeuren geworden. In tal van gemeenten is geconcludeerd dat er nu geen touw meer aan is vast te knopen. 

    25 januari 2019
    Vertrouwelijkheid moet op de schop
  • bestuur en organisatie / Column

    Rapport staatscommissie-Remkes mist politieke steun

    Een deel van de bevolking voelt zich niet vertegenwoordigd in het politieke stelsel en daarom moet het stelsel bij de tijd worden gebracht. Dat is het kernprobleem dat door de Staatscommissie- Remkes is neergelegd in haar eindrapport. Er worden mooie historische vergezichten geschetst en de feitelijke analyse van de staatscommissie is degelijk en overtuigend. Maar de hoofdvraag is natuurlijk of de ruim tachtig voorstellen realiseerbaar zijn en het gesignaleerde probleem uit de wereld kunnen helpen. Daar zijn grote twijfels en wel op de beide onderdelen. 

    11 januari 2019
    Rapport staatscommissie-Remkes mist politieke steun
  • bestuur en organisatie / Column

    Raadslid moet Bibob-rapport kunnen inzien

    Steeds vaker spelen geheime BIBOB-rapporten een rol in de gemeentelijke besluitvorming. Vooral bij grotere bouwprojecten zijn er soms criminele invloeden in het spel. Dat kan dan een reden zijn om het betreffende project geheel of deels af te blazen of anders in te richten. Vanwege hun specifieke karakter moeten die BIBOB-rapporten geheim blijven, maar belangrijk is de vraag of dergelijke rapporten onder geheimhouding aan de gemeenteraad ter inzage kunnen worden gegeven. 

    21 december 2018
    Raadslid moet Bibob-rapport kunnen inzien
  • bestuur en organisatie / Column

    Wachtgeld voor politici moet blijven

    Diverse indicaties geven aan dat de wachtgeldregeling nog steeds zeer functioneel is en er zijn weinig argumenten die als contra-indicatie kunnen dienen.

    16 augustus 2019
    Wachtgeld voor politici moet blijven
  • bestuur en organisatie / Column

    Nieuwe aanslag op decentrale autonomie

    Er komt weer een nieuwe vorm van regionaal bestuur aan. En dat is de regionale energiestrategie met natuurlijk ook regionale samenwerkingsverbanden. En opnieuw worden warme woorden geuit over vrijwillige deelname, ‘bottum up’-processen en kansrijke uitdagingen voor provincies, gemeenten en waterschappen.

    07 december 2018
    Nieuwe aanslag op decentrale autonomie
  • bestuur en organisatie / Column

    Politiezorg terug naar lokale basis

    Grensoverschrijdende criminaliteit, cybermisdaad en gegevensuitwisseling vereisen weliswaar een nationale en soms Europese of mondiale aanpak, maar dat betekent niet dat politie en samenleving van elkaar moeten worden losgekoppeld. Van een dergelijke ontkoppeling is in ons land in toenemende mate sprake.

    26 juli 2019
    Politiezorg terug naar lokale basis