Team verdeelt onderling salarisbudget

In 2021 moeten de ruim dertig ‘zelfsturende teams’ van de gemeente Hollands Kroon zelf verantwoordelijk zijn voor de verdeling van hun salarisbudget. Twee jaar eerder, vanaf 2019, moet elk team al een extra ‘flexibel budget’ bovenop het reguliere salaris krijgen. Het is de bedoeling dat het bedrag onderling wordt verdeeld en dat de mensen die goed presteren meer krijgen dan hun collega’s.

DIt verhaal is onderdeel van een serie die Binnenlands Bestuur brengt over veranderingen die gemeenten ondergaan, gerelateerd aan de gemeente Hollands Kroon.

Heilstaat
De Noord-Hollandse fusiegemeente gelooft in grote vrijheid en verantwoordelijkheden voor de medewerkers en streeft naar zo min mogelijk hiërarchie in de organisatie; onder de driekoppige directie is in theorie iedere medewerker gelijk. Zonder ‘gelaagdheid’ ook geen bureaucratie, zo is de gedachte. In de praktijk zijn er natuurlijk wel verschillen in opleiding, capaciteiten en ervaring. En dat mag best tot uitdrukking komen in het salaris, vindt de gemeente. ‘Hollands Kroon moet geen communistische heilstaat worden’, zegt Ronald Smit, verantwoordelijk voor de waardering en beloning van medewerkers.

Capaciteiten
Er zijn in Hollands Kroon op dit moment nog ‘gewoon’ salarisschalen, al worden die in juli vervangen door vijf ‘waarderingsgroepen’ (A tot en met E). Het grote verschil is dat de beloning niet langer wordt gekoppeld aan een functie, maar aan de capaciteiten van een medewerker. Smit: ‘Het draait bij Hollands Kroon om de mens, niet om de functie.’ 

Veruit de meeste werknemers maken onderdeel uit van een van de tweeëndertig zelfsturende teams, die Hollands Kroon ‘pits’ noemt. Deze teams stellen zelf aan de directie voor in welke waarderingsgroep de teamleden zouden moeten vallen. Volgens organisatieadviseur Corine Hansen gaan de teams daar ‘verantwoordelijk’ mee om. ‘Mensen proberen echt eerlijk te zijn over zichzelf en over hun directe collega’s.’ Wel is er binnen Hollands Kroon een discussie gaande over flexibel belonen, zegt Smit. ‘Wij hebben een positief mensbeeld en gaan ervan uit dat iedereen altijd zijn best doet. Het is daarom de vraag of dat soort beloningsvormen wel bij ons passen.’

Grote vrijheid
Binnenlands Bestuur sprak de afgelopen maanden met tientallen (oud-)medewerkers van Hollands Kroon. Zij roemen vrijwel unaniem de grote vrijheid en eigen verantwoordelijkheid die ze bij de gemeente krijgen. Bijna alle huidige medewerkers zeggen nooit meer in een traditionele organisatie of onder een manager te willen werken. Dat vindt voormalig medewerker Erwin Baltus logisch. ‘De afgelopen jaren zijn er bij Hollands Kroon veel mensen vertrokken die de nieuwe werkwijze niet zien zitten. De vacatures zijn opgevuld door mensen die juist graag veel eigen verantwoordelijkheid en ruimte willen. Voor hen is Hollands Kroon een geweldige plek.’

Grootste mond
Maar lang niet iedereen functioneert even goed in de zelfsturende teams, zeggen meerdere bronnen. Zo zouden binnen sommige teams de mensen met de grootste mond de dienst uitmaken en voor manager spelen, terwijl ze niet als zodanig beoordeeld worden. Mensen met een wat terughoudender karakter zouden hierdoor minder goed tot hun recht komen. De directie zou te weinig zicht hebben wat er gebeurt binnen de ‘koninkrijkjes’ en ‘apenrotsen’, zoals critici de zelfsturende teams noemen.

Organisatieadviseur Hansen erkent dat er binnen sommige teams hiërarchie ontstaat, maar bestrijdt dat daardoor medewerkers ondergesneeuwd raken. ‘Sommige mensen beschikken over natuurlijk leiderschap. De teamleden maken onderling uit hoe besluiten worden genomen.’ Het succesvol laten samenwerken van de teams kost volgens Hansen wel tijd. ‘Mensen moeten wennen aan elkaar en het werken in teamverband en aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid, maar de gelijkheid vinden veruit de meeste medewerkers erg fijn. Wij blijven heilig geloven in de zelfsturende teams.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 12 van deze week. (inlog)