‘Streng op instroom leidt tot zwart werken’

Met de klassieker Feyenoord-Ajax voor de deur halen we de tweestrijd tussen de Rotterdamse wethouder Maarten Struijvenberg en de Amsterdamse wethouder Arjan Vliegenthart nog een keer naar voren. ‘Rotterdam knijpt op instroom. Dat leidt ertoe dat mensen zwart geld gaan verdienen of anderszins overlast gaan geven.’

Van de G4-steden heeft Rotterdam in 2015/2016 de laagste relatieve stijging van het aantal bijstandsgerechtigden (1,7 procent). Amsterdam stond op 2,1 procent. “Rotterdam houdt de deur dicht voor mensen die geen baan hebben, Amsterdam begeleidt mensen naar werk. Het is maar waar je voor kiest”, zei Vliegenthart daarop. Wat is daarop uw reactie, Struijvenberg?

‘De deur is bij ons niet dicht. Iedereen die recht heeft op een bijstandsuitkering krijgt die ook in Rotterdam. Maar wij vragen mensen een paar maanden voor ze uit de ww komen, toch nog een baan proberen te vinden, zodat ze niet in de bijstand komen. Je vangt daar een deel mee af. Het is dus heel dom om naar getallen te kijken. Dan zou die persoon eerst in de bijstand moeten komen, dan na een maand een baan vinden en dan heb ik een uitstromer gerealiseerd. Maar dat heb ik niet, want die persoon gaat al voor hij bijstand krijgt naar werk. Dat maatschappelijk wenselijke effect helpt mij niet in mijn resultaten, maar het helpt wel. Het is niet instroom afknijpen, maar beperken. In 2015 was het verschil in bijstandsontwikkeling tussen Amsterdam en Rotterdam een half procent in hun voordeel. In 2016 was het verschil 1,5 procent, in ons voordeel. Dan ben ik trots op mijn beleid, helemaal als dat significant betere resultaten oplevert dan het totaal andere beleid in Amsterdam.’

Vliegenthart: ‘Hij haalt resultaat, omdat hij instroom tegengaat. Er is daar eerst een zoektijd van vier weken. De doorlooptijd tussen aanvraag en het vaststellen van het recht erop is langer dan in Amsterdam. Daar knijp jij op instroom. Amsterdam kiest daar bewust niet voor.’

Waarom kiest Amsterdam bewust niet voor instroombeperking?

Vliegenthart: ‘Bijstand is een recht. Mensen mogen dat aanvragen als ze hun best doen om werk te vinden. Als mensen eenmaal in de bijstand zitten, willen we ze zo snel mogelijk naar werk begeleiden. Daar presteren wij beter dan Rotterdam. Op instroom zit Rotterdam beter, maar dat heeft op lange termijn allerlei effecten, zoals mensen die zwart geld gaan verdienen of anderszins overlast gaan geven. Beter laat je mensen op een zinvolle manier meedoen in de stad, allereerst met werk. Maarten presteerde in 2016 beter in bijstandsontwikkeling, maar daar staan andere cijfers tegenover van uitstroom en jeugdwerkloosheid. Wij doen het in jeugdwerkloosheid de helft beter dan Rotterdam. Daar hebben we in geïnvesteerd. Ik laat mij graag met Rotterdam vergelijken.’ 

Jeugdwerkloosheid is in Rotterdam een ondergeschoven kindje?

Struijvenberg: ‘Nee hoor, wij hebben ook een actieplan jeugdwerkloosheid, waarin targets worden gehaald, maar ook daarvoor geldt: we zijn al bijstandshoofdstad van Nederland sinds de jaren ’80… 

Vliegenthart: ‘Maar dat is toch zo? Jullie cijfers in jeugdwerkloosheid is groter?’

Struijvenberg: ‘Dat heb ik niet paraat. Jeugdwerkloosheid is wel breder dan bijstand. Als je op school zit of thuis woont bij je ouders en nog geen bijbaan hebt, ben je ook jeugdwerkloos. De duur van de termijn van de vier weken zoekperiode zorgt er niet voor dat iemand minder snel in de bijstand komt, want de aanvraagdatum wordt altijd aangehouden als instroomdatum. Dat deel van zijn verhaal is feitelijk onjuist.’

Feitelijk onjuist, Vliegenthart?

Vliegenthart: ‘De doorlooptijd is aanmerkelijk langer in Rotterdam. Elke hindernis die je opwerpt, vermindert het aantal mensen dat een uitkeringsaanvraag doorzet. Wij willen dat mensen hun recht krijgen en dan naar werk worden begeleid. Dat zie je in de cijfers terug. De zin “Rotterdam houdt de deur dicht en Amsterdam begeleid naar werk” vind ik heel adequaat. Het ligt er maar aan waar je voor kiest.’