Wmo-abo tarief valt (nog) duurder uit dan gedacht

Gemeenten ‘verliezen’ meer op het Wmo-abonnementstarief dan eerder was berekend. Het netto-effect van het Wmo-abonnementstarief over 2020 komt uit op 330 miljoen euro in plaats van de eerder berekende 309 miljoen euro.

Extra toestroom

Het netto-effect is de som van stijgende kosten door gemeenten door een toenemende vraag en de misgelopen inkomsten uit eigen bijdragen, minus de compensatie door het rijk. De eind oktober bekendgemaakte 309 miljoen euro lag in lijn met de raming die voor het regeerakkoord Rutte III was gemaakt. De nieuwe berekening overschrijdt de raming voor 2020 met zo’n 21 miljoen euro; ruim vijf procent. De extra toestroom van inwoners met een Wmo-voorziening zal naar verwachting dit jaar verder doorzetten, waardoor ook de kosten voor 2021 boven de raming van 2017 uitkomen, stelde minister Hugo de Jonge (VWS) recent in een brief aan de Kamer. Aanvullende maatregelen zijn volgens de minister nodig, maar vindt dat een nieuw kabinet daarover een besluit moet nemen.   

Dringende oproep

Sinds de invoering van het Wmo-abonnementstarief betaalt iedereen met een Wmo-voorziening, ongeacht het inkomen, 19 euro per maand. Sindsdien is sprake van een forse stijging van het aantal mensen dat bij de gemeente aanklopt voor een Wmo-voorziening. Gemeenten zien hun tekorten oplopen, zoals tien Drentse gemeenten. Zij roepen de informateurs en onderhandelaars voor een nieuw kabinet ‘dringend op’ weer een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor Wmo-voorzieningen in te voeren. Het Wmo-abonnementstarief moet worden afgeschaft. Dit moet in het nieuwe regeerakkoord worden geregeld.

Ondraaglijk

Deze oproep doen B en W van Hoogeveen in een brief namens negen andere Drentse gemeenten. Net zoals in vrijwel alle gemeenten heeft de invoering van het inkomensonafhankelijke abonnementstarief geleid tot een stijging van de structurele kosten binnen het sociaal domein. ‘Voor een gemeente als Hoogeveen is dat ondraaglijk, want het gaat jaarlijks structureel om ongeveer 2,5 miljoen’, schrijft het Hoogeveense college aan de informateurs en onderhandelaars. Gemeenten worden hier niet volledig door het rijk voor gecompenseerd en moeten in de eigen begroting op zoek naar een oplossing.

Ondermijning vertrouwen

Dat is vaak een mix van verhoging van de ozb en bezuinigingen, zoals sluiting van wijkcentra, minder onderhoud van de wegen en minder uren ondersteuning voor kwetsbare mensen, schrijft de Hoogeveense burgemeester Karel Loohuis. ‘Deze bezuinigingen treffen onze inwoners hard. Raadsleden en wethouders moeten doorlopend aan inwoners uitleggen dat de bezuinigingen nodig zijn omdat de gemeente wél verantwoordelijk is voor de uitvoering van het sociaal domein maar geen grip heeft op de kosten. Voor inwoners is dit onbegrijpelijk. Dit ondermijnt het, toch al kwetsbare, vertrouwen in het openbaar bestuur.’

Afschaffen

De tien gemeente roepen het nieuwe kabinet ‘dringend op om de inkomensafhankelijk bijdrage weer in te voeren voor de Wmo en het abonnementstarief (in de huidige vorm) af te schaffen.’ De brief is mede gestuurd namens Emmen, Midden-Drenthe, Tynaarlo, Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Westerveld, Meppel, Coevorden en De Wolden.

Volledige compensatie

De oproep ligt in lijn met het voorstel van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat zij onlangs naar de Tweede Kamer stuurde. Voor huishoudelijke hulp, hulpmiddelen en woningaanpassingen moet het Wmo-abonnementstarief worden ingeruild voor een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Tot het zo ver is, moeten gemeenten volledig worden gecompenseerd voor alle extra uitgaven die zij door de invoering van het Wmo-abonnementstarief maken. Het gaat om de groei van het aantal inwoners dat een Wmo-voorziening krijgt en om een om de vergoeding van gederfde inkomsten, door het wegvallen van de inkomsten uit de voormalige inkomensafhankelijke eigen bijdrage.